|
Rok 2015 będzie dla zespołu Czerwonych Gitar rokiem niezwykłego Jubileuszu – 50-ciu lat na scenie!
Tego zespołu wokalno-instrumentalnego, który określany był jako „Polscy Beatlesi” czy „Beatlesi ze wschodu”, chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. To prawdziwa legenda nie tylko polskiego rocka ale muzyki w ogóle. Takie przeboje jak "Anna Maria", "Biały Krzyż", "Matura ", "Nikt na świecie nie wie", "Takie ładne oczy" - to tylko niektóre powszechnie znane przeboje Czerwonych Gitar.A zaczęło się tak. Młodzi muzycy Bernard Dornowski, Krzysztof Klenczon, Jerzy Kossela, Jerzy Skrzypczyk i Henryk Zomerski spotkali się 3 stycznia 1965 roku w kawiarni Cristal w Gdańsku – Wrzeszczu i powołali do życia nową grupę. Tak naprawdę historia zespołu zaczęła się już wcześniej, bo muzycy znali się i grywali ze sobą w innych zespołach. Grupa przyjęła nazwę „Czerwone Gitary" bo taki był kolor gitar, na których grali. Kolejny członek Seweryn Krajewski był za młody, żeby należeć do zespołu więc na poczatku był dochodzącym solistą. Na stałe dołączył do składu w grudniu 1965 roku po odejściu Henryka Zomerskiego.
Nazwę zaproponował Franciszek Walicki, wówczas guru muzyki młodzieżowej. Notabene to on wymyślił pojęcie „Big – beat” (mocne uderzenie) i wprowadził do języka polskiego, gdyż określenie „muzyka rockowa” a tym bardziej „rock and roll” nie odpowiadało ówczesnym władzom politycznym jako zbyt silnie powiązane z krajami z za „żelaznej kurtyny”, czyli zachodniej Europy i USA.
Grupa w składzie: Jerzy Kossela - gitara, śpiew, lider; Krzysztof Klenczon - gitara, spiew; Henryk Zomerski - gitara basowa, śpiew; Bernard Dornowski - gitara, śpiew; Seweryn Krajewski - śpiew, gitara oraz Jerzy Skrzypczyk - perkusja, śpiew, zadebiutowała 15 stycznia 1965 r. na koncercie w Elblągu. Na pierwszych plakatach i zdjęciach grupy z tego okresu nie ma sylwetek i nazwisk Seweryna Krajewskiego i Jerzego Skrzypczyka, ponieważ ujawnienie faktu ich występów w tzw. zespole „big-bitowym" było w owym czasie równoznaczne ze skreśleniem obu z listy uczniów szkoły muzycznej.
Dla bezpieczeństwa obaj muzycy występowali pod pseudonimami: Krajewski jako Robert Marczak, a Skrzypczyk jako Jerzy Geret.
W kwietniu 1965 roku nagrywają po raz pierwszy dla Polskiego Radia, a jesienią ruszają w swoją pierwszą trasę koncertową pod hasłem „Gramy i śpiewamy najgłośniej w Polsce". W tym samym roku występowali w klubie „Non-Stop" w sopockim Grand Hotelu. Było to jedyne miejsce w Polsce, gdzie w okresie wakacji można było zobaczyć i posłuchać czołowych wykonawców rocka. Rok 1965 grupa zakończyła udziałem w warszawskiej "Gitariadzie" oraz zdobyciem pierwszego miejsca w plebiscycie magazynu „Jazz" w kategorii zespołów wokalno-instrumentalnych.
Swoją pierwszą płytę „To właśnie my” nagrali pod koniec 1966. Zawierała takie utwory jak: „Nie zadzieraj nosa", „Matura" czy „Historia jednej znajomości", które z miejsca podbiły serca przede wszystkim polskiej młodzieży. Tytuł Młodzieżowego Przeboju Roku 1996 przyznano utworowi „Bo ty się boisz myszy".
O rosnącym powodzeniu grupy świadczyło ponowne zdobycie pierwszego miejsca w corocznej ankiecie magazynu „Jazzu" za 1966 rok w kategorii zespołów wokalno-instrumentalnych, a Klenczon i Krajewski uplasowali się na 2 miejscach w kategoriach instrumentalistów i wokalistów.
