| Romuald Twardowski – wybitny kompozytor i wieloletni pedagog Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, inicjator prestiżowego międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka” – w tym roku obchodzi jubileusz 90. urodzin. Z tej okazji został w sobotę odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Także w sobotę, 24 października, ma premierę album płytowy poświęcony kameralnej twórczości wokalno-instrumentalnej kompozytora w wykonaniu światowej sławy bas-barytona – Tomasza Koniecznego oraz znakomitego pianisty – Lecha Napierały. Wydarzeniu towarzyszy wieczorny koncert w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej z udziałem obu artystów.
Video Anaklassis. Akt dekoracji Jubilata. Czas 5 min.
Maestro Twardowski był jednym z laureatów konkursu Kosciuszko Bicentenary International Music Competition zorganizowanego przez Kosciuszko Heritage Inc. Sydney 2017
O odznaczenie prof. Twardowskiego wnioskował wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński, który przesyłając Jubilatowi życzenia, wyraził słowa uznania dla jego imponującego i ogromnie zróżnicowanego dorobku kompozytorskiego.
Pana twórczość doceniana jest na najbardziej renomowanych estradach pięciu kontynentów. Szczególny szacunek melomanów oraz krytyki muzycznej budzi Pańska droga twórcza. Od jej zarania, dzięki wyjątkowemu talentowi, uniknął Pan okresu różnorakich eksperymentów, ofiarowując słuchaczom dzieła w pełni doskonałe, oryginalne, odznaczające się, poza mistrzostwem warsztatowym, ogromnym ładunkiem piękna i szlachetnych emocji.
Miłośnicy wielbiący Pańskie dzieła w równym stopniu podziwiają twórczość operową, jak choćby dramat muzyczny „Lord Jim”, oratoryjną, a także symfoniczną i kameralną. Ogromnym uznaniem publiczność darzy także utwory na instrumenty solowe, jak „Fantazja hiszpańska”, „Niggunim-melodie chasydów” czy „Capriccio in blue”, by pozostać przy dziełach skrzypcowych. Szczególne miejsce w Pańskiej twórczości zajmuje nurt muzyki religijnej, którego cennym przykładem jest „Mała liturgia prawosławna”, nawiązująca do muzyki cerkiewnej.
Niezwykle ważne są także Pańskie dokonania w obszarze twórczości chóralnej, zarówno jako kompozytora jak i moderatora działań upowszechniających tę szlachetną dyscyplinę muzyki. To dzięki Pańskim usilnym staraniom zainicjowany został prestiżowy, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej Hajnówka, którego jury przewodniczy Pan nieustannie od 1983 roku.
Ogromne znaczenie ma także Pańska twórczość dla dzieci i młodzieży. Ten obszar działalności jest szczególnie istotny z uwagi na formowanie przyszłości polskiej kultury – napisał wicepremier.
Wieczorny recital, na który złożą się najpiękniejsze pieśni Romualda Twardowskiego w wykonaniu znanego z najważniejszych scen operowych bas-barytona Tomasza Koniecznego oraz znakomitego pianisty i kameralisty Lecha Napierały, jest prezentem dla jednego z najważniejszych twórców swojego pokolenia.
Koncert, który odbędzie się o godz. 19.00 w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej ze względu na pandemię bez udziału publiczności, będzie dostępny online m.in. na kanałach Youtube PWM i TWON.
www.gov.pl/web/kultura/prof-romuald-twardowski-odznaczony-krzyzem-komandorskim
Oto życiorys Maestro Twardowskiego opracowany przez Alicję Twardowską
ROMUALD TWARDOWSKI. Urodził się 17- 06 -1930 r. w Wilnie. Tam spędził swoje dzieciństwo i młodość. W czasie okupacji uczył się gry na skrzypcach, a po wojnie na fortepianie i organach. Już w lutym 1945 r. zaczął pełnić obowiązki organisty w wileńskich kościołach, m.in. w uniwersyteckim kościele św. Jana, gdzie przed 100 laty grał Stanisław Moniuszko, w kościele Bonifratrów oraz św. Piotra i Pawła.
W latach 1952-57 studiował fortepian i kompozycję w klasie Juliusa Juzeliunasa w Państwowym Konserwatorium Litewskiej SRR w Wilnie (obecnie Litwa). Po studiach, w 1957 r. krótko pracował w szkole muzycznej w Poniewieżu na Litwie, po czym w grudniu tego roku wraz z matką przyjechał na stałe do Warszawy. Najpierw kontynuował studia w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej u prof. Bolesława Woytowicza, a po wygraniu konkursu Związku Kompozytorów Polskich, w 1963 roku wyjechał do Paryża na dalsze studia u słynnej Nadii Boulanger. Był tam dwukrotnie, drugi raz w 1966 r., uzupełniając studia nad chorałem gregoriańskim i polifonią średniowiecza. Czas spędzony we Francji Romuald Twardowski wykorzystywał też na podróże do Włoch i do Afryki.
