| Jedna z najważniejszych dat w dziejach Polski to 27 grudnia 1918 r., kiedy w Poznaniu wybuchło zwycięskie Powstanie Wielkopolskie. Trwało ono do 16 lutego 1919 r., do czasu zawarcia w Trewirze rozejmu z państwami Ententy, który objął także Powstańczą Armię Wielkopolską. Był to jednak rozejm bardzo niespokojny, gdyż walki z przerwami trwały nadal. Do końca lutego trwały starcia pod Rynarzewem, Margoninem, Bydgoszczą, Chodzieżą, Nakłem, Kępnem, Krotoszynem i Ostrowem. W dniu 6 czerwca odnotowano walki pod Bydgoszczą, 18 czerwca ponownie pod Rynarzewem, a w lipcu pod Lesznem i to mimo trwającej w Paryżu Konferencji Pokojowej. W dniu 10 stycznia 1920 r. wszedł w życie Traktat Wersalski, w wyniku którego Polska odzyskała niepodległość, uznaną przez wszystkie zwycięskie państwa uczestniczące w I wojnie światowej.
W Poznaniu w miesiącu grudniu 2018 r. ukazało się pierwsze wydanie niecodziennej publikacji p.t. ENCYKLOPEDIA POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO 1918-1919, pod redakcją prof. Janusza Karwata oraz dr Marka Rezlera. Encyklopedię wydała Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury, na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu. Pod koniec miesiąca stycznia ukazało się trzecie wydanie Encyklopedii, której łączny nakład wyniósł 3 tys. egzemplarzy, w cenie 80 złotych. Oto kilka szczegółów dotyczących tej długo oczekiwanej publikacji.
Encyklopedia jest wydaniem albumowym, liczy 500 stron, format 230x320 mm, dzieli się na cztery rozdziały, zawiera 700 haseł, 130 zdjęć, 50 map, liczne tablice oraz kalendarium Powstania Wielkopolskiego, Armii Wielkopolskiej i Frontu Wielkopolskiego w latach 1918-1920. Całość opracowania to dzieło 51 autorów, najlepszych znawców problematyki powstańczej. W Encyklopedii znajdziemy także hasła związane z udziałem Powstańców w obronie Lwowa, III Powstania Śląskiego oraz wojnie polsko-bolszewickiej.
W dniach 1 grudnia 2018 r. do 15 lutego 2019 r. w Urzędzie Marszałkowskim w Poznaniu była wyłożona Księga Pamiątkowa z okazji 100. rocznicy Wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Mieszkańcy Wielkopolski oraz goście odwiedzający Poznań, a także przedstawiciele urzędów, instytucji, organizacji społecznych, szkół, rodzin powstańczych mieli okazję dokonać okazjonalnych wpisów do tej księgi. Niżej przytaczam kilka z nich pomijając, co zrozumiałe, nazwiska ich autorów:
„Chwała Tym, dzięki którym tu jestem! W Mojej Polsce”;
„Z szacunkiem dla przeszłości. Z nadzieją patrząc w przyszłość. Wszystkiego najlepszego Wielkopolsko”;
„Chwała Bohaterom – Zwycięzcom – Powstańcom Wielkopolskim”;
„Jesteśmy dumni z bycia Wielkopolanami”;
„Jesteśmy dumni, że nasi pradziadowie Wielkopolanie wywalczyli sami wolność orężem, umysłem i pracą, przygotowując swoje pokolenie do odzyskania niepodległości”;
„Dzięki takim ludziom, mamy dzisiaj wolność”;
„Dziękuję Wam, że żyję w wolnej Polsce i wychowuję w pokoju moje dzieci. To dzięki Wam jesteśmy wolni”;
„Powstańcy! Dzięki Wam jestem dumny, że jestem Wielkopolaninem”;
„WOLNOŚĆ kocham i rozumiem! WOLNOŚCI oddać nie umiem! Cześć i chwała Powstańcom Wielkopolskim! Dziękujemy”;
„Kto nie czci przeszłości i nie szanuje teraźniejszości, nie ma prawa do przyszłości”;
„Dzięki za Wasze bohaterstwo, ale i mądrość, by pokonać wielokrotnie silniejszego przeciwnika”;
„Wolność jest najważniejszą rzeczą dla naszego narodu, dla mnie również”;
„Dali nam przykład Wielkopolanie, jak zwyciężać mamy”.
„Powstanie musiało zostać wygranym, bowiem wszystkim Powstańcom przyświecało hasło: „Nic dla siebie, wszystko dla Ojczyzny”.
Tekst i zdjęcia Wojciech Owsianowski
| 