W grudniu 1966 roku od grupy odszedł kierownik muzyczny Jerzy Kossela i odtąd zespół występował i nagrywał w kwartecie. Jego obowiązki przejmuje Krzysztof Klenczon, który jest kompozytorem takich przebojów grupy jak: „Matura", „Nikt na świecie nie wie", Biały krzyż" „Jesień idzie przez park", „Kwiaty we włosach" i „Wróćmy na jeziora". Zmiany te jeszcze bardziej upodobniły grupę do Beatlesów, a rolę spółki autorskiej Lennon-McCartney pełnili w zespole Klenczon i Krajewski.
Rozpoczyna się moda na Czerwone Gitary. Zespół wydaje kolejne albumy i wszystkie osiągają status „złotej płyty". Swoje największe sukcesy zespół osiągnął w pierwszych 5 latach istnienia.
W roku 1968 zespół na Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu zdobył Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za piosenkę „Takie ładne oczy".
Czerwone Gitary nazywane były polskimi Beatlesami i tak jak oni w 1969 roku na Targach Płytowych w Cannes (Francja) uhonorowane zostały nagrodą MIDEM. Także w czerwcu tego roku zespół zdobywa główną nagrodę Festiwalu w Opolu za utwór „Biały krzyż”, który Klenczon napisał na cześć dzałalności swojego ojca w Armi Krajowej.
W 1970 grupę opuścił Krzysztof Kleczon, który wkrótce założył swój własny zespół „Trzy Korony” i wylansował z nimi takie hity jak „Port" czy „10 w skali Beauforta. Zmarł po doznaniu obrażeń w wypadku samochodowym w Chicago 7 kwietnia 1981 roku.
Płyta z 1970 roku „Na fujarce" spotkała się z dużą przychylnością krytyków. Niektórzy uważają ten longplay za najlepsze artystyczne osiągnięcie grupy. Płyta „Spokój serca" z 1971 roku nagrana przez trio: Krajewski, Dornowski, Skrzypczyk też została dobrze przyjęta przez publiczność. Absolutnym hitem zespołu została piosenka „Ciągle pada", napisana przez Krajewskiego. Utwór utrzymywał się na pierwszym miejscu Radiowej Listy Przebojów przez 19 tygodni.
Zespól brał udział w festiwalach piosenki w Opolu i Sopocie, koncertował w kraju i za granicą, m.in. w ZSRR, Jugosławii, na Węgrzech, w Czechosłowacji, Austrii, wielokrotnie w NRD, na Kubie, w ośrodkach polonijnych USA i Kanady.
W latach 80-tych grupa zniknęła z polskiej sceny muzycznej reaktywowując się w różnych składach na okazjonalnie koncerty w USA i dawnych ZSRR i NRD.
Z okazji 25-lecia w czerwcu 1990 r. zespół odbył jubileuszowe tournée po ośrodkach polonijnych USA i Kanady. Na polskie estrady Czerwone Gitary wróciły dopiero w 23 czerwca 1991 roku, by uczcić jubileusz 25-lecia. Koncert jubileuszowy „To znowu my” odbył się w Operze Leśnej w Sopocie. Koncert był transmitowany przez Telewizję Gdańsk i będąc w Polsce w tym czasie nagrałem go na kasetę wideo.
A koncert rozpoczał się taką zapowiedzią konferansjera Jerzego Skoczylasa (znanego z kabretu Elita): „Oto przed państwem Jubileaci: Bernard Dornowski - gitara basowa, Seweryn Krajewski – Sopot, Jerzy Skrzypczyk – Lechia Gdańsk. To trio rozpoczęło piosenką „Nie zadzieraj nosa”. Po kilku utworach zespół przedstawił Jurka Koselę – jako ojca zespołu i dalej kontynuowali występ w kwartecie wykonując wszystkie najbardziej znane i lubiane utwory.
