| W drugiej połowie XVIII wieku dwa środowiska mecenasowały wysokiej kulturze
polskiej: kościół i dwór. W tym drugim przypadku przede wszystkim dwór królewski
Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz dwory magnackie. Mecenat króla szczególnie
przyczynił się do rozwoju malarstwa i architektury, natomiast magnacki najsilniej
inspirował życie teatralne.
Muzyka - była domeną kościoła. Do końca XVIII wieku przy klasztorach, katedrach,
farach, kolegiatach istniało około dwieście pięćdziesiąt kapel. Nieduże,
dwunastoosobowe kapele uświetniały w pierwszym rzędzie wszelkiego rodzaju
uroczystości religijne, grając podczas mszy, nieszporów, czy litanii, oraz prezentowali
symfonie i popularne utwory kameralne.
Czytamy więc, na przykład, że u Filipinów w
Gostyniu Wielkopolskim " (…) zaczyna się nabożeństwo o dwunastej w nocy, wychodzi
processya, a w niej gra się simfonie." Podobny obowiązek wykonywania symfonii w
kościele przed sumą mieli muzycy jasnogórscy.
Zadziwiające jest, iż nadal znakomite działa muzyczne odnajdujemy w jakichś starych
bibliotekach przykościelnych, a raczej w ich piwnicach. Przygnębiające natomiast – że
odkryty egzemplarz, pozytywnie oceniony przez fachowca, odkładany jest na półkę. A
już nie do akceptacji jest fakt, gdy utwór wydobyty na światło dzienne i nagrany na
płycie, popada w zapomnienie, bowiem świat muzyczny nie jest o nim należycie
poinformowany. Czy to dlatego, że nazwisko jego twórcy jest nieznane? A może
anonimowy polski kompozytor nie ma tzw. przebicia, skoro najbardziej zainteresowani
materią, czyli muzycy i muzykolodzy, nie wiedzą o jego istnieniu.
A oto znamienny przypadek tego rodzaju w polskim świecie muzycznym. Na początku
lat siedemdziesiątych w bibliotece seminarium duchownego w Sandomierzu jeden z
poznańskich muzykologów, szperając w osiemnastowiecznych zbiorach, natknął się na
nuty "Koncert na Violę d`amore, dwa flety, smyczki i basso continuo". Odkrywca
przepisał ręcznie całą partyturę i wszystkie instrumentalne partie. Ponieważ w tamtym
czasie nie było szczególnego zainteresowania muzyką dawną, zwłaszcza pochodzącą z
kościelnych włości, nuty oryginalne i odpisane zostały odłożone na półkę. Dopiero więc
na początku lat dziewięćdziesiątych utwór anonima doczekał się nagrania. Znalazł się
bowiem w Polsce muzyk grający na własnej violi d`amore.
Niestety, jego płyta, chociaż
dobrze nagrana, nie upowszechniła Anonima w świecie muzycznym. Szczególnie to
dziwne ze względu na bardzo krótką listę repertuarową kompozycji na violę d`amore. Jak
zaświadczają stare źródła instrument ten był popularny w osiemnastowiecznej Polsce, a
to zapewne dzięki znakomitym wykonawcom. Tym bardziej więc powinniśmy promować
jedyny, jak dotychczas, utwór polskiego kompozytora na violę d`amore.
The Sydney Consort zaprasza więc serdecznie na pierwsze wykonanie w Australii (i nie
tylko w Australii) dzieła Anonima. Koncert na violę d`amore, dwa flety, smyczki i basso
continuo utrzymany jest w stylistyce barokowej, z uwzględnieniem bogatej barokowej
motywiki, wspaniałym dialogiem w stylu włoskim między instrumentem solowym a
zespołem. Jeżeli Anonim nie odwiedził Italii, na pewno był obeznany z muzyką
Vivaldiego i innych mistrzów włoskich. Bardzo charakterystyczne są motywy taneczne, łatwe do uchwycenia przez uszy polskie, wybrzmiewające stylizowanym folklorem
rodzimym. Utwór ten pokazuje, że polscy twórcy nie mieli trudności w prowadzeniu
melodii, nadawali swoim kompozycjom swoistą śpiewność i liryzm.
“Bach & Anonymous”
Friday, 22 February 8PM at St Augustine’s Catholic Church,
Eaton Street, BALMAIN
Programme
ANONYMOUS - Concerto in B Minor for Viola d’amore, 2 flutes,
strings and basso continuo
Johann Sebastian BACH Concerto in F Major for harpsichord, 2 flutes and strings
(also known as the Fourth Brandenburg Concerto)
Johann Sebastian BACH Trio Sonata in G Major for flute, violin and basso continuo
Johann Sebastian BACH Concerto in C Minor for oboe, violin, strings & basso continuo
Johann Sebastian BACH Trio Sonata in G Major for oboe, harpsichord& basso continuo
Musicians
Jane Downer baroque oboe & recorder
Hans-Dieter Michatz recorder
Stan Kornel baroque violin & viola d‘amore
Fiona Ziegler baroque violin
Valmai Coggins baroque violin
Tara Hashambhoy baroque viola
Anthea Cottee baroque cello
Monika Kornel harpsichord
Tickets at door $35/$25 (concession)
informacje: 0416 345 489
music@sydneyconsort.com.au | 
