| Jedna z najwazniejszych dat w dziejach Polski to 27 grudnia. Tegoż dnia 27 grudnia 1918 r. wybuchło w Poznaniu zwycięskie Powstanie Wielkopolskie, które szybko rozlało się na cały zabór pruski, objęło wszystkie warstwy społeczeństwa polskiego, prowadzącego od pierwszego do ostatniego dnia zaboru „Najdłuższą Wojnę Nowoczesnej Europy”. W dniach 28 grudnia 1918 r. do 8 stycznia 1919 r. dowódcą Powstania był kapitan Stanisław Taczak, a w dniach 8 stycznia 1919 r. do 8 marca 1920 r. generał Józef Dowbor-Muśnicki. Powstanie trwało od 27 grudnia 1918 r. do 16 lutego 1919 r., czyli do czasu zawarcia w Trewirze rozejmu Niemiec z państwami Ententy, który to rozejm objął także powstańczą armię wielkopolską.
W dniu 28 czerwca 1919 r. w wyniku rozmów pokojowych, które toczyły się w Paryżu został podpisany Traktat Wersalski. Traktat postanawiał między innymi, że do Polski wróciła nieomal cała Wielkopolska, co stanowiło wielkie zwycięstwo Powstania Wielkopolskiego. W dniu 28 grudnia 2018 r. w Warszawie podczas uroczystości centralnych 100-lecia wybuchu Powstania Wielkopolskiego padły przed Grobem Nieznanego Żołnierza następujące słowa „…Powstanie Wielkopolskie okazało się zwycięskie dlatego, że wszystkim jego uczestnikom przyświecało hasło – nic dla siebie, wszystko dla Ojczyzny”.
NIEZWYKŁA GWIAZDA BETLEJEMSKA. W Poznaniu, w którym znajduje się około 80 czynnych kościołów katolickich, z czego połowa to świątynie zabytkowe, uwagę zwracały dwie „stajenki betlejemskie”, jedna to największa w Polsce w kościele p.w. św. Franciszka Serafickiego (Ojcowie Franciszkanie brązowi) przy placu Bernardyńskim, druga to być może jedna z najmniejszych stajenek w kościele p.w. św. Antoniego z Padwy (Ojcowie Franciszkanie czarni) na Górze Przemysła. W tym ostatnim gwiazda betlejemska przybrała postać rozety Powstania Wielkopolskiego. Ojcom Franciszkanom gratulujemy i dziękujemy za fantastyczny pomysł.
|
|
KU NIEPODLEGŁEJ – to nazwa wystawy zorganizowanej przez Archiwum Państwowe w Poznaniu, czynnej do 28 lutego 2019 r. Wystawa nosi nazwę „Nasi antenaci na drodze do niepodległości”. Na wystawie nie ma ukazanych postaci z pierwszych stron gazet, wielkich dowódców i pierwszoplanowych bohaterów. Nasi antenaci – przodkowie byli zwykłymi żołnierzami, bez których najbardziej genialni dowódcy niewiele by zdziałali. Na wystawie przedstawiono dwadzieścia osób, ich zdjęcia, życiorysy, osiągnięcia i dokonania, więcej: www.poznan.ap.gov.pl.
|
|
|
|
|
OBRAZY Z ŻYCIA POWSTAŃCÓW – to niecodzienne widowisko w Wielkopolskim Parku Etnograficznym (WPE) w Dziekanowicach, miejscowości leżącej na Szlaku Piastowskim, pomiędzy Poznaniem i Gnieznem, a miało ono miejsce 2 lutego 2019 r. Widowisko przyciągnęło wielu turystów z całej Wielkopolski, którzy mogli obejrzeć na żywo sceny powstańcze, nawiązujące do wydarzeń od 27 grudnia 1918 r. do 16 lutego 1919 r., mających miejsce w wielu wsiach wielkopolskich, skąd zabytkowe zabudowania zostały przeniesione do WPE.
W ten sposób na terenie jednej muzealnej wsi, w naturalnej zabytkowej scenerii zostały ukazane różne wydarzenia związane z Powstaniem oraz warunkami życia Powstańców. W poszczególnych scenach ukazano rolę kobiet, które szyły wyposażenie powstańcze, pełniły role sanitariuszek, ukazano działalność Straży Ludowej wystawiającej m.in. przepustki do przekraczania granicy między Polską, a Niemcami, szpitala powstańczego udzielającego pomocy rannym Powstańcom, szkolenie Powstańców i składanie przysięgi, którą przyjmował ksiądz; ukazano rolę karczmy i dworu służących Powstańcom.
Wszystko to było możliwe dzięki ogromnemu wysiłkowi pracowników WPE, którzy w tym dniu zamienili się w aktorów oraz Stowarzyszenia Grupa Rekonstrukcji Historycznej „3 Bastion Grolman”. Przybyłych uczestników i gości powitał dyrektor Muzeum prof. dr Andrzej Wyrwa, a później rozpoczęło się przedstawienie trwające kilka godzin. Uczestnicy mogli także skosztować dawnych potraw wielkopolskich sporządzonych według historycznych przepisów.
Na zakończenie uroczystości, które odbyły się przy zabytkowym kościele z Wartkowic oddano hołd bohaterom wielkopolskich wsi i w towarzystwie kompanii honorowej Powstańców Wielkopolskich odbył się Apel Poległych, który prowadził Piotr Kuszczak – przewodnik i pracownik Muzeum. Obecni zapalili także symboliczny znicz pamięci na grobie Walentego Świercza l. 20, który poległ w bitwie pod Paterkiem k/Nakła; następnie odśpiewano Rotę. Dodaję od siebie, że Rota to wiersz napisany w 1901 r. przez Marię Konopnicką jako protest przeciwko tragicznym wydarzeniom we Wrześni pod Poznaniem, gdzie represjom pruskim poddano dzieci, które protestowały przeciw nauczaniu religii w języku niemieckim. Wiersz opublikowano w 1908 r., a dwa lata później do tego wiersza skomponował muzykę Feliks Nowowiejski. Pieśń Rota odśpiewana została po raz pierwszy 15 lipca 1910 r. w Krakowie, podczas uroczystości 500-lecia Bitwy pod Grunwaldem.
Tekst i zdjęcia Wojciech Owsianowski
| 
