Odkrycie Kopernika przypada na czas pokojowego panowania Zygmunta I Starego, który sprawował władzę od 1506-1548 roku. Od jego panowania zaczyna się złoty wiek kultury polskiej. Jej wspaniały rozkwit! Król był bardzo otwarty na rozwijanie i popieranie kultury i sztuki. Polska jest na kulturę włoskiego Renesansu otwarta.W tym czasie wielu włoskich artystów osiedla się i tworzy w Polsce. Budują kościoły, pałace, rezydencje dla magnatów, rzeźbią nagrobki dla arystokracji. Król sprowadza architekta Bartolommea Berecciego, który projektuje i rozbudowuje wraz z innymi Włochami zamek i buduje Kaplicę Zygmuntowską, zwaną Perłą Renesansu Północy.
Małżonka króla, królowa Bona Sforza, Włoszka z pochodzenia przyjechała z licznym dworem i zaszczepiała włoską kulturę kulinarną w Polsce. W dużych ilościach sprowadzała z Włoch warzywa i owoce. Dodatki jarzynowe do zup, które wprowadziła, z tego właśnie powodu nazywamy „włoszczyzną".
W polityce zagranicznej Zygmunt Stary odnosi sukcesy, ale też i porażki. Zrzeka się praw dynastycznych do korony czeskiej i węgierskiej, i pozwala Krzyżakom na stworzenie państwa świeckiego w Prusach, co później, jak historia pokazała, było dużym politycznym błędem i wiecznym dla Polski kłopotem. Rezultatem tej decyzji był zwodniczy hołd pruski na rynku krakowskim, złożony przez jego siostrzeńca Albrechta, ostatniego wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Król utracił też Smoleńsk, ale za to włączył Mazowsze do Polski.
W sprawach religijnych król był bardzo tolerancyjny i uniknął wojen religijnych, choć zdecydowanie wystąpił przeciw reformacji Marcina Lutra. Tradycja tolerancji religijnej będzie kontynuowana przez jego syna, Zygmunta Augusta II-go.
Posłuchaj fragmentu poematu J.U. Niemcewicza "Zygmunt Stary"
A tu tylko krótki fragmencik poematu:
Lat osiemdziesiąt Zygmunt już zaliczał, Z bujnego Jagiełłów rodu, Syn tylko jeden państwa odziedziczał, Gdy ojciec w oczach narodu, Nad młodym księciem wzniósł szanowne dłonie, I z płaczem włożył koronę na skronie.
Link do odcinka nr 11
Bacciarelli: Zygmunt Stary |
|