Jestem Polakiem, wiernym synem ojczyzny. Myśl o Polsce wielkiej i silnej, wolnej i niepodległej, była i jest treścią mojego istnienia. Urzeczywistnienie jej było i jest jedynym celem mojego życia – tak określił Ignacy Jan Paderewski swoje poczucie tożsamości narodowej w odezwie do Polonii amerykańskiej 23 maja 1915 roku.
160 lat temu, 6 listopada 1860 w Kuryłówce na Podolu urodził się Ignacy Jan Paderewski - pianista, kompozytor, aktywista, poliglota, mówca, polityk, premier i szef polskiej dyplomacji, filantrop, biznesmen, mecenas sztuki i architektury, hodowca winorośli, aktor filmowy.
Ignacy Jan Paderewski na trwałe wpisał się w poczet osób najbardziej zasłużonych dla odzyskania przez Polskę niepodległości.
Po I wojnie światowej stanął na czele rządu, a jego gabinet konsekwentnie realizował program obrony granic i współpracy z sąsiadami. W 1919 roku Józef Piłsudski powierzył Ignacemu Paderewskiemu funkcję premiera i szefa dyplomacji. W tym samym roku podpisał w imieniu Polski traktat wersalski.
Walczył o Polskę, wykorzystując swą międzynarodową sławę jako pianista.
Przebywając w Stanach Zjednoczonych i korzystając ze swej ogromnej popularności Paderewski lobbował za sprawą polską wśród tamtejszych decydentów, mając dostęp nawet do administracji prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona. Dzięki jego zaangażowaniu prezydent Wilson umieścił postulat stworzenia niepodległego państwa polskiego w 13 punkcie swego orędzia dotyczącego pokoju po zakończeniu I Wojny Światowej.
Od sierpnia 1917 roku Paderewski związał się z utworzonym w Lozannie przez Romana Dmowskiego Komitetem Narodowym Polskim, zostając jego przedstawicielem w USA.
Od 16 stycznia 1919 roku do 9 grudnia 1919 roku pełnił funkcję premiera i ministra spraw zagranicznych. W czerwcu 1919 roku podpisał w imieniu Polski (w towarzystwie Romana Dmowskiego oraz Władysława Grabskiego) traktat wersalski – był to główny układ pokojowy kończący I wojnę światową. Traktat ustalił wiele granic międzypaństwowych w Europie oraz wprowadził nowy ład polityczny. Polska, po 123 latach niewoli, wróciła do rodziny niepodległych państw europejskich, mając dostęp do morza i odzyskując ziemie zaboru pruskiego - Wielkopolskę, Śląsk i Pomorze Gdańskie.
W latach 1920-1921 był stałym przedstawicielem Polski w Lidze Narodów. Następnie wycofał się z życia politycznego. W 1936 roku, wraz z W. Sikorskim, założył Front Morges.
Powrót do Polski Paderewskiego i jego pobyt w Poznaniu był jedną z przyczyn wybuchu 27 grudnia 1918 roku powstania wielkopolskiego, a jego współpraca z Józefem Piłsudskim i objęcie funkcji Prezydenta Rady Ministrów, dały możliwość porozumienia pomiędzy Naczelnikiem Państwa a Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu. Paderewski w swym rządzie pełnił również funkcję ministra spraw zagranicznych. Był też delegatem Polski na paryską konferencję pokojową, zakończoną podpisaniem traktatu wersalskiego.
Od końca 1919 roku, gdy upadł jego rząd, Paderewski odsunął się od polityki, wracając do muzyki. Z czasem jednak stanął on wraz z gen. Władysławem Sikorskim na czele opozycyjnego wobec piłsudczyków tzw. Frontu Morges, którego nazwa pochodziła od szwajcarskiej posiadłości Paderewskiego. W czasie II wojny światowej myślano o Paderewskim jako o prezydencie Polski na uchodźstwie, ostatecznie jednak stanął na czele Rady Narodowej RP. Zmarł 29 czerwca 1941 roku.
Ordery i medale otrzymane przez Ignaca Paderewskiego w Polsce i na świecie Order Orła Białego Order Virtuti Militari V kl. (pośmiertnie) Legia Honorowa Order Imperium Brytyjskiego Doktoraty honoris causa uniwersytetów we Lwowie (1912), Krakowie (1919) i Poznaniu (1924), jak również kilku uczelni amerykańskich Honorowy obywatel Warszawy Filister honoris causa korporacji akademickiej Patria
Dla uczczenia 160. rocznicy urodzin Paderewskiego Biblioteka Jagiellońska przygotowała wystawę online, która prezentuje obiekty związane z tą postacią znajdujące się w Oddziale Zbiorów Specjalnych BJ.
Wystawa na UJ
Program 2 Polskiego Radia w środę 11 listopada retransmitował wyjątkowe wydarzenie „Koncert dla Niepodległej – Kulka. Paderewski. Kulka", które zostało zarejestrowane 8 listopada w Teatrze Polskim w Warszawie. W całości wypełniły je kompozycje Paderewskiego i choć pochodzą z różnych okresów jego twórczości, to doskonale ilustrują jego niezwykłą muzyczną wrażliwość i nieprzeciętnie twórczy talent.
Inspiracją do powstania projektu "Kulka. Paderewski. Kulka" była rodzinna fascynacja kompozycjami Wielkiego Mistrza. Wybitny, utytułowany skrzypek Konstanty Andrzej Kulka już od lat, w duetach z doskonałymi pianistami, wykonuje wszystkie, napisane na skrzypce i fortepian, utwory Paderewskiego. Jego córkę Gabę Kulkę – pianistkę, kompozytorkę, wokalistkę współpracującą od lat z Polskim Radiem – zauroczyły pieśni napisane przez Paderewskiego do wierszy m.in. Adama Asnyka i Adama Mickiewicza.
Wśród gości artystów są Grzegorz Skrobiński, Wojciech Traczyk i Robert Rasz, a pomostem łączącym muzyczne pokolenia jest Sinfonietta Cracovia pod batutą Jerzego Dybała.
Zapraszamy do obejrzenia koncertu na wideo - tutaj
Filmowy portret Ignacego Jana Paderewskiego
Reżyseria: Bohdan Rączkowski. Produkcja: Telewizja Polska, Biuro Współpracy z Zagranicą. Rok produkcji 2001.
Paderewski. Mistrz tonów i mąż stanu cz. 1
Paderewski. Mistrz tonów i mąż stanu cz. 2
Paderewski: Polonesa Op. 53, F. Chopin
https://www.youtube.com/embed/K9yXYMvSDPw
Paderewski plays "Menuet" in G - 1937 movie
https://www.youtube.com/embed/M9IBBd-9aRM
Paderewski: Rapsodia Hungara nº 2, F. Liszt
https://www.youtube.com/embed/cdHATFk6AAA
OPRACOWAŁ JERZY KORTYŃSKI
|