Po powrocie z Francji, początkowo osiedlił się na Śląsku, gdzie w Bytomiu wystawił swoją pierwszą operę Cyrano de Bergerac ( 1962), według własnego libretta opartego na komedii E. Rostanda. Wkrótce zamieszkał na stałe w Warszawie, a w 1972 r. podjął trwającą do 2010 roku współpracę z Akademią Muzyczną im. F. Chopina. (obecnie Uniwersytet Fryderyka Chopina).
ROMUALD TWARDOWSKI BIOGRAPHY IN ENGLISH
Mieszkanie w Wilnie, gdzie obcował z kulturą sakralną - liczne kościoły i cerkiew wpłynęły znacząco na charakter twórczości kompozytora. Zaowocowało to dość bogatym nurtem muzyki religijnej, reprezentowanym przez takie utwory, jak Psalmus 149 per coro misto (1962), Mała Liturgia Prawosławna na zespół wokalny i 3 grupy instrumentów (1968), Laudate Dominum, dialog na 2 chóry mieszane (1976), Sequentiae De Ss. Patronis Polonis na baryton, chór i zespół instrumentalny (1977), Chwalitie Imia Gospodina na chór mieszany (1990), Tu Es Petrus na baryton, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1991), Hosanna I na chór mieszany (1992), Pieśni Maryjne na sopran i małą orkiestrę symfoniczną (1993), Canticum Canticorum na sopran, flet, klarnet i smyczki (1994), Regina Coeli na chór mieszany (1996) i Hosanna II na chór mieszany (1997).
Szczególną uwagę wśród tych kompozycji zwraca Mała Liturgia Prawosławna nawiązująca do muzyki cerkiewnej, oraz Liturgia „Kijowska” św. Jana Chryzostoma. Ważną inspiracją w dziedzinie muzyki prawosławnej był żywy i nieprzerwany kontakt z tą muzyką na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce ( od kilku lat w Białymstoku), w którym kompozytor pełni funkcję przewodniczącego Jury od 1982 r.
Lata 60. i 70. XX w. to czas bardzo twórczy, zwłaszcza jeśli chodzi o dzieła sceniczne, które stanowią ważną dziedzinę twórczości. Po Cyranie powstały: opera Tragedyja, czyli rzecz o Janie i Herodzie (1966) , Lord Jim (1971), ( prapremiery w Teatrze wielkim w Łodzi), balet Nagi książę (1960) (premiera w Warszawie) i Posągi Czarnoksiężnika (1963), a potem najwybitniejsza opera Maria Stuart, która z wielkim powodzeniem była wystawiona w Łodzi w 1981r. Ostatnim dziełem jest Historyja o św. Katarzynie (1981), opera kameralna, która miała swoją udaną prapremierę w Teatrze Wielkim w Warszawie w 1985 r. W tym samym czasie twórczość kompozytorska Romualda Twardowskiego zaczęła być zauważana i doceniana; otrzymuje on liczne nagrody w kraju i za granicą, m.in. dwukrotnie Grand Prix w w Monaco , I Nagrodę na Festiwalu „Praska Wiosna”, I miejsce na Trybunie kompozytorów UNESCO w Paryżu, a za utwory chóralne II nagrodę w Skopje, dwie nagrody w Tours oraz za Mały koncert na chór mieszany - prestiżową nagrodę Zachodnioniemieckiej Federacji Chórów –AGEC.
Romuald Twardowski jest ponadto autorem kompozycji orkiestrowych, kameralnych, solowych, wokalno-instrumentalnych i chóralnych.
Dość ważny dział w twórczości kompozytora zajmuje muzyka „pedagogiczna”; jest ona stale wykonywana przez uczniów, zespoły chóralne i orkiestrowe szkół muzycznych w Polsce. Sporą inspiracją w tej dziedzinie dał współczesnym kompozytorom Ogólnopolski Festiwal Twórczości muzycznej dla dzieci i młodzieży DO-RE-MI w Łodzi. W czasie tych festiwali były wykonane prawie wszystkie utwory R. Twardowskiego komponowane dla szkół muzycznych. Uwieńczeniem twórczych dokonań na polu muzyki dla dzieci i młodzieży było nadanie w 2012 r. imienia Romualda Twardowskiego Państwowej Szkole Muzycznej I st. W Puławach.
Twardowski - Piosenki dla dzieci
W 2000 roku, z okazji 70. rocznicy urodzin artysty w Wydawnictwie Pani Twardowska ukazały się wspomnienia pt. Było, nie minęło. W tej autobiografii Romuald Twardowski podsumowuje swoje doświadczenia twórcze, daje barwny opis zdarzeń i ludzi z przedwojennego Wilna, jak też z ostatnich kilkudziesięciu lat.
