Okrêt Muzeum B³yskawica

12 sierpnia 2020, w tygodniu ¦wiêta Wojska Polskiego i 100 rocznicy Bitwy Warszawskiej, odbêdzie siê internetowa premiera Koncertu Niepodleg³o¶ci „Poland”, który realizowany jest na okrêcie ORP B³yskawica, legendarnym polskim niszczycielu z okresu II Rzeczypospolitej i weteranie II wojnie ¶wiatowej. Jest to polskojêzyczna edycja Polish Independence Concert, wydarzenia zaprezentowanego w Bazie Wielonarodowej Grupy Bojowej NATO w Ada¾i na £otwie, podczas którego ¿o³nierzom dziewiêciu narodowo¶ci, arty¶ci muzyk± i s³owem opowiedzieli historiê Polaków walcz±cych „Za Nasz± i Wasz± Wolno¶æ”.

Koncert Niepodleg³o¶ci to projekt powsta³y blisko 12 lat temu, którego twórcami s± polsko-kanadyjska wokalistka i kompozytorka Ola Turkiewicz oraz Jacek ”Wiejski” Górski, scenarzysta i producent. Premiera wydarzenia mia³a miejsce w 2009 roku w Muzeum Powstania Warszawskiego. Obecny dorobek Koncertu Niepodleg³o¶ci to 33 edycje w Polsce i za granic±, 156 kompozycji i aran¿acji oraz blisko 20 odrêbnych scenariuszy. Projekt tworzy miêdzynarodowy zespó³ muzyków sesyjnych, w którego sk³ad wesz³o przez lata 230 artystów z Polski, Kanady, Australii, Wielkiej Brytanii, Ukrainy i Armenii. Wystêpuj±c pod nazw± Polish Independence Concert zespó³ realizuje wielojêzyczne edycje miêdzynarodowe: w Australii i w Kanadzie, na Litwie i na £otwie.

Za Nasz± i Wasz± Wolno¶æ. Tematem narracji Koncertu Niepodleg³o¶ci „Poland” jest s³u¿ba Polaków pod obcymi sztandarami oraz ich walka o wolno¶æ i niepodleg³o¶æ Polski a tak¿e innych narodów. W doborze repertuaru i narracji twórcy skupili siê na niezwyk³ych dziejach polskiego rycerstwa i ¿o³nierzy - od czasów wypraw krzy¿owych Piastów ¦l±skich zaczynaj±c, a na historii Lecha Zondka, Polaka w walcz±cego z Armi± Radzieck± w Afganistanie, koñcz±c.

Niszczyciele ORP B³yskawica i ORP Grom w porcie ca 1939

Symbolicznie, przestrzeñ historyczn± Koncertu Niepodleg³o¶ci wyznacza miecz W³adys³awa III Warneñczyka odnaleziony w 1863 roku na pobojowisku pod Warn± z jednej strony, z drugiej za¶ naszywka „Poland” z naramienników ¿o³nierzy polskich na zachodzie w czasie II wojny ¶wiatowej. Obok Tadeusza Ko¶ciuszki i Kazimierza Pu³askiego – bohaterów Polski i Stanów Zjednoczonych, czy Henryka D±browskiego – twórcy Legionów Polskich we W³oszech, Koncert Niepodleg³o¶ci upamiêtnia dziesi±tki bohaterów narodowych, o których nie uczy siê na lekcjach historii. Jednym z nich jest Franciszek Gabryszewski (Francis Gabreski), któremu jako jednemu z nielicznych uda³o siê poderwaæ samolot w powietrze w czasie japoñskiego ataku na Pearl Harbour.

Zaskoczeniem dla wielu s³uchaczy jest ¿yciorys polonusa Mateusza Urbanowicza (Matt Urban), uznanego za najwaleczniejszego i najbardziej odznaczonego ¿o³nierza armii amerykañskiej oraz Witolda Urbanowicza, lotnika legendarnych „Lataj±cych Tygrysów” operuj±cych na froncie chiñsko-japoñskim. Kolejn± niespodziank± bêdzie sylwetka W³odzimierza Mazurkiewicza jednego z pierwszych lotników wojskowych ¶wiata, walcz±cego na froncie bu³garsko-tureckim w 1912 roku, jednego ze wspó³twórców lotnictwa chiñskiego. Ukazana zostanie te¿ historia gorzka stanowi±c± po dzi¶ dzieñ temat tabu - to dramatyczne losy Polaków zmuszonych do s³u¿by w znienawidzonych mundurach, którzy nigdy nie wyrzekli siê swojej Ojczyzny. Wielu z nich tworzy³o pó¼niej kadry nowotworzonych polskich formacji zbrojnych.

