| Kilka miesięcy temu zobaczyłam w sklepie warzywnym prześlicznie kwitnące drzewko pomarańczowe. Kwiatki wyglądały jak konwalie i pachniały przesłodko. Kupiłam więc drzewko i wsadziłam do wielkiej donicy. Drzewko było niewielkie, więc donica wyglądała pustawo. Powiedziałam do pomarańczki: „będziesz miała koleżanki” i posiałam wokół niej nasturcje. Nasturcje posiałam też w innych doniczkach: po sąsiedzku z różą, przy liliach, obok kwitnącej sosenki „blushing bride”, gdzieś tam jeszcze... Jaka radość była patrzeć, kiedy zaczęły kiełkować. Rosły jak szalone, tylko te przy róży zatrzymały się w rozwoju, są karłowate.
Największe kapelusze liści urosły przy pomarańczce, każdy soczysty liść ma jakieś pół metra, a więc gigant! Patrzyłam jednak na te liście bezmyślnie do czasu, kiedy pojawiły się kwiaty. Przypomniałam sobie, że w moim rodzinnym domu mama dodawała kwiaty nasturcji do sałatki, podobnie „dożywialismy” się kwiatami dyni.
Więc podałam mężowi kwiatek nasturcji, bardzo mu zasmakował. Spojrzałam na zieloną masę liści w tej i innych donicach. Ileż tego jest! A może i liście są jadalne? Pobiegłam do googla i oniemiałam: tyle żarcia za darmo! Wyczytałam na stronie Białczyńskiego, że jeść można nie tylko nasturcje, ale i stokrotki, fiołki i nagietki, aksamitki i masę innych kwiatków....z wyjatkiem konwalii, bo te są trujące! Tak więc od kilku dni robimy kanapki z liściem naturcji, a sałatki przybieramy kwiatem nastrucji purpurowej, pomarańczowej, łososiowej , żołtej jak jajeczko. Jest kolorowo, wesoło, zdrowo. Bogactwo witamin i niezwykły smak: coś jak wasabi!
Zapraszam na stronę Białczyńskiego
A oto, co Białczyński pisze o nasturcjach:
Jadalne są liście i kwiaty. Ma bardzo intensywny zapach i ostry smak. Nasturcja może być wykorzystana do potraw z serem, jajkami, do wzbogacenia smaku pasztetów, sufletów, zapiekanek. Pączki możemy marynować, a niedojrzałe nasiona zastępują w potrawach kapary. Zawiera sole mineralne, olejki eteryczne, błonnik. Ma działanie bakteriobójcze, zalecana w zakażeniach dróg oddechowych i moczowych. (...)
Liści używa się do surówek jak sałatę albo przekłada się nimi kanapki. Kwiaty ożywią kolorystycznie sałatkę. Z nasion robi się kapary. Nasiona trzeba zebrać jeszcze zielone, powinno się zostawić kawałek ogonka, umyć, włożyć do słoika i zalać świeżo zagotowanym jabłkowym octem.
Tyle żarcia za darmo: a każdy półmetrowy liść pełen soku! Wszystkie zdjęcia: Housewife |
Białczyńskiego przepis na Kwiaty nasturcji z pomidorkami koktajlowymi i brzoskwinią
•2 garści kwiatów nasturcji
•1 łyżka usiekanej natki pietruszki
•10 pomidorków koktajlowych
•1 połówka brzoskwini z syropu
•2 łyżki oleju słonecznikowego
•1 łyżeczka soku z cytryny
•2 łyżki syropu od brzoskwiń
•sól
•cukier
•biały pieprz mielony
Delikatnie umyć kwiaty nasturcji. W misce ułożyć kwiaty , dodać przekrojone pomidorki, usiekaną natkę . Wymieszać olej z sokiem z cytryny, odrobiną soli, cukru i pieprzu. Polać kwiaty. Delikatnie zamieszać. Robić bezpośrednio przed podaniem bo inaczej kwiaty zmiękną i stracą kształt.
|
I kolejny przepis: Nasturcja jako dodatek do potraw
Nasturcja – Tropaeolum majus L. = Nasturtium z rodziny Tropaeolaceae bogata jest w glukozynolaty, czyli organiczne związki siarki, w tym w formie olejku gorczycznego oraz glikozydów siarkowych. Liście oraz owoce tej rośliny w stanie świeżym są ciekawą przyprawą do mięs, sałatek i tłustych zup. Owoce marynowane w oliwce z dodatkiem octu mogą być spożywane podobnie jak kapary (Capparis) i karczochy. Doskonale smakują także po konserwacji winem. Owoce i listki nasturcji posłużyć mogą do ozdabiania i przyprawiania tatara, wędlin, sałatek, ryb, potraw jajecznych, serów. Do octu 5% należy dodać nieco cukru i oliwy z oliwek, czosnku, ziela angielskiego, następnie owoce lub liście nasturcji, albo wierzchołki pędów nasturcji. Po kilku tygodniach nadają się do spożycia. Ocet warto przyprawić winem lub od razu zastosować ocet winny, co uzupełni walory smakowe nasturcji.
