| 5 listopada w żydowskim centrum kultury Kadimah w Melbourne została uroczyście otwarta wystawa poświęcona rotmistrzowi Witoldowi Pileckiemu i Powstaniu Warszawskiemu. Ekspozycję przygotował Pilecki Project Committee we współpracy z Federacją Polskich Organizacji w Wiktorii, Kołem byłych żołnierzy AK w Melbourne oraz Instytutem Pamięci Narodowej. Na otwarciu byli przedstawiciele IPN – zastępca prezesa Instytutu dr Mateusz Szpytma, dr Rafał Leśkiewicz – dyrektor Biura Informatyki oraz Agnieszka Jędrzak – kierownik Samodzielnej Sekcji Kontaktów Międzynarodowych w Biurze Prezesa IPN.
Przedsięwzięcie zostało zrealizowane w ramach obchodów 99. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Po Mszy Świętej za Ojczyznę, odprawionej przez ks. Wiesława Słowika SJ OAM, w której wzięła udział między innymi delegacja IPN, odbyła się krótka uroczystość składania wieńców pod pomnikiem – krzyżem upamiętniającym ofiary Katynia w Essendon.
Uroczystość poprowadził Prezes Federacji Pan Marian Pawlik OAM. Okolicznościowy referat wygłosił Pan Piotr Buszta Chargé d`affaires a. i. Ambasady RP w Canberze. Dr Mateusz Szpytma wygłosił przemówienie, w którym podkreślił, że bez ofiary, często ofiary życia, nie ma wolności ani niepodległości.
Wolność krzyżami się mierzy, a tych krzyży jest w historii Polski wiele: spoczywają pod nimi żołnierze, są też miejsca, na których nadal ich brakuje: nie ma go na przykład na grobie wielkiego bohatera, rotmistrza Witolda Pileckiego, ponieważ ci, którzy byli przeciwni niepodległości Polski, bali się go nawet po śmierci i wrzucili do bezimiennego dołu.
Krzyżami mierzy się także wolność Australii. Tak – ten spokojny i piękny kraj oddał wiele krwi podczas I i II wojny światowej by, tak jak Polacy, wzorem znanego także tutaj Tadeusza Kościuszki, walczyć za wolność naszą i waszą.
Chargé d`affaires a. i. Ambasady RP w Canberze Pan Piotr Buszta udekorował Prezesa Koła SPK nr 3 w Melbourne Stefana Czaudernę Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezes Szpytma udekorował, w imieniu Prezydenta RP, Krzyżem Wolności i Solidarności panią Zofię Dublaszewską, zasłużoną opozycjonistkę z Trójmiasta.
Po uroczystości odbyło się spotkanie z delegacją IPN na temat akcji dekomunizacji przestrzeni publicznej, w tym przede wszystkim
usuwaniu symboli komunistycznych z przestrzeni publicznej,
roli Archiwum IPN w poznawaniu prawdy o losach Polski w okresie hitlerowskiego i komunistycznego totalitaryzmu, nieznane miejsca pochówku ofiar totalitaryzmu, a także informacja o bieżących działaniach związanych z edukacją, badaniami naukowymi i archiwami. Pokazano prelekcję multimedialną i film, wirtualny model Łączki.
Takie było uroczyste otwarcie wystawy, która zorganizowana została w Żydowskim Centrum Kultury i Bibliotece Narodowej Kadimah w Melbourne. W wydarzeniu udział wzięli m. in. Hon. Nick Wakeling Minister Edukacji w „Gabinecie Cieni” w parlamencie stanowym Wiktorii reprezentujący Lidera Opozycji Hon. Matthew Guy’a, pani Pauline Rockman OAM, Współprzewodnicząca Żydowskiego Centrum Holokaustu w Melbourne, pan Izydor Marmur, Prezes Australijskiego Stowarzyszenia Polskich Żydów i Ich Potomków, pan Alex Dafner Sekretarz Centrum Kadimah, pan Piotr Buszta Chargé d`affaires a. i. Ambasady RP w Canberze. Delegacja Instytutu Pamięci Narodowej w składzie: dr Mateusz Szpytma, dr Rafał Leśkiewicz oraz pani Agnieszka Jędrzak, pan Marian Pawlik OAM Prezes Federacji Organizacji Polskich w Wiktorii oraz przedstawiciele Komitetu Pilecki Projekt Pan Andrzej Nowak i Pan Jacek Glinka.
|
|
|
Wydarzenie zainaugurowały oficjalne przemówienia Prezesa M. Pawlika, V-ce Prezesa M. Szpytmy, który odczytał okolicznościowy list Prezesa IPN dr. Jarosława Szarka, pana Zbigniewa Lemana uczestnika Powstania Warszawskiego reprezentującego Koło byłych żołnierzy AK w Melbourne oraz P. Buszty Chargé d`affaires Ambasady RP.
W swoim liście do uczestników uroczystości Prezes Szarek podkreślił potrzebę popularyzacji informacji poza granicami Polski na temat skomplikowanych losów Polski i Polaków w XX wieku. Zwrócił również uwagę na bohaterską postawę Rotmistrza Witolda Pileckiego jedynego „ochotnika do Auschwitz”, który podjął się bardzo ryzykownego zadania polegającego na zbieraniu dokładnych i wiarygodnych informacji o realizowanej przez hitlerowców polityce eksterminacji Narodu Żydowskiego.
Z kolei przedstawiciel Ambasady RP pan Piotr Buszta zaakcentował heroizm działań polskiego bohatera narodowego i tragizm jego losów po zakończeniu wojnie. Zacytował również wypowiedź profesora Timothy Snyder`a z Uniwersytetu Yale, który komentując dokonania Rotmistrza stwierdził: „dobrowolne udanie się Witolda Pileckiego do obozu Auschwitz, a potem pozostawanie w nim przez prawie trzy lata było być może jednym z najbardziej bohaterskich czynów, jakich kiedykolwiek dokonano, ale nie był to jedyny dowód jego męstwa i nie z tego powodu stracił życie”.
|
|
|
Ekspozycja opracowana na podstawie materiałów archiwalnych IPN poświęcona została w głównej mierze sylwetce Rotmistrza Pileckiego, jego uwięzieniu w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, Raportowi W oraz aresztowaniu po wojnie przez Urząd Bezpieczeństwa.
Część paneli dotyczyła również Powstania Warszawskiego i udziałowi w nim australijskiego żołnierza Edwarda Waltera Smitha.
W ramach promocji postaci Rotmistrza Pileckiego i wiedzy na temat Powstania Warszawskiego rozdawane były materiały informacyjne opracowane przez Komitet Pilecki Projekt i IPN. Zaprezentowana została także rozszerzona edycja anglojęzycznego wydania Raportu, W której kilka egzemplarz wraz z listem intencyjnym przekazanych zostało przedstawicielom władz Centrum Kadimah.
Należy podkreślić, że wystawa zorganizowana została dzięki społecznej inicjatywie Komitetu Pilecki Projekt na czele z panem Andrzejem Nowakiem i panem Jackiem Glinką we współpracy z Federacją Organizacji Polskich w Wiktorii, Kołem byłych żołnierzy AK w Melbourne, Ambasadą RP i Instytutem Pamięci Narodowej. Honorowy Patronat nad wystawą przyjęli IPN oraz Ambasada RP w Canberze.
Uroczystości, zorganizowane w żydowskim centrum kultury Kadimah, obejmowały również prezentację drugiego, rozszerzonego i poprawionego anglojęzycznego wydania Raportu W. w tłumaczeniu Ewy Hussain.
| 
