Anna Bojarska (ur. 1946) – pisarka, eseistka, scenarzystka filmowa. Ukończyła filozofię i studium dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim. W PRL publikowała także w drugim obiegu. Jest autorką sztuki pt. Lekcja polskiego; jest to wzruszająca opowieść o ostatnich miesiacach życia Tadeusza Kościuszki. Sztukę tę wystawił w 1988 roku Andrzej Wajda z Tadeuszem Łomnickim w roli Naczelnika i Joanną Szczepkowską w roli Emilki Zeltner. W recenzji z owych czasów czytamy:
"Tadeusz Łomnicki w roli Tadeusza Kościuszki tym razem gra z prostotą, ukazując prostoduszność człowieka wielkiego formatu, który już patrzy ze szczególnej perspektywy na ludzi i na siebie samego. Można sądzić, że artysta ma równie silny sentyment do Kościuszki i do Emilii.
Joanna Szczepkowska - specyficzną, łagodną rozlewnością swego aktorstwa ułatwia ekspozycję młodzieńczej żarliwości Emilii. Artystka w sposób perfekcyjny, a jednocześnie jakby zupełnie spontaniczny, naturalny, jest 12-letnim dzieckiem i po chwili młodą kobietą. Warto zwrócić uwagę na jej aktorstwo: potrafi być autentycznie naiwna, dziecinna lub młodziutka, ale refleksyjna. Potrafi wzbogacić niedopowiedziany, jakby niedoświetlony tekst i uspokoić, pogłębić swój monolog, swoje kwestie tam, gdzie łatwo by można wpaść w egzaltację, w banalną malowniczość.
zródło teatr.pl
W roku 2013 Polskie Radio nagrało piękne słuchowisko, do wysłuchania którego serdecznie zapraszamy.Część I 45 min i część 2 43 min.
Lekcja polskiego z Emilką Zeltner. Łomnicki w roli Kosciuszki, który haftuje - a haftowania nauczył się w niewoli carskiej |
Portret Emilii Zeltner-Morosini; jak się dowiadujemy ze sztuki, sławny Kościuszko wydał Emilkę za mąż za bogatego hrabiego Morosiniego. Emilia i jej potomkowie przez długie lata przechowywali serce Kosciuszki w swym pałacu w urnie. Obecnie jego serce znajduje się na Zamku Królewskim w Warszawie |
Pewna Szwajcarka, Emilka Zeltner (w tej roli Angelika Kurowska) uczy się historii starożytnej. Ale chce poznać także polski – język kraju, którego nie ma. Jest zauroczona swoim nauczycielem, generałem Tadeuszem Kościuszką (Stanisław Elsner-Załuski). Ale ten mówi, że nauka polskiego to strata czasu. „Kto nie zrozumie Polski, ten nie zrozumie świata” – odparowuje, bezbłędnie po polsku, inteligentna, emocjonalna i radosna uczennica. Wciągająca konwersacja odsłania kulisy historii Polski, skomplikowanych losów, także osobistych, bohatera, który składał wszak dwie przysięgi: narodowi na Rynku Głównym w Krakowie, a potem wiernopoddańczą carowi, za którą uzyskał wolność dla 12 tysięcy polskich jeńców. Jest więc mowa o polityce, roli Europy, ale także i o miłości oraz pieniądzach. W pierwszej części słuchowiska pomiędzy nauczycielem a uczennicą rodzi się porozumienie, głęboka więź, wreszcie uczucie. Doświadczenie i życiowa mądrość spotykają się ze świeżym młodzieńczym entuzjazmem.
zródło: ninateka.pl
W sztuce Bojarskiej pojawia się w epizodycznej roli ukochana Kosciuszki, księżna Ludwika Lubomirska z d. Sosnowska. |
Portret Ludwiki namalowany przez słynnego malarza Grassiego na dwa lata przed Powstaniem Kosciuszkowskim |
|