| Dane mi było uczestniczyć w historycznym wydarzeniu, a mianowicie w upamiętnieniu pogromcow Enigmy, wybitnych polskich kryptologow w Panteonie Narodowym w kościele sw. Piotra i Pawla w Krakowie. Zgodnie z uchwalá Senatu RP Polska swietuje wlasnie Rok Matematyki, a w Krakowie, w setná rocznice powstania Polskiego Towarzystwa Matematycznego odbywa sié jubileuszowy zjazd wybitnych matematyków z Polski i wielu krajów swiata, w którym uczestniczy także Andrzej Kozek. Patronat nad zjazdem objal prezydent Andrzej Duda. I wlasnie w ramach zjazdu dostaliśmy zaproszenia na uroczyste nabozenstwo w zabytkowym kościele sw. Piotra i Pawla.
Panteon Narodowy, zapoczątkowany na Wawelu (gdzie spoczywa nasz Kosciuszko), kontynuowany był w kryptach kościoła na Skalce, a gdy zabrakło krypt, kolejna filie Panteonu Narodowego ustanowiono w kościele sw. Piotra i Pawla. I tu wlasnie pojawily się 6 wrzesnia 2019 r. trzy urny z napisami: Henryk Zygalski, Marian Rejewski i Tadeusz Rozycki, trzech legendarnych matematykow polskich, którzy złamali kod Enigmy. W urnach nie znajdowaly się prochy zmarłych, tylko ziemia z miejsca ich pochowku.
W przypadku Jerzego Różyckiego, który w 1942 r. utonął w katastrofie statku na Morzu Śródziemnym, a jego ciała nie odnaleziono, tu znalazło się symboliczne miejsce wiecznego spoczynku. W przypadku Henryka Zyglaskiego, który po II wojnie światowej mieszkał w Wielkiej Brytanii, był to symboliczny powrót do kraju. Trzeci z matematyków, Marian Rejewski, zmarl w Polsce, jest pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Urny na lawie przed oltarzem |
W czasie uroczystego nabozenstwa odczytano listy okolicznosciowe, w tym od premiera Mateusza Morawieckiego, który tak podkreslal zasługi pogromcow Enigmy: "bohaterowie dzisiejszej uroczystości dokonali czegoś, co nie udało się wcześniej nikomu: przyśpieszyli o lata koniec wojny, ocalili od śmierci miliony ludzi", a mimo tego ich nazwiska nie są powszechnie znane. "Symboliczne złożenie urn z ziemią z miejsc ich spoczynku do krypty Panteonu Narodowego to akt historycznej sprawiedliwości i docenienia zasłużonych dla Ojczyzny i światowej nauki matematyków kryptologów, którzy złamali pierwsze szyfry Enigmy" – Premier dodał, ze dziś oddajemy cześć uczonym, których "intelekt i umiejętności pozostaną naszym dobrem narodowym".
List Morawieckiego odczytal wicewojewoda małopolski Zbigniew Starzec.Przemow było więcej. Okolicznościowy adres do zebranych wystosował również szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, a odczytał go radca Jan Sroka. Głos zabrał także prof. Franciszek Ziejka, historyk literatury polskiej, były Rektor UJ, a obecnie przewodniczący Rady Fundacji Panteon Narodowy. Kazanie poświęcone dokonaniom polskich kryptologów wygłosił ks. Jacek Urban, kanonik krakowskiej kapituły katedralnej, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
W kolejce do krypty - Dermot Turing (z zielona torba) |
Nie wszystkie przemowienia dalo się dobrze slyszec, bowiem naglosnienie było dosyć kiepskie, a niektórzy mowcy niejako zapominali, ze należy mowic do mikrofonu. Często narzekam na niedociagniecia roznych naszych imprez polonijnych, ale jak widze to i w Kraju nie wszystko jest na piatke.
Po nabożeństwie nastapilo zniesienie urn do krypty i zlozenie ich w sarkofagu, na którym w chwile później spoczely wience i kwiaty. Do krypty zeszli obecni na nabożeństwie krewni kryptologów: Jan Janusz Różycki, Janina Sylwestrzak i Maria Bryschak z mężem Gerhardem; gościem z Londynu byl bratanek Alana Turinga – brytyjskiego kryptologa, który kontynuował pracę polskich matematyków, a także przedstawiciele Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i Narodowego Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni, przedstawiciele uniwersytetow, młodzież ze szkół, których patronami są kryptolodzy, poczty sztandarowe , członkowie grupy rekonstrukcji historycznej z Hiszpanii ubrani w mundury polskich żołnierzy z czasów II wojny światowej, no i my, uczestnicy jubileuszowego zjazdu.
