| CIEKAWA WIELKOPOLSKA. RYDZYNA – ZAMEK – SUŁKOWSCY- POLACY POD KOLBERGIEM. Rydzyna, niewielkie urokliwe miasto o zabudowie barokowej, położona jest w płd. Wielkopolsce, w pobliżu Leszna (10 km), przy drodze Poznań – Wrocław. Prawa miejskie otrzymała w 1551 r., więcej: www.rydzyna.com.pl. Ulica Zamkowa łączy miasto z zamkiem królewskim, zbudowanym w XV w., który jest największym i najpiękniejszym zamkiem barokowym w Wielkopolsce (7,5 tys. m kw. pow.). W latach 1656-1738 zamek był rezydencją rodu Leszczyńskich, stąd nazwa zamku królewski. W latach 1738-1909 zamek był rezydencją rodu Sułkowskich. Ród Sułkowskich zapisał piękną kartę historii w dziejach Polski. Najsławniejsi z nich to Józef Sułkowski (1773-1798), polski oficer, adiutant Napoleona, interesował się także archeologią, zginął w Kairze. Jego nazwisko zapisano na Łuku Triumfalnym w Paryżu.
Inny sławny przedstawiciel rodu - to książę Antoni Paweł Sułkowski (1785-1836). Na czele własnego pułku utworzonego za własne pieniądze, walczył m.in. w 1807 r. w Kołobrzegu. Dowódcą wojsk francuskich oblegających wówczas pruski Kołobrzeg był gen. dyw. Louis-Henri Loison (1771-1816). Pod jego komendą polski pułk Sułkowskiego toczył zacięte walki o Fort Wilczy Szaniec, broniony przez Prusaków, który przechodził z rąk do rąk. Walki rozpoczęły się 7 maja i toczyły się ze zmiennym szczęściem do 9 lipca 1807 r., kiedy zawarto pokój w Tylży i oblężenie zakończono.
Polacy pod Kolbergiem byli krótko i nie dane im było zdobyć Twierdzy Kołobrzeg, czemu przeszkodził wspomniany pokój w Tylży. Wykazali się jednak męstwem i znajomością rzemiosła wojennego. Przy Wilczym Szańcu obchodzili 16-rocznicę Konstytucji 3 Maja, a najważniejszym epizodem tej walki był fakt, że polskie chorągwie wojskowe po wielu latach pojawiły się nad brzegami Bałtyku. Pozostałości dawnego Wilczego Szańca znajdują się w pobliżu obecnego Amfiteatru w Kołobrzegu, więcej: książka: „Twierdza Kołobrzeg”, autor Hieronim Kroczyński, Wyd. Barwa i Broń, W-wa 2016 r. oraz Muzeum Historii w Ratuszu, Wystawa p.t. „Sułkowski i jego żołnierze – Kołobrzeg 1807”.
|
|
W 1920 r. Rydzyna wróciła w granice Polski, odrodzonej po latach zaborów. Z Rydzyną wiąże się działalność słynnych szkół: w latach 1774-1820 Gimnazjum Ojców Pijarów z fakultetem rycerskim, w latach 1928-1939 Gimnazjum i Liceum Fundacji Sułkowskich, w latach 1941-1945 zamek był siedzibą niemieckiej organizacji „Hitlerjugend”, za co w 1945 r. spalony został w akcie zemsty przez oddziały radzieckie. Po 1945 r. obiekty towarzyszące zamkowi zostały zamienione na koszary wojsk radzieckich, czynne do 1946 r. Ruiny zamku pozostawały zabezpieczone do 1960 r., później przeprowadzono badania archeologiczne oraz wykonano w zamku dach i stropy, a następnie w 1970 r. przekazano zamek notarialnie w wieczyste użytkowanie Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Mechaników Polskich z przeznaczeniem na Ośrodek Szkoleniowy i Dom Pracy Twórczej.
|
|
Odbudowa zamku prowadzona w trzech etapach trwała w latach 1970-1989. Odbudowany i zrekonstruowany zamek Sułkowskich, noszący dzisiaj nazwę Zamek SIMP jest prawdziwą perełką polskiej architektury barokowej, przywróconą do życia staraniem inżynierów i techników polskich zrzeszonych w SIMP. Szczególny zachwyt wzbudzają reprezentacyjne sale: Balowa, 4 Pór Roku, Rycerska, Porcelanowa, Myśliwska, a zwłaszcza Sala Morska, której dekoracje nawiązują do orszaku mitologicznego boga mórz i oceanów Posejdona.
Z Zamkiem SIMP nierozerwalnie wiąże się pielęgnowanie pamięci o życiu i dokonaniach prof. Henryka Mierzejewskiego (1881-1929), założyciela i pierwszego prezesa SIMP, organizacji naukowo-technicznej założonej 28 czerwca 1927 r. Prof. H. Mierzejewski był twórcą metrologii technicznej, wybitnym specjalistą w dziedzinie obrabialności i teorii plastyczności metali oraz pionierem zagadnień organizacji zarządzania, zmarł w Warszawie i spoczywa na Cmentarzu Powązkowskim.
Wyjątkowym wyróżnieniem profesora stało się po latach nadanie jego imienia statkowi pełnomorskiemu. Był to statek kontenerowiec, pojemność 18045 BRT, silnik produkcji HCP Poznań, 23200 KM, zwodowany 10 czerwca 1977 r. w Splicie, następnie wyposażony w Gdyni. Jak wówczas mówiono był on „dumą polskiej floty handlowej końca lat 70-tych”. Matką chrzestną statku była mgr inż. arch. Barbara Berezowska z Oddziału SIMP w Gdańsku, statek pływał pod banderą PLO, odbył 60 rejsów. Marynarze pływający na statku wielokrotnie odwiedzali Zamek SIMP, przywożąc za każdym razem cenne pamiątki z mórz po których pływał statek. Były to kolekcje muszli, darów morza, różne kolekcje przyrodnicze i etnograficzne. W 2000 r. odbyła się ostatnia z takich wizyt. Do kolekcji morskiej zamku przekazano kroniki, tablice pamiątkowe, dzwon ze statku itp.
Prof. H. Mierzejewski |
Józef Sułkowski |
Antoni Paweł Sułkowski |
Następnie nadeszła najsmutniejsza chwila dla każdej załogi i statku, udał się on w ostatnią podróż prowadzącą do stoczni złomowej w Indiach, w której zakończył swój żywot „pocięty na żyletki”. Dzisiejszy zamek to nie tylko cenny zabytek architektury barokowej, ale także przyjemny i gościnny hotel, organizujący pobyty wypoczynkowe oraz okolicznościowe imprezy. Najbliższe to Królewski Sylwester i Spotkanie z Białą Damą oraz Koncerty Noworoczne w styczniu, więcej: www.zamek-rydzyna.com.pl . Moim przewodnikiem po zamku SIMP w Rydzynie oraz zbiorach morskich był jego wieloletni dyrektor i kustosz Zdzisław Moliński, któremu dziękuję za niecodzienne spotkanie.
Tekst W. Owsianowski, zdjęcia A. Owsianowski
Breathtaking photos on Google - here
| 
