| Szykujemy się do obchodów 180. rocznicy odkrycia i nazwania Góry Kościuszki oraz eksploracji Gippslandu. Wiadomo, że piękna i żyzna kraina, Gippsland, została odkryta i nazwana przez Pawła Edmunda Strzeleckiego. Ale też wiadomo, że Australia uznaje aż dwóch odkrywców Gippslandu: Strzeleckiego i Angusa McMillana. Wiadomo, że obaj panowie nigdy się nie spotkali, ale mieli ze sobą na pieńku przez wiele lat. Wiadomo, że w marcu 1840 r. Strzelecki gościł na farmie McMillana, ale minęli się o jeden dzień. Ekipę Strzeleckiego ugościł zarządzający farmą Matthew McAlister, kuzyn słynnego Lachlana. Matthew zaopatrzył Strzeleckiego w potrzebne na daleką drogę artykuły żywnościowe, a także obozowy czajnik, camp kettle, o czym wspomina Angus w swoim wywiadzie dla Gippsland Guardian z 7 marca 1856.
Na dzień przed pojawieniem się Strzeleckiego, Angus na polecenie swego szefa, Lachlana, wyruszył na kolejną wyprawę w poszukiwaniu nie tylko bogatych pastwisk, ale i drogi do portu, z którego można byłoby "exportować" bydło do Hobart. Różnica między Pawłem Edmundem a Angusem polegała na tym, że nasz rodak odkrywał "dla dobra ludzkości", a Angus "wyrywał dla swoich". Różniło ich o wiele wiecej: stosunek do Aborygenów. Strzelecki szanował każde ludzkie stworzenie, od czarnego niewolnika, Indianina, Aborygena, po irlandzkiego biedaka. Angus McMillan wydzierał ziemię czarnym, ja trzeba to i za pomocą masakry.
W Australii przedstawia się McMillana jako szlachetną postać, ojca - założyciela kolonii, wybitnego gospodarza i hodowcy, energicznego budowniczego Port Albert, opiekuna Aborygenów, zasłużonego parlamentarzysty. Opinia o Angusie niewiele się zmieniła nawet po 1988 roku, czyli po ukazaniu się książki znakomitego historyka Petera Gardnera pod sprawiedliwie ironicznym tytułem "The Founding Murduring Father".
Dużego huku narobiła dopiero książka brytyjskiej dziennikarki, Cal Flyn, która jak się okazało, była krewną Angusa - dokładniej rzecz biorąc był jej pra-pra-prawujkiem. Jak doszło do napisania ksiązki o "moim przodku - mordercy"? Otóż w czasie podróży po Szkocji odwiedziła ona The Island of Skye (rodzinne strony Angusa).
Cal Flyn is a Highland Scot who felt the pull of home at a moment of crisis in her life. There, during a visit to the Isle of Skye, she came across an 1845 map of Gippsland’s squatting runs in an exhibition about the Skye diaspora. It carried a reference to the explorer Angus McMillan. A chance remark by her mother – “he’s a relative of ours” – piqued Flyn’s curiosity and sent her to the archives. insidestory.org.au/is-this-such-a-man/W czasie strasznej nawałnicy schowała się z matką do antykwariatu. Wtedy natknęła się na zdjęcie Angusa. Matka rzucając spojrzenie spoza ramienia córki krzyknęła ze zdumieniem: "O, a to jest nasz krewny!". Cal postanowiła pojechać do Australii, aby napisać trochę reportaży turystycznych. Dopiero tu się okazało, że jej słynny pra-pra-prawujek dowodził obławami na Aborygenów, których masowo mordowano. Tak powstała książka o krwi "gęstszej niż woda".
Wreszcie sprawiedliwości stało się zadość. Australijska Komisja Wyborcza podjęła w 2018 r. decyzję o zmianie nazwy okręgu wyborczego Mcmillana.Przemianowano ją na Division of Monash. Po raz pierwszy od prawie 200 lat, w tymże 2019 roku wyborcy głosowali na kandydata okręgu Monasha, a nie mordercy-McMillana. en.wikipedia.org/wiki/Division_of_McMillan
Jako Polonia, rodacy Strzeleckiego, powinniśmy byc dumni, że nasz odkrywca działał zawsze w przyjaźni i zgodzie z Aborygenami. Przed wyjazdem do Europy Strzelecki wystąpił osobiscie do gubernatora Gippsa, aby zwrócił wolność jego służącemu, konwiktowi Jamesowi Nolanowi. Po powrocie do Europy, już w Irlandii Strzelecki poświęcił kilka lat na to, by ludzi ratować od śmierci.
W tym duchu zapraszam do przeczytania artykułu pt "My Ancestor the Murderer, kliknij poniżej:
My ancestor the murderer
| 