Zespól oddał hołd Krzystofowi Klenczonowi wykonując jego sztandarowy utwór „Biały Krzyż”. Tradcją się stało, że podczas wykonywania tej piosenki publiczność wstaje a nawet zapala świece. Na zakńczenie entuzjastycznie przyjętego koncertu Jerzy Skrzypczyk pożegnał publiczność słowami: „Pewnie każdy wykonawca chce doczekać takich chwil, tak wspaniałej reakcji publiczności. My tej chwili doczekaliśmy, dziękujemy państwu serdecznie”. Grupa zakończyła występ utworem „Płoną góry , płoną lasy”, a publicznośc skandowała „Matura”, Matura”, i doczekała się bisu. Zespół planował 38 koncertów jubileuszowych jednak powrót popularności przerósł wszelkie oczekiwania i w ciągu sześciu lat zagrali ich blisko 500.
Warto w tym miejscu przypomnieć, że w tym okresie Polska wracała do życia po maraźmie spowodowanym stanem wojennym 1981–1983 i ludzie byli spragnieni prawdziwej muzki, tym bardziej w wykonaniu dobrze znanego z przed lat zespołu. Po powrocie do Sydney moi znajomi równie entuzjastycznie przyjęli to nagranie (wtedy nie mieliśmy dostępu do telewizji z Polski, nie było komputerów w domach i internetu, a na połączenie telefoniczne trzeba było nieraz czekać godzinami).
W 1997 z Czerwonych Gitar odszedł Krajewski, a dwa lata później Dornowski. W tym samym czasie do zespołu powrócili: Kosela i Zomerski, który zmarł w 2011 roku. W 1999 r. zespół wydał pierwszy od 24 lat album „...jeszcze gra muzyka", który uzyskał status złotej płyty.
W 2003 roku Czerwone Gitary zagrały w Pałacu Kremlowskim w Moskwie, a w 2004 r. w Dreźnie, na wielkim koncercie z okazji wejścia Polski do Unii Europejskiej.
W 2005 roku zespół świętował 40-lecie istnienia. Czerwone Gitary otrzymały Marmurowy Krążek za największą ilość sprzedanych płyt w historii polskiej muzyki.
Podczas 50 lat działalności zmieniali się liderzy, wokaliści i członkowie zespołu. Od 2014 roku zespół występuje w składzie: Arkadiusz Wiśniewski - gitara basowa, śpiew.
Jerzy Skrzypczyk - perkusja, śpiew, lider - współzałożyciel zespołu. Mieczysław Wądołowski - gitary akustyczne, śpiew.
Marek Kisieliński - gitara solo, piano, śpiew .
Jerzy Kosela - gitara, śpiew - założyciel i twórca koncepcji artystycznej Zespołu. Jerzy Skrzypczyk jest jedynym muzykiem występującym w tej grupie nieprzerwanie od dnia założenia.
Zespół jest laureatem konkursu "Polityki" na najlepszy polski zespół XX wieku.
Obchody 50-lecia istnienia zespołu przypadające na rok 2015 grupa zainaugurowała kilkutygodniową trasą po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, którą rozpocząła 31 grudnia 2014 roku w Chicago, dla złożenia hołdu Klenczonowi. W Polsce złoty jubileusz zespół zainicjował 14 marca koncertem w Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku. Tego samego dnia odbyła się premiera płyty zatytułowanej „Jeszcze Raz", na której znalazło się 15 nowych piosenek. Przez rok 2015 zespół będzie wędrował z koncertem jubileuszowym poprzez Polskę.
Od powstania Czerwonych Gitar minęło już 50 lat, a mimo to nazwa zespołu ciągle elektryzuje. Kompozycje zespołu do dzisiaj uchodzą za szlagiery i bawią, wzruszają i cieszą już kilka pokoleń fanów. O ile dla osób wychowanych w latach 60-tych i 70-tych ubiegłego wieku wydaje się to być oczywiste, to także współcześnie trudno wyobrazić sobie studniówkę bez piosenki „Matura”. Natomiast „Dzień jeden w roku", jak mało która świąteczna piosenka, wprowadza w nastrój Wigilii i Bożego Narodzenia. A któż nie pamieta utworu „Stracić kogoś” kończącego się słowami „Gdzieś w sercu głęboko czuję ból,
straciłem Ciebie, Matko!”
