| Pomiędzy Bożym Narodzeniem, a Nowym Rokiem 2019 odbędą się w Poznaniu obchody 100-lecia wybuchu Powstania Wielkopolskiego, jedynego naszego powstania zwycięskiego, uwieńczonego dwoma sukcesami: militarnym i politycznym. Uroczystości jubileuszowe będą trwały trzy dni. W dniu 26 grudnia b.r. odbędzie się inauguracja przyjazdu Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania, co w 1918 r. stało się przysłowiową iskrą, powodującą wybuch udanego zrywu narodowego. W dniu 27 grudnia b.r. odbędą się uroczystości centralne w Poznaniu, a w dniu 28 grudnia b.r. uroczystości w Warszawie.
Uroczystości rocznicowe związane z powstaniem trwają w Wielkopolsce cały 2018 r., było ich ogromnie dużo i będą trwały dalej do wyczerpania się radości Wielkopolan z odzyskanej wolności i niepodległości. Ciekawszymi wydarzeniami obchodzonych uroczystości jest przypomnienie udziału marynarzy wielkopolskich IV Kompanii Adama Białoszyńskiego – o czym pisał ostatnio Puls Polonii.
Uroczystości rocznicowe upamiętniające walki marynarzy Białoszyńskiego rozpoczęły się 5 grudnia w budynku dawnej kawiarni Zielona, przy ulicy Wrocławskiej 18. Pod tablicami pamiątkowymi wartę honorową zaciągnęli marynarze pruscy, pełniący w 1918 r. służbę na statku SMS „Posen”. Marynarze pruscy pochodzący z Wielkopolski byli rodowitymi Polakami i dla odróżnienia ich od Niemców nosili na pruskich mundurach przypięte biało czerwone rozety.
|
|
|
Dwójka pruskich marynarzy to rekonstruktorzy Robert oraz Irena Przybysz, obecnie zasłużeni maryniści poznańscy. Okręt SMS „Posen”, pancernik niemiecki, zbudowany przez stocznię w Kilonii, pełnił służbę w latach 1910-1918 na morzu Północnym i morzu Bałtyckim. Skrót SMS oznacza Senes Majestats Schaff, czyli Okręt Jego Majestatu cesarza niemieckiego Wilhelma II. Nazwa „Posen” to niemiecka nazwa Poznania. Największym „osiągnięciem” SMS „Posen” była przypadkowa kolizja z krążownikiem SMS „Elbing” (Elbląg) podczas Bitwy Jutlandzkiej w 1916 r., w której ten ostatni został uszkodzony, a później uległ samozatopieniu. W 1922 r. SMS „Posen” został w Holandii złomowany.
Uroczystości jubileuszowe pod tablicami zorganizowało Koło Rodzin Marynarzy Powstańców Wielkopolskich, a prowadził je Jacek Krzyżański. W uroczystości uczestniczyli m.in. wnukowie A. Białoszyńskiego – Romuald Białoszyński z żoną Grażyną oraz jego brat Jerzy Białoszyński. Syn marynarza Franciszka Musiała – Tadeusz Musiał, zarazem prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, wiceprezes – Włodzimierz Warchalewski. Teofil Różański – honorowy prezes Koła Rodzin Marynarzy Powstańców Wielkopolskich, jednocześnie prezes Wielkopolskiego Klubu Bałtyckiego z małżonką Teresą Zarzeczańską-Różańską - pogromczynią Kanału la Manche w 1975 r.
|
|
|
Obecni byli także Anna Kuś z Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego, Malwina Bercz – właścicielka Restauracji Domu, dawnej kawiarni Zielona oraz Młodzieżowy Oddział Wojskowy pod dowództwem płk Andrzeja Piaseckiego z XXX Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu. Jacek Krzyżański powitał wszystkich obecnych, przedstawił walki marynarzy w czasie Powstania Wielkopolskiego w latach 1918-1919, pod tablicami złożono wiązanki kwiatów, a następnie odbyło się towarzyskie spotkanie potomków rodzin marynarzy w odnowionej piwnicy Restauracji Domu, w której niegdyś przed laty bosman Adam Białoszyński przyjmował do swojej kompanii marynarzy wielkopolskich.
Warto wspomnieć, że dawną tablicę pamiątkową odnowił Ferdynand Jaskóła. Kolejne uroczystości upamiętniające walki marynarzy w Powstaniu Wielkopolskim przewidziano na dzień 14 grudnia w parafii pod wezwaniem św. Michała Archanioła i Wniebowzięcia NMP w Kiekrzu - miejsce spoczynku A. Białoszyńskiego, w Lusowie gdzie znajduje się ulica Adama Białoszyńskiego oraz Muzeum Powstańców Wielkopolskich, a także 27 grudnia w Poznaniu, w dniu centralnych obchodów rocznicowych Powstania Wielkopolskiego.
Tekst Wojciech Owsianowski
zdjęcia Jacek Krzyżański i W. Owsianowski
| 
