| W Tokyo, jak przystało na stolicę państwa znajduje się wiele teatrów. Jednym z nich, posiadającym aż trzy różnej wielkości sale widowiskowe jest Japoński Teatr Narodowy. W salach, na ogół odbywają się przedstawienia klasycznego teatru Kabuki i Bunraku, oraz tradycyjnych, japońskich mniejszych form teatralnych. Teatr Noh, najstarszy teatr tradycyjny posiada swój odrębny budynek. Teatr Narodowy użycza swoich sal na przedstawienia zespołów zagranicznych, a także na inne prestiżowe wydarzenia. Tu, w roku 1983 odniósł sukces wrocławski Teatr Pantomimy Henryka Tomaszewskiego, prezentując perfekcyjne wykonanie Hamleta, który później prezentowany był także w Kyoto i Osaka. Tu również zostaliśmy zaproszeni na otwarcie wystawy poświęconej sławnemu reżyserowi Akirze Kurosawa i jego filmowej twórczości.
I tu także na głównej scenie obejrzeliśmy przedstawienie teatru Kabuki. Co znaczy to słowo? Otóż słowo Kabuki pisze się znakami chińskimi i sylaba KA znaczy śpiew, sylaba BU - taniec, a sylaba KI znaczy- technika aktorska. Dawniej słowo to znaczyło, człowiek wyrządzający zło, niezwykły, dziwny człowiek lub człowiek ubierający się w dziwny kostium. I rzeczywiście, w owych czasach wszystko wydawało się niezwykłe, kostium był niepodobny do codziennych ubiorów, niecodzienne były frywolne tańce i to, że role męskie grały kobiety było także niezwykłe!
W przeciwieństwie do namaszczonego i ascetycznego charakteru teatru Noh, teatr Kabuki jest teatrem widowiskowym, żywiołowym, feerycznym i ludowym w stylu i nie ma żadnego związku ze słowem „skromność”. Na przedstawienia wydawało się i wydaje mnóstwo pieniędzy. Aktorzy tego teatru byli zawsze lubiani, ich kostiumy były bardzo efektowne i bogate, często tworząc w Edo, czyli Tokyo swoistą modę. Teatr Kabuki, to teatr aktorskich „gwiazd” w przepięknych, olśniewających kolorem kostiumach. Akcję i sytuacje zawsze tak się układa, by niespodziewanie zaszokować widza pięknem kostiumu.
Japoński Teatr Narodowy w Tokyo; zródło: Kikadai CC 表示-継承 4.0 |
Henryk Tomaszewski wśród widzów (archiwum autora) |
Akira Kurosawa w środku, po prawej autor (archiwum autora) |
Można przypuszczać, że cała tęsknota ludzi za innym życiem, innym ubiorem, bo nie wszystkich jednak było stać na jedwab, czy też specjalnie uzyskany, a niespotykany na ulicy kolor materiału, spełniała się właśnie w teatrze Kabuki. Kupcy i bogaci mieszczanie chętnie przedstawienia dofinansowywali, mając także swoich ulubionych aktorów. Aktorzy, ci najlepsi i najbardziej znani byli portretowani przez artystów sztuki ukiyoe – w słynnym, barwnym drzeworycie, który niejednokrotnie przedstawiał też kolorowe sceny z przedstawień teatru Kabuki. Aktorów można porównać do dzisiejszych gwiazd filmowych, celebrytów pojawiających się w popularnych magazynach.
Przedstawienia Kabuki są tak popularne, że w Tokyo istnieje odrębny teatr zwany Kabuki- za. Tylko tu podczas przedstawień można jeść i pić, spędzając cały dzień, bowiem przedstawienia trwają od rana do późnego wieczoru. Jak za dawnych czasów! Kiedy i jak powstał teatr Kabuki? Było to około 1603 roku, kiedy to tancerka świątyni szintoistycznej, kapłanka Okuni wymyśliła szlachetną formę na zbieranie pieniędzy, mających posłużyć na odbudowę świątyni. Na placach Kyoto dawała występy taneczno-wokalne, które cieszyły się popularnością i przynosiły dobry rezultat finansowy. Zorganizowała więc trupę teatralną złożoną z kobiet/kapłanek, podobno nawet lekkiego prowadzenia, która przy akompaniamencie fletów, bębnów i tamburynów odgrywała krótkie scenki taneczne, i dialogowe o dużym ładunku erotycznym.
Kabuki-za-Theatre, Tokyo rok 2013 |
Ukiyoe-Tradycyjny Teatr Kabuki,1852 r., Wiki |
Heike_Nyōgo-ga-shima_by_Shibakuni_and_Hokushū_Kado_zatheaterOsaka |
W 1607 roku zespół „kapłanek” przenosi się do Edo, czyli Tokio i nieprzerwanie odnosi sukcesy. Po sukcesie zespołu Okuni pojawiają się, jak grzyby po deszczu inne trupy wokalno-taneczne, zwane Onna Kabuki. Posiadając zmysł humoru kobiety wymyśliły parodię znanych ówcześnie postaci, a tańce i scenki zabarwiali ostrym erotyzmem na pograniczu pornografii, więc lud, a szczególnie mężczyźni bawili się znakomicie.
Kroniki zanotowały wspaniały rozkwit tego teatru, który trwał do 1629 roku. Rząd jednak nie podzielał zachwytu i radości widzów, i chcąc być strażnikiem zachowań ludzkich, ze względu na „zepsucie moralne” zakazał gry zespołom kobiecym. Od tamtej pory kobiety znikły zupełnie z przedstawień teatru Kabuki! Ich miejsce zajęli mężczyźni, którzy od tego czasu musieli odgrywać role kobiece. Tradycja ta przetrwała do dnia dzisiejszego. Nawet wykształcili się aktorzy, którzy już od tamtych czasów grali tylko i grają obecnie role kobiece. Nazywają się Onnagata. Onna, znaczy kobieta, gata-znaczy forma.
CIĄG DALSZY NASTĄPI
www.andrzejsiedlecki.pl
Izumo no Okuni-twórczyni Teatru Kabuki,17 w. |
Aktor Kabuki_Toshusai_Sharaku_Otani_Oniji, rok 1794 |
|