Ze względu na mój stan zdrowia nie probowalam wejść do krypty, ale Andrzej zszedł i pofotografowal wszystkich, na czele z sir Dermotem Turingiem, bratankiem słynnego Alana. Dermot to pisarz i wykladowca, autor książki „XYZ. Prawdziwa historia złamania szyfru Enigmy”. Spotkalismy go wczesniej na konferencyjnej sesji, gdzie promowal swoja ksiazke, wlasnie wydana w przekładzie na jezyk polski. Mamy dwa egzemplarze, jeden z dedykacja dla nas, drugi dla Felixa Molskiego, który pasjonuje się osiagnieciami naszych kryptologow i od lat pisuje artykuly na ich temat, a ostatnio zbesztal gazete Telegraph za nieścislosci na temat Enigmy www.facebook.com/felix.molski/posts/10157369426367485
|
|
|
Wspaniale, ze na uroczystościach pojawili się krewni zasłużonych. Była bowiem wspaniala okazja do udzielenia wywiadow, do wspomnień. Przeciez o trojce genialnych kryptologow do niedawna wiedzielismy tak mało. Jak opowiadala siostrzennica Zygalskiego: Rodzina nie wiedziała nic, chociaż oczyswiscie podejrzewala, ze pracuje dla potrzeb wojska i jest związany tajemnica sluzbowa. Te tajemnice zachowal do śmierci. Moi rodzice także, a my jako dzieci nic nie wiedzieliśmy. Dopiero w latach 70-tych dowiedzieliśmy się wiele po publikacji generala Bertranda.
Janina Sylwestrzak, córka Mariana Rejewskiego opowiadala, że o sprawie Enigmy dowiedziała się mając około 30 lat, gdy jej tata w 1967 r. spisał wspomnienia, które przesłał do Wojskowego Instytutu Historycznego, co nie wzbudziło jednak zainteresowania. Wcześniej o Enigmie w rodzinie nie rozmawiano albo wspominano mimochodem. "Ja miałam do mojego ojca wielki szacunek i podziw, bo wiedział wszystko na każdy temat, ale się z tym nie obnosił. Był bardzo skromny" – podkreśliła pani Janina.
Figury Apostolow przed kosciolem sw. Piotra i Pawla w Krakowie |
A ja z radoscia odnotuje, ze spotkalam na ulicach Krakowa wiele osob z ksiazka Turinga pod pacha. Widac uczestnicy zjazdu czytają ja na każdym kroku i w każdej wolnej chwili. Ja z kolei nosze się z nowo kupiona ksiazka o Stefanie Banachu. Nie mogę się od niej oderwać. Banach to pasjonujaca postac, na zjeździe wyświetlono dwa filmy o nim, a Teatr Piosenki z Wroclawia wystawil dla nas opere o Banachu. Tworca opery matematycznej pt Paradoksalny rozkład sfery jest zmarly niedawno Roman Kolakowski. Na spektaklu pojawil się minister kultury i dziedzictwa narodowego, wicepremier Piotr Glinski. O tym i o wielu pasjonujących wydarzeniach Roku Matematyki postaram się wkrótce napisac.
Ernestyna Skurjat-Kozek
"Myślę, że moja książka zmieni obraz historii złamania kodu Enigmy Brytyjczykom, którzy wyobrażali sobie, że Alan Turing dokonał tego sam, pracując w jakiejś ciemnej szopie. To nieprawda" - mówi RMF FM Dermot Turing, autor książki "XYZ. Prawdziwa historia złamania szyfru Enigmy" i bratanek słynnego kryptologa Alana Turinga.
Czytaj więcej na https://www.rmf24.pl/nauka/news-dermot-turing-polski-wklad-pozostawal-w-cieniu-brytyjczycy-p,nId,3188659#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome
Relacja oraz wiecej na temat Enigmy -polskazbrojna.pl
Wiecej o wazn ej ksiazce Turinga - naszdziennik.pl
Zwyciezcy wojny mozgow uhonorowani - fakty.interia.pl
Wywiad z Turingiem - text & audio - rfm24.pl
Upamietnieni w Panteonie Narodowym -polskieradio24.pl
Wyslij link do Pulsu:[] http://www.zrobtosam.com/PulsPol/Puls3/index.php?sekcja=1&arty_id=19361
| 