Koncert Niepodleg³o¶ci na legendarnym okrêcie ORP B³yskawica. ORP B³yskawica, sprawuj±c dzi¶ funkcjê okrêtu-muzeum, wci±¿ pe³ni s³u¿bê wchodz±c w sk³ad 3 Flotylli Okrêtów, najwiêkszego zwi±zku taktycznego okrêtów uderzeniowych oraz specjalnych polskiej Marynarki Wojennej. B³yskawica to okrêt legenda, najstarszy zachowany niszczyciel na ¶wiecie. Wesz³a do s³u¿by w 1937 roku jako jeden z czterech polskich kontrtorpedowców. W chwili zwodowania by³ jednym z najnowocze¶niejszych okrêtów tej klasy na ¶wiecie. Niemal¿e w przeddzieñ wybuchu II wojny ¶wiatowej, 30 sierpnia 1939 roku, w ramach planu Peking, trzy niszczyciele, ORP B³yskawica, Burza i Grom ewakuowane zosta³y z Ba³tyku. ¦ledzone przez niemieckie lotnictwo i marynarkê, szczê¶liwie dotar³y do Wielkiej Brytanii w dniu 1 wrze¶nia 1939. B³yskawica wraz ze sw± za³og± przesz³a szlak bojowy od pierwszego do ostatniego dnia II wojny ¶wiatowej, operuj±c na Atlantyku, Morzu Pó³nocnym i Morzu ¦ródziemnym. Bra³a udzia³ m.in. w kampanii norweskiej, podczas której pod Narwikiem, zatopiony zosta³ wraz za³og± bli¼niaczy niszczyciel ORP Grom. B³yskawica uczestniczy³a w ewakuacji Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego z pla¿ Dunkierki, bitwie o Atlantyk oraz w desantach morskich w pó³nocnej Afryce i w Normandii, a tak¿e w bitwie niszczycieli pod Ushant.

B³yskawica - okrêt muzeum. Foto Jacek "Wiejski" Górski

Do dzi¶ pamiêtane s± zas³ugi marynarzy B³yskawicy podczas bitwy stoczonej z Luftwaffe bombarduj±c± brytyjskie miasta w ramach operacji Baedeker Blitz. Kiedy w nocy z 4 na 5 maja 1942 roku, blisko 160 niemieckich bombowców nadlecia³o nad miasto Cowes na wyspie White, niespodziewanie natknê³y siê na zmasowany ogieñ przeciwlotniczy, po³o¿ony przez za³ogê B³yskawicy, stoj±cej w tutejszym porcie. Polski ogieñ p-lot. prowadzony by³ z tak± intensywno¶ci±, ¿e marynarze musieli sch³adzaæ lufy dzia³ w obawie przed przegrzaniem, a z niedalekiego Portsmouth trzeba by³o sprowadzaæ dodatkow± amunicjê dla naszych marynarzy. Potê¿na si³a ognia, jak± dysponowa³ polski niszczyciel, zmusi³a Niemców do operowania na du¿ej wysoko¶ci, przez co bombardowanie nie odnios³o zamierzonego skutku. Po odparciu ataku marynarze z B³yskawicy w³±czyli siê w gaszenie po¿arów w mie¶cie. Mieszkañcy Cowes do dzi¶ pamiêtaj± o walecznych Polakach, sylwetka B³yskawicy obecna jest w symbolice miejskiej, a jeden z miejskich placów otrzyma³ imiê dowódcy okrêtu, komandora porucznika Wojciecha Franckiego.

