Dzień 27 grudnia to jedna z najważniejszych dat w dziejach Polski. Tegoż dnia 1918 r. wybuchło w Poznaniu zwycięskie Powstanie Wielkopolskie, które szybko rozlało się na cały zabór pruski, objęło wszystkie warstwy społeczeństwa polskiego, prowadzącego od pierwszego do ostatniego dnia zaboru „Najdłuższą wojnę nowoczesnej Europy”, w której najgroźniejszą bronią Wielkopolan była praca organiczna, czyli praca od podstaw. Uroczystości rocznicowe trwały w Wielkopolsce cały 2018 rok i trwają nadal do czasu wyczerpania się radości Wielkopolan z odzyskanej niepodległości.
„Naród bez przeszłości, bez tradycji i kultury, nie jest szanowany przez nikogo ” Prymas Tysiąclecia, kardynał Stefan Wyszyński
Ilość imprez, spotkań, akademii, wystaw, konkursów, biegów, rajdów, okolicznościowych mszy świętych, koncertów i malowania murali organizowanych w całej Wielkopolsce jest tak duża, że nie sposób ich wyliczyć i wymienić. Wspomnieć warto, że na przykład w Gnieźnie, jednej z pierwszych stolic Polski Piastowskiej odbyły się uroczystości na Akropolu Bohaterów, jubileuszowa Msza Święta w Bazylice Prymasowskiej, rekonstrukcja historyczna p.t. „Pruski zmierzch” w wykonaniu Stowarzyszenia Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Gniezno”, w Starym Ratuszu otwarto Dom Powstańca Wielkopolskiego ze stałą ekspozycją muzealną.
Przed zbliżającym się świętem 27 grudnia wszystkie miejscowości wielkopolskie przybrały odświętny wygląd, a wiele instytucji i przedsiębiorstw wywiesiło banery, przypominające zwycięskie powstanie. Wyprodukowano tysiące rozet powstańczych, które Wielkopolanie z dumą nosili na ubraniach. Decyzją Wojewody Wielkopolskiego w całym województwie o godzinie 16.40 zabrzmiały syreny alarmowe, a decyzją Archidiecezji Poznańskiej we wszystkich diecezjach na terenie których przed stu laty toczyły się walki biły dzwony kościelne.
Wieczorem kibice piłkarscy ze Stowarzyszenia „Lech Poznań” rozpalili wzdłuż rzeki Warty oraz w centrum miasta tysiące rac biało czerwonych, co spowodowało największą patriotyczną iluminację w historii miasta. Także o godz. 16.40 w mieście Poznaniu zatrzymała się na chwilę komunikacja miejska – autobusy i tramwaje.
W Poznaniu w dniu 27 grudnia na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan, na grobie gen. Stanisława Taczaka pierwszego dowódcy Powstania Wielkopolskiego kwiaty złożyły trzy delegacje: o godz. 9.30 Premier Mateusz Morawiecki i Wojewoda Wielkopolski Zbigniew Hoffmann, o godz. 11.15 władze samorządowe z Marszałkiem Województwa Wielkopolskiego Markiem Woźniakiem i Prezydentem Poznania Jackiem Jaśkowiakiem, a o godz. 14.00 Prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda. We wszystkich delegacjach uczestniczyły liczne osoby towarzyszące w tym przedstawiciele Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 (TPPW).
|
|
Przed Urzędem Wojewódzkim w Poznaniu Premier M. Morawiecki z udziałem Wojewody Wielkopolskiego Z. Hoffmanna oraz przedstawicieli IPN i Poczty Polskiej odsłonili Tablicę Wdzięczności upamiętniającą Powstanie Wielkopolskie. Autorem tablicy jest artysta rzeźbiarz Roman Kosmala, natomiast w gmachu Urzędu Wojewódzkiego Poczta Polska uruchomiła ekspozycję filatelistyczną, prezentującą piękny znaczek pocztowy wydany z okazji 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego (o czym napiszę później). W południe delegacje władz samorządowych z Marszałkiem M. Woźniakiem i Prezydentem Poznania J. Jaśkowiakiem złożyły kwiaty przed tablicami pamiątkowymi: Franciszka Ratajczaka, Dowódców Powstania Wielkopolskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Marynarzy Powstańców Wielkopolskich oraz przed Pomnikiem 15 Pułku Ułanów Poznańskich.
