Joanna Kulmowa.Foto Łukasz Szełemej Archiwum/Radio Szczecin |
Zmarła Joanna Kulmowa, poetka, pisarka, dramaturg i tłumaczka, nazywana przez krytyków "polską Astrid Lindgren". Miała 90 lat. Informację podała Polska Agencja Prasowa.Małgorzata Karolina Piekarska, prezes Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich powiedziała, że Joanna Kulmowa była kimś bardzo ważnym nie tylko dla literatury polskiej, była twórcą wyjątkowo wszechstronnym.
- Te utwory, chociażby "Wio, Leokadio", powieść metaforyczna, to jest coś takiego, co zapada w pamięć. Bardzo rzadko zdarza się taki twórca, który jest związany i z filharmonią, teatrem, literaturą, poezją i takim życiem kulturalnym. To jest ogromna strata dla polskiej literatury i kultury - mówi Piekarska.
Joanna Kulmowa była autorką wierszy i bajek dla dzieci, tworzyła również dla dorosłych czytelników. Jej dorobek twórczy obejmuje kilkanaście zbiorów poezji dla dorosłych i ponad 20 tomików wierszy dla dzieci, a ponadto - prozę, sztuki sceniczne i radiowe, widowiska telewizyjne i libretta operowe. Poetka była też reżyserem teatralnym i autorką tekstów piosenek. Do najbardziej znanych jej zbiorów wierszy należą: "Fatum na zakręcie", "Boże umieranie", "Jonasz, czyli miara epoki", "Zawiązki" i "Kłamstwo gołębia". Dla dzieci napisała między innymi, "Śpiew lasu", "Wiersze dla Kai", "Zasypianki", "Krześlaki z rozwianą grzywą" oraz "Zagubione światełko".
Jej książka "Wio, Leokadio" znalazła się na liście 50. utworów składających się na Kanon Książek dla Dzieci i Młodzieży. Poetka otrzymała też Nagrodę Prezydenta Rzeczpospolitej „Sztuka Młodym” za twórczość dla dzieci i młodzieży.
Radio Szczecin
Joanna Kulmowa, ur. 25 III 1928 w Łodzi. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej tamże (1952) i Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, Wydz. Reżyserii (1955). Poetka, pisarka.
1953-1954 asystent reżysera w Teatrze Współczesnym i Teatrze Narodowym w Warszawie, w 1955 redaktor działu teatralnego w wydawnictwie Nasza Księgarnia, 1955-1961 reżyser w teatrach Koszalina, Poznania, Gdańska oraz w TVP (debiut tv: Ballady podwórkowe), 1960-1974 współzałożycielka i współpracowniczka Sceny Kameralnej Filharmonii Narodowej (później Warszawska Opera Kameralna). 1961-1996 mieszkanka (z mężem Janem Kulmą) Strumian k. Stargardu Szczecińskiego.
Od VIII 1980 działaczka opozycji, autorka wiersza Chwała, inspirującego strajkujących w Zarządzie Portu Szczecin (od 1983 ZP Szczecin-Świnoujście), umieszczanego jako motto portowej prasy podziemnej („Komunikat”, „CDN”), później umieszczonego na pomniku „S” w Porcie; inny jej wiersz umieszczono na tablicy pamiątkowej poświęconej ofiarom zajść w 1982 w Lubinie; 1981-1988 wiersze drukowano w pismach podziemnych, np. „Jedności” i „Obrazie”.
W 1982 współorganizatorka (z J. Kulmą) dziecięcego zespołu wokalno-teatralnego i chóru parafialnego: występy w kościołach kilkunastu miast w Polsce, w 1985 podczas inauguracji Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Warszawie, w tym samym roku w Watykanie dla Jana Pawła II; od 1982 uczestniczka (z J. Kulmą) spotkań z działaczami opozycji w kościołach i mieszkaniach prywatnych w Szczecinie, Łodzi, Słupsku, Międzyrzeczu, Głogowie, Lubinie, Warszawie; 1984-1986 współorganizatorka (z J. Kulmą) dorocznych kilkudniowych odpustów parafialnych w Strumianach pod Szczecinem (z udziałem Andrzeja Wajdy, Ernesta Brylla, Jacka Fedorowicza), na które zjeżdżali działacze opozycji z Lubina, Głogowa, Szczecina, Słupska, Łodzi; w 1988 recytowała swoje wiersze dla strajkujących w Porcie i w Zajezdni Autobusowej Dąbie przy ul. A. Struga w Szczecinie (nagłaśniane przez gigantofony); w 1988 mediatorka w sporze między „S” stoczniowców i portowców (o sens strajków, Stocznia Szczecińska im. Adolfa Warskiego nie przystąpiła do strajku). 1982-1988 wielokrotnie nachodzona przez SB.
W wyborach parlamentarnych 4 IV 1989 mąż zaufania „S” w Okręgowej Komisji Wyborczej z ramienia OKP „S” Regionu Pomorza Zachodniego.
Autorka 24 tomików poezji, 5 tomów prozy, także dla dzieci, ponad 20 dramatów i słuchowisk radiowych; w podziemu został wydany tomik poetycki Kłamstwo gołębie (Szczecińska Oficyna „Solidarność”, 1984), recytowany na niezależnych wieczorach kulturalnych, także w Radiu Wolna Europa.
Laureatka wielu prestiżowych nagród m.in. Nagrody Kultury Niezależnej „S” (1985 i 1988), Premio Europeo di Letteratura (1985), Nagrody Literackiej m.st. Warszawy (2013), odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998), Orderem Uśmiechu (2000), Medalem IBBY (2001).
Sylwia Wójcikowa
Region Pomorze Zachodnie • Stargard Szczeciński
http://www.encysol.pl/wiki/Joanna_Kulmowa | 
