| Wszystkich moich Przyjaciół, Znajomych, a także Zainteresowanych Czytelników Pulsu Polonii z Australii, którzy w najbliższym czasie planują przyjazd do Polski zachęcam do odwiedzenia Gniezna oraz uczestnictwa w uroczystościach jubileuszu 600-LECIA PRYMASOSTWA W POLSCE. Inauguracja tych uroczystości odbędzie się w Katedrze Gnieźnieńskiej, podczas odpustu św. Wojciecha, pierwszego patrona Polski, w dniu 23 kwietnia 2017 r. Ustanowienie godności prymasa dla kościoła w Polsce nastąpiło przy poparciu króla Władysława Jagiełły w 1417 r., podczas Soboru w Konstancji (1414-1418). Pierwszym prymasem został arcybiskup gnieźnieński Mikołaj Trąba (1358-1422), doradca króla Władysława Jagiełły, któremu w 1387 r. towarzyszył w podróży chrystianizacyjnej na Litwę, podkanclerzy koronny (1403-1412), autor Statutów Synodalnych (1420).
Z racji wyjątkowej pozycji prymasa w różnych czasach, przysługiwały temu urzędowi różne obowiązki polityczne i świeckie, a także różne prawa i przywileje. Prymas m.in. koronował króla i królową Polski, przewodniczył królewskim ślubom i pogrzebom, zwoływał synody którym przewodniczył, stanowił najwyższy trybunał kościelny w Polsce, po śmierci króla pełnił funkcję interrexa, był pierwszym księciem w senacie, należał do stałych członków rady królewskiej, itd., więcej patrz: książka p.t. „O godności i uprawnieniach prymasowskich arcybiskupa gnieźnieńskiego”, autor ks. prof. dr Józef Nowacki, Wyd. UAM – Wydział Teologiczny, Poznań 2008 r.
Poczet prymasów Polski liczy 60 arcybiskupów, wszyscy oni z małymi wyjątkami zaliczani są do wybitnych przedstawicieli Kościoła oraz wielkich synów naszej Ojczyzny, więcej: www.prymaspolski.pl.
Obecnym Prymasem Polski jest ks. Arcybiskup Wojciech Polak, Metropolita Gnieźnieński, urodzony w 1964 r. w Inowrocławiu, doktor nauk teologicznych (1996), rektor Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie (1999-2003), biskup pomocniczy gnieźnieński (2003-2014), sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski (2011-2014), arcybiskup, metropolita gnieźnieński i prymas Polski od 2014 r., więcej: www.archidiecezja.pl.
Kilku prymasom przyszło działać w czasach trudnych, były to lata zaborów, lata I i II wojny światowej oraz lata dwóch systemów totalitarnych: faszyzmu i komunizmu. Jeden z prymasów, ks. kardynał Stefan Wyszyński (1901-1981) zasłużył się swoją działalnością dla Kościoła i Ojczyzny w tak nadzwyczajny i patriotyczny sposób, że został nazwany Prymasem Tysiąclecia.
Pomnik Prymasa Tysiąclecia |
Pierwszy Prymas Polski - Mikołaj Trąba |
Uroczystości 600-lecia Prymasostwa w Polsce rozpoczną się w Katedrze Gnieźnieńskiej, jednej z najstarszych i najpiękniejszych katedr polskich o której prof. dr Jerzy Strzelczyk mówi tak: „…Gnieźnieńską katedrę nazywa się, i słusznie, Matką Polskich Kościołów, nie łatwo w Europie byłoby wskazać drugi przykład tak długotrwałego – od samych początków – i tak wszechstronnego oddziaływania macierzystego Kościoła na całokształt życia społecznego i politycznego narodu i państwa, jak w przypadku Kościoła gnieźnieńskiego…”.
Publicysta gnieźnieński Edmund Zdanowski w swojej książce p.t. „Z Białym Orłem w Herbie” pisze: „…Nie łatwo w Europie wskazać kraj, w którym wiara chrześcijańska tak mocno zakorzeniła się jak w Polsce. Nasze świadczące o mądrości narodu liczne przysłowia, jak „Bez Boga ani do proga”, „Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje”, „Kto z Bogiem, to Bóg z nim”, „Szczęść Boże”, „Daj Boże”, „Z Bogiem”, „Niech Cię Bóg prowadzi”, „Dzięki Bogu” dobitnie o tym świadczą…”.
Do udziału w uroczystościach obok pielgrzymów, duchowieństwa i biskupów z Polski zaproszono także prymasów z całej Europy w tym m.in. prymasa Czech, kard. Dominika Dukę, noszącego tytuł prymasa Germanii, metropolitę Lyonu kard. Philippe Barbarina, noszącego tytuł prymasa Galii. Zaproszenie otrzymał także Prezydent Polski Andrzej Duda. Uroczystościom kościelnym towarzyszyć będzie wiele wydarzeń o charakterze naukowym i kulturalnym:
1/ Ogólnopolskie sympozjum poświęcone dziejom instytucji i godności prymasowskiej – 27 marca b.r.,
2/ Wystawa p.t. Primas Poloniae – 600 lat stolicy prymasowskiej w Gnieźnie – Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej – 22 kwietnia b.r.
3/ Uroczystości główne odpustu św. Wojciecha oraz inauguracja 600-lecia prymasostwa w Polsce – Katedra – 23 kwietnia b.r.
4/ VII Koncert Prymasowski – Katedra – 11 czerwca b.r.[] 5/ IV Forum Dyrektorów Archiwów Diecezjalnych – Gniezno – 11-13 czerwca b.r.
Obecny Prymas ks.arcybiskup Wojciech Polak |
Ksiądz Arcybiskup Wojciech Polak Prymas Polski zabierając głos na temat jubileuszu 600-lecia Prymasostwa powiedział: „Pragniemy, aby te uroczystości były z jednej strony okazją do dziękczynienia i zarazem powrotu do bogatego dziedzictwa prymasów polskich, które od początku związane jest z Gnieznem. Z drugiej strony chcemy, by była to okazja i impuls do refleksji nad znaczeniem osoby i funkcji prymasa Polski na przestrzeni dziejów i obecnie”.
Obecnie godność prymasa Polski jest godnością wyłącznie honorową z kompetencjami określonymi w Statutach Konferencji Episkopatu Polski, cieszy się wielkim szacunkiem i znaczeniem w polskim Narodzie i jest znakiem jedności polskich katolików.
Tekst Wojciech Owsianowski
zdjęcia ze zbiorów Archidiecezji Gnieźnieńskiej
Foto Jerzy Andrzejewski |
| 