O godz. 12.30 w Farze Poznańskiej odbyła się jubileuszowa Msza Święta, którą odprawił Metropolita Poznański abp Stanisław Gądecki, w której uczestniczyli: Prezydent Andrzej Duda, Wojewoda Zbigniew Hoffmann, Marszałek Marek Woźniak, Prezes Tadeusz Musiał (TPPW), parlamentarzyści, przedstawiciele władz, stowarzyszeń i mieszkańcy Poznania.
O godz. 14.00 na Placu Wolności został otwarty Obóz Powstańczy, gdzie zwiedzający mogli się przyjrzeć: Ułanom Poznańskim, mundurom i uzbrojeniu Powstańców prezentowanych przez grupy rekonstrukcyjne, replikom samolotów myśliwskich w tym słynnego Fokkera DVII Wielkopolskiej Eskadry Niepodległości, budowanych przez Polskie Stowarzyszenie Motoszybowcowe, przy współpracy studentów Politechniki Poznańskiej, więcej: www.motoszybowce.pl. Chętni mogli skosztować smacznej grochówki żołnierskiej. MPK Poznań na 100.rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego uruchomiło zabytkowy tramwaj z 1898 r. – „poznańską bimbę”, która jeździła po centrum miasta, budząc podziw Poznaniaków oraz Gości krajowych i zagranicznych.
|
|
O godzinie 16.40 w obecności tysięcy Poznaniaków rozpoczęły się główne uroczystości jubileuszowe przy pomniku Powstańców Wielkopolskich w których uczestniczyli m.in. Prezydent Andrzej Duda, Wojewoda Zbigniew Hoffmann, Marszałek Marek Woźniak, Prezes Tadeusz Musiał. Odśpiewano hymn narodowy „Jeszcze Polska nie zginęła…”, do obecnych przemówił Prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda budząc ogromny entuzjazm, kiedy wielokrotnie powtórzył słowa „Cześć i chwała Bohaterom”. Zabrał także głos Marszałek Marek Woźniak, który powiedział m.in. „…Nie tylko Powstanie dało wolność Wielkopolsce, ale także wcześniejsza praca organiczna takich Wielkopolan jak: Karol Marcinkowski, Hipolit Cegielski, ksiądz Piotr Wawrzyniak, gen. Dezydery Chłapowski, ksiądz Augustyn Szamarzewski. My zadbaliśmy tylko o to, aby po latach zapomnienia Polacy docenili znaczenie Powstania Wielkopolskiego”.
Relacja TVP Parlament, przemowienie prezydenta A. Dudy - tutaj
Prezydent przyznał pośmiertnie ordery Orła Białego dowódcom Powstania Wielkopolskiego: generałowi Józefowi Dowbor-Muśnickiemu, który odebrał Tomasz Łęcki, dyr. Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości oraz generałowi Stanisławowi Taczakowi, który odebrał Jerzy Gogołkiewicz - wnuk pierwszego dowódcy powstania, odbył się Apel Poległych, prowadzony przez mjra Dariusza Rojewskiego ze Skrzydła Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu, a następnie złożono liczne wieńce i wiązanki kwiatów pod pomnikiem. O godzinie 19.30 na Stadionie Miejskim w Poznaniu odbył się koncert p.t. „Muzyka Wolności Poznań 2018” z udziałem gwiazd polskiej sceny muzycznej, którego głównym przesłaniem były Wiara, Nadzieja i Wolność.
Ciąg dalszy nastąpi
Tekst i zdjęcia Wojciech Owsianowski
|