| Od Redakcji. Pisaliśmy niedawno o odsłonięciu tablicy upamiętniającej pobyt Tadeusza Kościuszki w fińskim mieście Turku. Zaciekawiły nas szczegóły tej uroczystości, zatem napisaliśmy do Ambasady RP z prośbą o zdjęcia i nieco dłuższą relację.Odpowiedź przyszła szybko. Serdecznie dziękujemy sekretarzowi ambasady, Panu Piotrowi Chmielowi za nadesłanie interesujących materiałów. Poniżej relacja z uroczystości, jaką zamieszczono na stronie internetowej Ambasady.
W słoneczną sobotę 23 maja miała miejsce ceremonia odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej pobytowi Tadeusza Kościuszki w Turku w 1797 roku.
Tadeusz Kościuszko zatrzymał się w Turku w styczniu 1797 r., kiedy po zwolnieniu przez cara Pawła I udawał się przez dzisiejszą Finlandię i Szwecję do Stanów Zjednoczonych.
Trasa przejazdu bohatera wiodła przez Haminę, Loviisę, Porvoo, Helsinki i Turku (Åbo). W Finlandii, będącej wówczas częścią Szwecji, podejmowany był z honorami należnymi jednemu z największych bohaterów walk o wolność swoich czasów. Na cześć Kościuszki w mieście urządzono uroczysty koncert, a pobyt wielkiego Polaka wywołał spore poruszenie wśród mieszkańców Turku.
Tablicę pamiątkową odsłonił Ambasador RP w Finlandii Janusz Niesyto w towarzystwie przedstawicieli władz miasta, Konsula Honorowego RP w Turku Jariego Rastasa oraz właściciela budynku, na którym została ona umieszczona – architekta i byłego konsula honorowego Republiki Włoskiej w Turku Benito Casagrande.
Należący obecnie do rodziny Casagrande dom był w przeszłości znanym i eleganckim zajazdem, prowadzonym na przełomie XVIII i XIX w. przez restauratora Johana Reinholda Seipela. Dom ten znajduje się w ścisłym centrum miasta, nieopodal średniowiecznej katedry. Warto dodać, że dom Seipela / Casagrande jest drugim w Turku miejscem związanym z historią i kulturą polską; na miejscowym zamku, pełniącego dla Finów rolę zbliżoną do polskiego Wawelu, panowała Katarzyna Jagiellonka, matka Zygmunta Wazy, która wsławiła się tym, że przywiozła na ziemie fińskie zdobycze kultury renesansowej |
Ceremonia odsłonięcia tablicy została poprzedzona seminarium, podczas którego głos zabrali Ambasador Janusz Niesyto i przewodniczący Rady Miasta Turku Seppo Lehtinen. Odczytano także interesujący referat dra Jana Konopki z Muzeum Kościuszki w Solurze (Szwajcaria) poświęcony pobytowi bohatera na ziemi fińskiej.
Pełny tekst referatu dr Konopki po angielsku - tutaj
W trakcie seminarium duet muzyczny w składzie Maja Metelska (wiolonczela) i Otto Räsänen (fortepian) wykonał utwory wybitnych twórców obu narodów – polskiego i fińskiego: Fryderyka Chopina i Jeana Sibleliusa – a także mało znany polonez b-moll skomponowany przez samego Tadeusza Kościuszkę. Podczas uroczystości obecni byli przedstawiciele władz miasta, konsulowie honorowi rezydujący w Turku oraz licznie przybyli przedstawiciele Polonii.
Wykonana staraniem Ambasady RP w Helsinkach tablica pamiątkowa została umieszczona na zabytkowym budynku przy ul. Linnankatu 3, gdzie w 1797 r. przez około tygodnia nocował Tadeusz Kościuszko. Umieszczony w trzech językach – po polsku, fińsku i angielsku – napis na tablicy pamiątkowej głosi: W tym domu, po zwolnieniu z carskiej niewoli w Petersburgu, gościł w pierwszych dniach stycznia 1797 roku Tadeusz Kościuszko, wybitny dowódca wojskowy i polski patriota, przywódca insurekcji 1794 roku oraz bohater walk o niepodległość o Stanów Zjednoczonych.
Doniesienia prasowe poświęcone wydarzeniu przekazały też media w Polsce:
http://wiadomosci.onet.pl/swiat/finlandia-w-turku-odslonieto-tablice-poswiecona-tadeuszowi-kosciuszce/795b8k;
http://www4.rp.pl/artykul/1203397-Legendarny-Polak-doceniony-przez-Finow.html
http://wyborcza.pl/1,91446,17969541,Finlandia__W_Turku_odslonieto_tablice_poswiecona_Tadeuszowi.html,[] jak również lokalna gazeta fińska Turun Sanomat.
Więcej zdjęć z uroczystości - tutaj
Wiersz szwedzkiego poety z Turku, Michaela Franzena na cześć Kościuszki:
Któż jest ów cierpiący ze wzrokiem konającej cnoty
Co z popiołów rozwianych wolna do nieba ulata?
Ach ty to, Kościuszko!
Ty, polski bohaterze, coś płakał, że o dzień jeden
Przeżyłeś wolność Ojczyzny swojej !
Programme of the event
10.30 Seminar (Old Town Hall in Turku, Vanha Suurtori 3)
11.20 Reception (Old Town Hall)
11.50 Walk to the Casagrandentalo
12.00 Ceremony of unveiling of the commemorative plaque (Casagrandentalo, Linnankatu 3)
* Polonaise of Tadeusz Kościuszko performed by Otto Räsänen, French horn
12.15 Vin d’honneur in Casagrandentalo
The Polish Embassy in Helsinki is pleased to express its gratitude to the City of Turku
and to Mr. Benito Casagrande for the cooperation related to the event.
* * *
Detailed information:
Tadeusz Kościuszko - Polonaise in B flat major, arr. Maja Metelska (3')
Frederic Chopin - Prelude in B minor op. 28 No. 6, arr. Kazimierz Michalik (2')
Frederic Chopin - Waltz in A minor op. 34 No. 2, arr. Karl Davydov (4')
* speech by Mr. Ambassador J. Niesyto
Frederic Chopin - Etude in C sharp minor op. 25 No. 7, arr. Alexander Glazunov (6')
Frederic Chopin - Sonata for Cello and Piano in G minor op. 65 mov. III Largo (4')[]
* speech by the Chair of the City Council Mr. S. Lehtinen
Jean Sibelius - The First Kiss op. 37 No. 1 (2')
Jean Sibelius - Black roses op. 36 No. 1 (2')
Jean Sibelius - Nocturne op. 24 No. 8, arr. Maja Metelska (3')
* paper by Mr. J. Konopka, Ph. D. (Kościuszko Museum in Solothurn, Switzerland)
Jean Sibelius - Romance op 78 No. 2, arr. Maja Metelska (3')
Jean Sibelius - Souvenir op. 99 No. 3, arr. Maja Metelska (3') | 
