Ignacy Jan Paderewski (1860-1941) wybitny pianista, kompozytor, filantrop i polityk koncertował w wielu krajach całego świata, co przysporzyło jemu popularności, jak pokazała przyszłość dla sprawy Polski, powstającej po latach zaborów do niepodległości i wolności. Ciesząc się sławą światowego artysty i mieszkając wiele lat w Szwajcarii i Stanach Zjednoczonych, spraw polskich nigdy nie zaniedbywał. Działalność polityczną rozpoczął przed wybuchem I wojny światowej jakby przeczuwając, że Polska musi odzyskać wolność. W 1910 r. ufundował Pomnik Grunwaldzki w Krakowie z okazji jubileuszu 500-lecia bitwy pod Grunwaldem. Jego przyjazd do Poznania w 1918 r. był przysłowiową iskrą, która wywołała wybuch Powstania Wielkopolskiego.
Powstanie to było decydującym wydarzeniem dla odzyskania Niepodległości przez Polskę po I wojnie światowej, o czym zdecydowała Paryska Konferencja Pokojowa 1919-1920 oraz Traktat Wersalski, podpisany 28 czerwca 1919 r. I.J. Paderewski bywał w Poznaniu kilka lat wcześniej, po raz pierwszy przyjechał w 1890 r. i wystąpił z dwoma koncertami w nie istniejącej obecnie Sali Lamberta w Teatrze Polskim, co powtórzył w 1891 r. Jego przyjazd do Poznania 26 grudnia 1918 r. oraz późniejsze wydarzenia są powszechnie znane i wielokrotnie opisywane, dlatego w tym opisie ich nie przytaczam.
Kolejny raz I.J. Paderewski przybył do Poznania 8 marca 1919 r., już jako premier i minister spraw zagranicznych, aby prowadzić rozmowy z gen. Józefem Dowborem Muśnickim, dotyczące udzielenia pomocy wojskowej w obronie Lwowa. Kolejny przyjazd to 27 grudnia 1919 r. w pierwszą rocznicę zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Odbył on wówczas przejazd po Poznaniu powozem hr. Ignacego Mielżyńskiego z Iwna. Ostatni raz I.J. Paderewski przebywał w Poznaniu w dniach 22-29 listopada 1924 r. W Ratuszu otrzymał dyplom Honorowego Obywatela Miasta Poznania, a w Auli Uniwersyteckiej Doktorat Honorowy Uniwersytetu Poznańskiego. Odwiedził także Operę, Teatr Polski oraz szkołę noszącą jego imię, także złożył wspólnie z małżonką Heleną liczne wizyty prywatne.
W 1928 r. na Hotelu Bazar odsłonięto tablicę pamiątkową mistrza, zniszczoną w czasie II wojny światowej przez Niemców, później odtworzoną. I.J. Paderewski pamiętał o Poznaniu. W 1931 r. ufundował miastu pomnik prezydenta Stanów Zjednoczonych T.W. Wilsona, zniszczony także przez Niemców. Ulica obok Bazaru łącząca Plac Wolności ze Starym Rynkiem otrzymała imię I.J. Paderewskiego. W 1980 r. Akademia Muzyczna w Poznaniu otrzymała imię I.J. Paderewskiego.
Poznań jest jedynym miastem na świecie w którym znajdują się dwa pomniki mistrza, pierwszy z 2011 r. przed Hotelem Włoskim, przy ulicy Dolna Wilda, dzieło Roberta Sobocińskiego, ufundowany z inicjatywy hotelu, drugi z 2015 r. przed Akademią Muzyczną im. I.J. Paderewskiego, przy ul. Św. Marcin, dzieło Rafała Nowaka, ufundowany z inicjatywy Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego.
W Polsce I. J. Paderewski jest patronem wielu ulic oraz szkół, w Poznaniu jego imię nosi Liceum Nr 6 – słynny „Paderek”, przy ulicy Krakowskiej 17. I.J. Paderewski zmarł w 1941 r. w Nowym Jorku, jego trumna spoczywała na Narodowym Cmentarzu Arlington, czekając na powrót do Ojczyzny, który nastąpił w 1992 r., kiedy została ona sprowadzona przez Poznań do Warszawy, gdzie odbył się drugi pogrzeb mistrza w Bazylice Archikatedralnej p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście, przy ul. Świętojańskiej 8.
I.J. Paderewski to wybitna postać w naszej historii, jako pianista, kompozytor, patriota, polityk i filantrop ofiarny dla Ojczyzny jest godzien podziwu i pamięci w sercach Polaków w kraju i na świecie.
Od wielu lat w Poznaniu w postać I.J. Paderewskiego wciela się Edmund Dudziński - absolwent Liceum I. J. Paderewskiego, wybitny działacz kulturalno-oświatowo-rozrywkowo-kabaretowy, niegdyś współorganizator Studenckiego Teatru NURT oraz koncertów p.t. „Podwieczorek przy małej czarnej”. Edek, ku uciesze licznych widzów odgrywał przez 14 lat postać I. J. Paderewskiego, przyjeżdżającego 26 grudnia do Poznania, na dawny Dworzec Cesarski, obecnie Dworzec Letni, aby wspólnie z muzykami i Chórem Nauczycieli m. Poznania inaugurować kolejne obchody wybuchu zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
|
|
|
W 100. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego „Paderewski-Dudziński” wystąpił w następujących realizacjach: 24 listopada na Dworcu Letnim spotkał się z turystami z Siemianowic Śląskich, 25 listopada spotkał się w kościele p.w. św. Trójcy z uczestnikami koncertu chórów poznańskich, w dniach 30 listopada do 1 grudnia uczestniczył w Cavaliadzie na Międzynarodowych Targach Poznańskich, 26 grudnia spotkał się przy pomniku I. J. Paderewskiego z członkami i działaczami Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego, 27 grudnia przed Izbą Rzemieślniczą wspólnie z Ogólnopolskim Cechem Rzeźników, Wędliniarzy i Kucharzy oraz członkami powstańczej grupy rekonstrukcyjnej promował wielkopolską kiełbasę białą, ulubioną potrawę Powstańców Wielkopolskich, 29 grudnia na Placu Wolności spotkał się z harcerzami poznańskimi do których przemawiał z balkonu Hotelu Bazar, a później uczestniczył w imprezach harcerskich.
Link do poprzedniego odcinka
Tekst i zdjęcia Wojciech Owsianowski
|