Wydano na okazję jubileuszu książkę - album o Czerwonych Gitarach „CZERWONE GITARY - MIĘDZY PŁYTAMI - WCZESNE LATA” autorstwa Heleny Gieresz. Dyskografię Czerwonych Gitar i wiele unikalnych fotografii można obejrzeć na na stronie Fundacji Sewreryna Krajewskiego http://www.sewerynkrajewski.pl/
W październiku 1992 roku Czerwone Gitary po raz pierwszy gościły w Australii. Pamiętam ten dzień jak przyjęliśmy zespół w Klubie Polonia w Plumpton. Było to niecodzienne przeżycie spotkać się osobiście przy jednym stoliku z twórcami melodii, w rytm których ubiegały nasze młodzieńcze lata i piosenek, ze słowami których utożsamialiśmy nasze osobiste przeżycia. Dziewczyny, a raczej już panie, miały okazję nawet zatańczyć z idolami z lat młodzieńczych.
Zespół bezsprzecznie był i pozostanie jednym z najpopularniejszych i najważniejszych zespołów w historii polskiej muzyki.
Pokoleniu wyrastającyemu z Czerwonymi Gitarami zakręci się zapewne łezka w oku i powrócą wspomnienia czy to matury, pierwszych miłości czy i innych przeżyć kojarzonych z piosenkami grupy.
Zatem dla tych co znają zespół, pora na wspomnienia. Dla tych co nie słyszeli brzmienia Czerwonych Gitar okazja by się zapoznać z ikoną polskiej muzyki rockowej. Serdecznie zapraszam do wspólnego świętowania tego niezwykłego Jubileuszu słowami Jurka Skrzypczyka z koncertu 25-lecia: „Witam państwa bardzo serdecznie po wielu, wielu latach rozłąki z publicznoscią. Dzisiaj chcielibyśmy przybliżyć państwu jak najwięcej naszych piosenek. Jeżeli niektóre z nich na nowo odżyją w państwa pamięci, gdzieś komuś serduszko zabije mocniej to radość nasza będzie tym większa. Zapraszamy do wspomnień.”
Posłuchajmy zatem razem niektórych nagrań wybranych z youtube:
Czerwone Gitary - Nie mów nic, 1966 r.
https://www.youtube.com/embed/q0F7gqit2Y0
Czerwone Gitary - Matura, 1966 r.
https://www.youtube.com/embed/Ovs9Ku3IAeA
Czerwone gitary - Stracić kogoś, 1967 r.
https://www.youtube.com/embed/3zzdtleYrdk
Czerwone Gitary - Nie zadzieraj nosa, 1966 r.
https://www.youtube.com/embed/SXwR9wHWEUE
Czerwone Gitary - Dozwolone do lat 18, 1968 r.
https://www.youtube.com/embed/carg0Q_-ol8
Czerwone Gitary - Kwiaty we włosach , 1968 r.
https://www.youtube.com/embed/1zhP1aqrHJw
Czerwone Gitary - Wróćmy nad jeziora, 1968 r.
https://www.youtube.com/embed/TOQmggDqYjY
Czerwone Gitary - Anna Maria, Sopot 1968 r.
https://www.youtube.com/embed/4YMvJltQ9x8"
Czerwone Gitary - Biały krzyż, Opole 1969 r.
https://www.youtube.com/embed/-vwO71SvaUk
Czerwone Gitary - Mam dobry dzień, 1974 r.
https://www.youtube.com/embed/skzWPRix-v0
Czerwone Gitary - Dzień jeden w roku, 1976 r.
https://www.youtube.com/embed/QBF0F3haAZM
XVII Festiwal Opole 1979 - Złote przeboje 35-lecia
www.youtube.com/embed/M4-Rl5UFTP4
Czerwone Gitary - na żywo w Krakowie 1995 r.
https://www.youtube.com/embed/60SAdMvonWc?list=RDM4-Rl5UFTP4
Koncert na żywo w Clearwater Floryda USA, 10 stycznia 2015 r. w Polskim Centrum im Jana Pawla II
| 
