| Emigranci polityczni w Paryżu tworzyli tak zwaną Wielką Emigrację, skupioną wobec trzech najważniejszych ośrodków: Hotelu Lambert, który skupiał zwolenników rodziny Czartoryskich, Komitetu Narodowego Polskiego pod przewodnictwem masona, Joachima Lelewela i Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Wszyscy chcieli Ojczyznę „zrobić szczęśliwą", wypracowywali różne programy, ścierały się różne poglądy, ale na razie mogli tylko żyć obrazem „kraju lat dziecinnych", jak to opisał Mickiewicz, w Epilogu „Pana Tadeusza".
Dziś dla nas, w świecie nieproszonych gości,
W całej przeszłości i w całej przyszłości
Jedna już tylko jest kraina taka,
W której jest trochę szczęścia dla Polaka:
Kraj lat dziecinnych! On zawsze zostanie
Święty i czysty jak pierwsze kochanie,
Nie zaburzony błędów przypomnieniem,
Nie podkopany nadziei złudzeniem
Ani zmieniony wypadków strumieniem.
Gdziem rzadko płakał, a nigdy nie zgrzytał,
Te kraje rad bym myślami powitał:
Kraje dzieciństwa, gdzie człowiek po świecie
Biegł jak po łące, a znał tylko kwiecie
Miłe i piękne, jadowite rzucił,
Ku pożytecznym oka nie odwrócił.-
Ten kraj szczęśliwy, ubogi i ciasny,
Jak świat jest boży, tak on był nasz własny!
Jakże tam wszystko do nas należało!
Jak pomnim wszystko, co nas otaczało:
Od lipy, która koroną wspaniałą
Całej wsi dzieciom użyczała cienia,
Aż do każdego strumienia, kamienia,
Jak każdy kątek ziemi był znajomy
Aż po granicę, po sąsiadów domy!
Posłuchaj epilogu Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Recytuje A. Siedlecki
Link do poprzedniego odcinka
| 