A oto przepis Białczyńskiego na leczniczą sałatkę z liści nasturcji:
7-10 świeżych liści nasturcji
Posiekać, skropić cytryną i oliwą.
Idealna przy anginach, przeziębieniach, zapaleniach dróg oddechowych i moczowych, przy grypie, chorobach oskrzeli. Jeść codzienne – 1 raz dziennie, aż do ustania choroby. Liście nasturcji w odpowiedniej ilości działają jak antybiotyk, podobnie jak nalewka z pokrzywy.
Świeżo deszczem płukane! |
KWIAT NA TRĄDZIK – Nasturcja.
Surowcem są owoce, kwiaty i liście, które zbiera się do września, wiesza na sznurku i suszy w dobrze przewietrzanym miejscu (najlepiej na przeciągu) w temp. do 40o C. Ziele można też szybko wysuszyć w otwartym, lekko ogrzanym piekarniku. Zastosowanie:
Nasturcja działa silnie odkażająco i to nie tylko na układ pokarmowy i oddechowy, ale również na układ moczowy, wykrztuśnie, silnie żółciopędnie, moczopędnie, napotnie, rozkurczowo, przeciwzapalnie, przeciwgnilnie, wiatropędnie, ogólnie wzmacniająco i odtruwająco. Pobudza wydzielanie śliny, soku trzustkowego, żołądkowego i jelitowego, przyśpiesza trawienie, pobudza apetyt, reguluje wypróżnienia i przemianę materii, reguluje krwawienia miesiączkowe.
Wskazania:
Zaburzenia trawienne (odbijanie, burczenie, wzdęcia), zaparcia, stany zapalne i zakażeniowe układu pokarmowego, oddechowego i moczowego, kamica moczowa i żółciowa, żółtaczka, niedostateczne wydzielanie soków żołądkowych, trzustkowych, jelitowych i żółci, zastoje żółci, choroby zakaźne, przeziębienie, choroby alergiczne połączone z nieżytem układu oddechowego i pokarmowego, kaszel różnego pochodzenia, nieżyt jelit i żołądka, bóle żołądka, trzustki, wątroby, śledziony i pęcherzyka żółciowego, osłabienie, choroby skórne, zaburzenia miesiączkowania, hormonalne i metaboliczne, upławy, wyczerpanie nerwowe, gorączka, zatrucia.
Zewnętrznie
W nalewce, działa przeciwłojotokowo, osuszająco, przeciwzapalnie, przeciwwągrowo, antyseptycznie, przeciwropnie, poprawia krążenie skórne.Stosuje się płukanki, przemywanie, okłady na rany, owrzodzenia, liszaje, wypryski, ropnie, pryszcze różnego pochodzenia, trądziki, opryszczki, stany zapalne narządów płciowych, jamy ustnej i gardła, zapalenie i stany ropne spojówek oraz gałki ocznej.
|
Jak zrobić napar, nalewkę nasturcjową i ocet nasturcjowy?
Przepis na stronie Białczyńskiego
(...)Masaże i wcieranie spirytusu nasturcjowego łagodzi bóle reumatyczne.Spirytus nasturcjowy zmniejsza łojotok i wysusza wypryski, krostki i grudki. leczy trądzik. W przypadku trądziku pospolitego można zastosować przemywanie naparem z suchego lub świeżego ziela, rozcieńczonym wodą octem lub winem nasturcjowym, ponadto okłady na ropnie (przyśpiesza resorpcję). Okłady ze świeżego ziela przyśpieszają gojenie czyraków i ran, poprawiają krążenie skórne, wspomagają leczenie odleżyn. Tonik nasturcjowy (sporządzony z wina, octu lub wyciągu alkoholowego z ziela nasturcji) poprawia koloryt i elastycznośc skóry i usprawnia procesy wymiany metabolicznej w skórze.
Wyciągi z nasturcji radzą sobie z bakteriami opornymi na antybiotyki i sulfonamidy.
ALE ŚWIAT NIE KOŃCZY SIĘ NA NASTURCJACH. CZYTAJ DALEJ
Co jeszcze można jeść: pąki liliowców (nie mylić z liliami!) też są jadalne, można je dodawać do zup (wzbogacają ich smak dodane kilka minut przed końcem gotowania), a kwiaty można smażyć w cieście. Należy wtedy odciąć podstawę, rozpłaszczyć kwiat, zanurzyć w cieście i przyrumienić z obu stron.