Twórczość Romualda Twardowskiego, jakkolwiek nowoczesna, jest zarazem komunikatywna, pełna wewnętrznego dramatyzmu i posiada rys indywidualny. Stanowi ona oryginalne zjawisko w powojennej muzyce polskiej. Nie uleganie zbytniej modzie, awangardzie, lecz tworzenie muzyki w duchu umiarkowanie nowoczesnym, strawnej dla uszu słuchacza – to myśl przewodnia kompozytora.
Przed młodymi muzykologami, teoretykami muzyki stoi wielkie zadanie dogłębnie przyjrzeć się zarówno kompozytorowi jak i jego bogatej i wspaniałej, bo podbijającej w ostatnich latach cały świat – muzyce. Wystarczy wspomnieć Trio na skrzypce, wiolonczelę i fortepian, które w Ameryce robi karierę.
W 2006 r. amerykańska Fundacja im. I. J. Paderewskiego przyznała R. Twardowskiemu nagrodę roku jak wybitnemu polskiemu kompozytorowi.
W 2010 roku z okazji 80-lecia urodzin za swój dorobek twórczy kompozytor otrzymał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Złoty Medal Orderu Gloria Artis.W 2015 roku, w Poznaniu przyznano kompozytorowi Nagrodę im. Jerzego Kurczewskiego za wybitne zasługi w dziedzinie twórczości chóralnej.
Nie sposób wymienić setek nagród, wyróżnień, dyplomów i odznaczeń artysty. Trzeba też wspomnieć o licznych nagraniach radiowych, telewizyjnych i płytowych w kraju i za granicą, gdzie utwory chóralne ukazują się na płytach nawet w języku chińskim i japońskim. Twórczemu życiu kompozytora zawsze towarzyszyło zamiłowanie do podróży, toteż spełniał swoje marzenia, zwiedzając Europę, Azję, Afrykę i Rosję. Poza tym kompozytor łączył podróże z szeroką działalnością w propagowaniu muzyki polskiej za granicą.
|
Romuald Twardowski to kompozytor o wyjątkowej osobowości: erudycja łączy się u niego z wybitną inteligencją, ogromnie czułą wrażliwością i spostrzegawczością. Zamiłowanie do książek łączy z pasją wnikliwego obserwatora, zadziwia znajomością historii sztuki, jak i historii ogólnej. Jest niespotykanym gawędziarzem; potrafi uwagę słuchacza przykuć na wiele godzin zarówno barwnymi opowieściami, jak i – przede wszystkim - swoją muzyką, co dziś jest niezwykle rzadką cechą. Kocha dzieci, zwierzęta i kwiaty.
W 2014 roku w Wydawnictwie Pani Twardowska ukazała się publikacja p.t. „Kompozytor w zwierciadle krytyki”. Jest to zbiór recenzji, wywiadów, artykułów, poświęconych twórczości Romualda Twardowskiego; publikacja ta jest świadectwem wspaniałej dokumentacji życia muzycznego w Polsce w latach 1960-1990, a także dowodem ogromnego zainteresowania prasy twórczością kompozytora. W 2016 roku ukazała się nowa książka: Wilno, moje miasto, będąca wywiadem żony - rzeką na temat życia kompozytora oraz społeczności w przedwojennym i powojennym Wilnie. Książka również wydana przez Wydawnictwo Pani Twardowska.
W 2017 roku powstał pierwszy film dokumentalny o kompozytorze w reżyserii Alicji Twardowskiej i Grzegorza Czerniaka "Romuald Twardowski. Kompozytor w zwierciadle muzyki". Czas. Ok. 60 minut. Film dokumentuje artystyczne życie kompozytora: początki nauki w Wilnie, charakteryzuje poszczególne gatunki jego muzyki, przywołuje opinie wybitnych artystów o muzyce i postaci kompozytora, a także pokazuje fragmenty jego twórczości.
Najważniejsze nagrody:
1. I nagroda na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich za Antyfony na grupę instrumentów (1961);
2. II miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu za Odę do młodości (1963);
3. I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Pradze za Sonety Petrarki na tenor solo i dwa chóry a cappella (1966);
4. I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim Im. Księcia Rainiera w Monako za balet- pantomimę Posągi Czarnoksiężnika (1965);
5. I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Księcia Rainiera w Monako za dramat muzyczny Lord Jim (1973);
6. Nagroda AGEC - Zachodnioeuropejskiej Federacji Towarzystw Chóralnych za Mały koncert na chór mieszany ( 1993);
7. Doroczna nagroda Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kompozycji (1995);
8.Nagroda na Międzynarodowym Konkursie Chóralnym w Tours za utwór chóralny Alleluja (1999);
9. Nagroda Amerykańskiej Fundacji im. Ignacego Jana Paderewskiego za wybitne osiągnięcia artystyczne (2007 r.);
10. Nagroda im. Jerzego Kurczewskiego w Poznaniu za zasługi w dziedzinie twórczości chóralnej ( 2015 r.).
www.twardowski-kompozytor.com.pl
Życiorys Maestro Twardowskiego na stronie MKiDZN | 