Muzyka hybrydowa na B³yskawicy. W czasie wieloletniej pracy twórcy koncertu Niepodleg³o¶ci wypracowali swój w³asny styl nazywany muzyk± hybrydow±. £±czy on w spójn± ca³o¶æ dawne pie¶ni z wieloma nurtami muzyki wspó³czesnej, jak m.in. jazz, rock, muzyka klasyczna i elektroniczna, poezja ¶piewana czy techno-house. Na repertuar programu „Poland” sk³adaj± siê wspó³czesne aran¿acje polskich hymnów, piosenek wojskowych i pie¶ni patriotycznych, w tym: Gaude Mater Polonia (1253), Idzie ¯o³nierz Borem Lasem (XIV w.), W±wóz Somosierry (1905), Piechota (1917), Karpacka Brygada (1941), Od K³ajpedy do Szczecina (1941), hymn 307 dywizjonu my¶liwskiego -Lwowskie Puchacze (1943), Czerwone maki (1944) oraz pie¶ni Jacka Kaczmarskiego: Nasza klasa (1983) i ¬ród³o (1978). Pie¶niom historycznym towarzysz± kompozycje instrumentalne Têsknota (2010), Nadir (2014) i Enigma (2014) oraz doskonale wpisuj±cy siê w tematykê edycji „Poland”, Mazurek D±browskiego (1797).

Pe³ny tekst Komunikatu plus lista utworów skomponowanych i aran¿owanych w ci±gu 12 lat

W specjalnej edycji Koncertu Niepodleg³o¶ci na ORP B³yskawica wystêpuj± Ola Turkiewicz (dyrektor muzyczny, kompozycje, aran¿acje i ¶piew) oraz Tomasz Bacajewski (¶piew), którym towarzyszy zespó³ Koncertu Niepodleg³o¶ci w sk³adzie: Pawe³ Jab³oñski (akordeon), Marcin Riege (instrumenty klawiszowe), Piotr Krzemiñski (tr±bka), Krzysztof Kowalewski (gitara), Marcin Ritter (bas), Karol Domañski (perkusja), Siergiej Wowkotrub (I skrzypce), Miko³aj Kostka (II skrzypce), Malwina Kêsica (altówka), Kinga Chudzikowska - wiolonczela. Prozatorsk± narracjê wydarzenia poprowadzi aktor Robert Czebotar. Scenariusz i re¿yseria: Jacek „Wiejski” Górski.

Ola Turkiewicz i Tomasz Bacajewski. Koncert Niepodleg³o¶ci w Australii 28 grudnia 2019. Foto Jacek "Wiejski" Górski

¦piewnik Niepodleg³o¶ci – siostrzany projekt Koncertu Niepodleg³o¶ci. W ramach ewaluacji Koncertu Niepodleg³o¶ci, w 2017 roku Fundacja Dziedzictwa Rzeczypospolitej stworzy³a historyczno-edukacyjny portal ¦piewnik Niepodleg³o¶ci. Udostêpnia on dorobek polskiej pie¶ni patriotycznej wraz z narzêdziami do samodzielnej nauki ich wykonywania oraz przyk³adowymi interpretacjami Koncertu Niepodleg³o¶ci. Pie¶ni opatrzone s± komentarzem literackim i historycznym, a portal jest przyjazny dla osób niepe³nosprawnych. Nowatorski projekt wysoko doceni³a spo³eczno¶æ internetowa. £±cznie ¦piewnik zgromadzi³ ponad 500 tys. indywidualnych u¿ytkowników (g³ównie m³odzie¿ i animatorów kultury), którzy dokonali blisko 1,5 miliona ods³on. Portal udostêpnia indywidualny generator, dziêki któremu ka¿dy u¿ytkownik mo¿e wykreowaæ w³asny, spersonalizowany ¦piewnik Niepodleg³o¶ci, mo¿liwy do pobrania w wersji do druku lub na dowolne urz±dzenie mobilnym.

Patronat Honorowy: Mariusz B³aszczak, Minister Obrony Narodowej.
Projekt dofinansowano ze ¶rodków Narodowego Centrum Kultury w ramach Programu Kultura w sieci.
Organizator: Fundacja Dziedzictwa Rzeczypospolitej
Partnerzy Koncertu:
3 Flotylla Okrêtów w Gdyni ● Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni ● Portal M³oda Gdynia
Wsparcie:
Dowództwo Generalne Rodzajów Si³ Zbrojnych ● Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa Ministerstwa Obrony Narodowej
Patronat Medialny: Polskie Radio

Dostêp do bezp³atnej transmisji Koncertu Niepodleg³o¶ci „Poland” bêdzie mo¿liwy 12 sierpnia 2020 od godz.20.00 poprzez strony: :: www.koncertniepodleglosci.pl
:: www.spiewnik-niepodleglosci.pl
:: www.mlodagdynia.pl
:: www.fdrp.org.pl
:: profilu na Facebooku www.facebook.com/pages/Koncert-Niepodleg%C5%82o%C5%9Bci/157266711754