Warto zainteresować się przepisami Białczyńskiego na lawendę, której w Australii jest tak dużo, pleni się niczym chwast.Ja mam w ogrodzie 3 odmiany lawendy, każda o innym nieco zapachu. Kwiaty dodaję do mięsa pieczonego w duchówce, liście wrzucamy do czajniczka i parzymy razem z innymi dodatkami: liściem waleriany, mięty, paroma szpilkami rozmarynu, listkami tea tree i co tam jeszcze się nawinie. Całe zaś pędy lawendy wrzucam w przewiewne woreczki i wkładam do szaf i szuflad. A co z płatkami? Białczyński pisze: Płatki lawendy wzbogacają smak napojów z soku ananasowego.
Nie mam chwilowo w ogrodzie nagietek, a aksamitki juz przekwitły. A szkoda, bo: "Płatki nagietka można dodawać do jajecznicy, sufletów, ciastek, również można nimi ozdabiać potrawy. Płatki aksamitki nadają się do kurczaków, ziemniaków, ryżu, sosu serowego, pieczeni wołowej".
Jest jeszcze u Białczyńskiego cała rozprawa na temat fiołków. "Fiołki w kuchni.Fiołek zawiera bardzo dużo wit.C (liście mają jej więcej niż wszelkie warzywa – można dodawać je do sałatek). Syrop fiołkowy: 4 filiżanki kwiatów włóż do szklanego słoja i zalej wrzątkiem. Po 5 min. zakryj płótnem i odstaw na 48 godzin. Odcedź, zmierz ilość płynu i dodaj 2 filiżanki cukru na filiżankę naparu. Doprowadź do wrzenia i gotuj na małym ogniu 10 min. potem wlej do słoików. Do użytku nadaje się po tygodniu przechowywania w ciepłym miejscu. Fiołki w cukrze: Ubij białko na sztywną pianę i rozprowadź pędzelkiem na kwiatach. Przy pomocy szczypiec obtocz każdy w drobnoziarnistym cukrze, strząśnij nadmiar, obtocz ponownie. Wysusz na pergaminie w temp. nie wyższej niż 90 st. C. Przechowuj w szczelnych słoikach, poszczególne warstwy oddzielone pergaminem. Są efektowną dekoracją (jadalną oczywiście)."
Ojoj, stokrotki już mi przekwitły, a dopiero teraz się dowiedziałam, że "Jadalne są pąki, kwiaty i młode liście. Listki razem z pąkami zbieramy ...i dodajemy do sałatek, sosów i zup, masła ziołowego, past, omletów. Pąki nadają się do marynowania, dekoracji potraw i napojów, można przyrządzić z nich syrop. Zawiera dużo witaminy C, beta-karotenu, olejki eteryczne, flawonoidy, białka, cukry, sole mineralne. Stokrotka ma działanie przeciwzapalne, wykrztuśne, przeciwkrwotoczne. Przyśpiesza gojenie się ran i wchłanianie krwiaków."
Warto jeszcze wspomnieć o kwiatach i liściach, które można śmiało jeść: mlecz czyli mniszek lekarski, bratek polny czyli fiołek trójbarwny, podbiał pospolity - tylko pytanie, czy rosną w Australii...
Płatki z róży idealne na dżem |
NIE ZAPOMINAJMY O MAKU!
Szalenie ubawiła mnie Białczyńskiego rozprawa o maku: " Uprawy maku wcale nie były groźne, a rozpętana obsesyjna wojna z makiem (z wykorzystaniem takich narzędzi psychologicznych – jak obraz wiejskiej matki dającej do ssania niemowlęciu woreczek z niedojrzałym makiem, żeby spało słodko i spokojnie), która na przykład zabroniła jego uprawy w wielu regionach kraju, w tym na Podhalu, to jakaś zbrodnicza działalność przeciw narodowym tradycjom upraw i podstawowemu towarowi eksportowemu, z którego kraje słowiańskie słynęły na całym świecie nie mniej niż z uprawy i konsumpcji czosnku, kapusty, marchwi i cebuli. Jak zwykle komuniści zamiast ścigać producentów morfiny woleli zakazać ludziom uprawy maku."
Więcej na temat maku, sarmackich wypieków i starosłowiańskich ciast - na stronie Białczyńskiego
Na tym kończę opowieści o nasturcjach i lecę otworzyć puszkę z makiem i rodzynkami - ostała się jeszcze od Świąt Bożego Narodzenia, kiedy to z mielonego maku i kaszy jęczmiennej przyrządzam słynną wileńską kutię.
Housewife
Śliczne, ale niejadalne... |
|
