| Rozpoczęła się międzynarodowa kampania potępiająca aresztowania przez władze Białorusi działaczy polonijnych w tym kraju.W nocy z 26 na 27 marca Andżelika Borys i Andrzej Poczobut zostali przeniesieni z aresztu tymczasowego do więzienia.Sprzeciw wobec tych działań władz Białorusi wyrazili: Prezydent Andrzej Duda, Premier Mateusz Morawiecki, MSZ w tym polskie placówki dyplomatyczne na całym świecie oraz różne stowarzyszenia polonijne.Poniżej tekst wystąpienia Prezydenta RP, Andrzeja Dudy.
Właśnie tu, w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego, zakończyło się w tej chwili moje spotkanie z polskim ambasadorem na Białorusi – który, jak wiemy, kilka miesięcy temu nie został wpuszczony na Białoruś – a także z przedstawicielami naszych służb wywiadowczych na temat sytuacji na Białorusi.
Przede wszystkim na temat sytuacji mieszkających tam Polaków – obywateli Białorusi, ale polskiego pochodzenia. Zwłaszcza sytuacji pani Andżeliki Borys i pana Poczobuta, którzy dosłownie przed kilkunastoma godzinami zostali aresztowani po przeszukaniach, jakie przeprowadzono w miejscach działania polskich organizacji, Związku Polaków na Białorusi.
WIDEO. Wypowiedź Prezydenta Dudy
Tu List Konsul Generalnej Moniki Kończyk do Polonii PDF
Chcę powiedzieć jedno: społeczeństwo białoruskie to społeczeństwo naszych przyjaciół. Naród białoruski i mieszkający wśród Białorusinów Polacy, którzy mieszkają na tamtej ziemi z dziada pradziada, są naszymi przyjaciółmi. Wszyscy razem chcemy jak najlepiej dla Białorusi i białoruskiego narodu.
Jest rzeczą bezprecedensową, że obecne władze Białorusi, które nie mają do końca legitymacji społecznej – bo wiemy, jak wyglądały ostatnie wybory prezydenckie – postępują w taki sposób, że aresztują przedstawicieli polskiej mniejszości, przedstawicieli legalnie działających polskich organizacji. Jest to sytuacja bezprecedensowa, będziemy nadal monitorowali sprawę.
Rozmawiałem już dzisiaj z panią sekretarz generalną OBWE, Helgą Schmid. Jeszcze dziś będę rozmawiał z panią prezydent Estonii, Kersti Kaljulaid, która zasiada w tej chwili w Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zwracałem się do Pani Sekretarz Generalnej, by sprawa została postawiona na forum OBWE, by podjęto tam odpowiednie uchwały w tej sprawie.
Będę się zwracał także do pani prezydent Kersti Kaljulaid, by również w Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych podjęła interwencję w tej sprawie i podniosła – po pierwsze – sprawę Polaków mieszkających na Białorusi, tych aresztowań, które są całkowicie bezprawne i przeprowadzane pod absolutnie fałszywymi zarzutami.
Ale [by podjęła] także w ogóle sprawę białoruską, bo wszyscy doskonale wiemy, że wybory prezydenckie, które odbywały się tam kilka miesięcy temu, zostały sfałszowane; że pacyfikowano tam obywatelskie protesty społeczeństwa, które domagało się uczciwych, demokratycznych zasad; które chce samo stanowić o sobie, a dzisiaj w tyrański sposób jest przymuszane od określonego zachowania. Na to absolutnie nie można się godzić.
A przede wszystkim my, jako Polska, jako sąsiad Białorusi, ale także – chcę podkreślić – jako przyjaciel narodu białoruskiego i mieszkających wśród tego narodu Polaków, twardo stoimy po stronie wolności, suwerenności i demokracji na Białorusi, której domaga się białoruskie społeczeństwo i domagają się także należący do tego społeczeństwa Polacy.
Będziemy działali. Jak powiedziałem – podejmiemy kolejne kroki na arenie międzynarodowej. Premier prowadzi dzisiaj także na ten temat rozmowy w ramach Rady Europejskiej. Podnosimy sprawę Polaków na Białorusi we wszystkich możliwych organizacjach międzynarodowych. Pan minister Rau na spotkaniu ministrów spraw zagranicznych państw NATO w Brukseli także tę kwestię podnosił.
Nie zostawimy naszych rodaków samych sobie, będziemy interweniowali w ich sprawie wszelkimi legalnymi metodami, dlatego że wszelkimi legalnymi metodami będziemy dążyli do tego, by prawa międzynarodowe – w tym prawo Polaków mieszkających na Białorusi jako przedstawicieli mniejszości narodowej – były przestrzegane zgodnie z międzynarodowymi standardami.Dziękuję bardzo.
źródło - prezydent.pl
|
|
ZWIĄZEK POLAKÓW NA BIAŁORUSI
Po rozpadzie ZSRS Polacy z Białorusi utworzyli szereg organizacji i stowarzyszeń kulturalno-oświatowych w celu kultywowania swej tożsamości narodowej. Do 2005 r. (kiedy został zdelegalizowany przez władze) największą z nich był Związek Polaków na Białorusi z siedzibą w Grodnie, który liczył wtedy ok. 20-22 tys. członków. Po nieuznanym przez władze białoruskie wyborze na prezesa ZPB Andżeliki Borys w 2005 r., władze RB wyznaczyły nowy, posłuszny „zarząd” Związku Polaków na Białorusi (obecnie kierowany przez Aleksandra Songina), odbierając następnie strukturom dotychczasowego ZPB większość (15) ufundowanych przez Polskę tzw. Domów Polskich. Wobec działaczy uznających zarząd kierowany przez A. Borys zastosowano różne formy szykan i represji. Pomimo presji, Związek Polaków na Białorusi prowadzi nadal działalność statutową w sferze kultury i oświaty.
10 grudnia 2016 r. Andżelika Borys została wybrana na prezesa ZPB, zastępując na tym stanowisku Mieczysława Jaśkiewicza. W czasie kolejnego, X Zjazdu ZPB który odbył się online w dniu 20.03.2021 r., została ponownie wybrana na prezesa ZPB.
Przy ZPB działa szereg stowarzyszeń środowiskowych, takich jak: Stowarzyszenie Żołnierzy Armii Krajowej, Stowarzyszenie Polaków Ofiar Represji Politycznych - Sybiracy, Stowarzyszenie Kombatantów Polskich, Towarzystwo Plastyków Polskich, Polskie Towarzystwo Lekarskie, Klub Inteligencji Polskiej, Towarzystwo Młodzieży Polskiej, chóry, zespoły artystyczne. Ważna jest działalność liczącego ok. 2.500 członków Stowarzyszenia Polska Macierz Szkolna, zajmującego się działalnością oświatową, skierowana głównie do nauczycieli języka polskiego oraz do młodzieży.
Przy PMS działają: Duszpasterstwo Nauczycieli, Klub Studentów Polskich skupiający stypendystów Semper Polonii, Wspólnota Młodej Polonii, Uniwersytet III wieku i inne.
Podstawy prawne dot. Praw mniejszości
w kontekście ochrony praw mniejszości polskiej na Białorusi
Prawo do zachowania własnej tożsamości to jedno z podstawowych praw człowieka. Każdy członek mniejszości narodowej powinien mieć prawo do:
• swobodnego posługiwania się swoim językiem ojczystym w życiu prywatnym i publicznym;
• tworzenia i utrzymywania własnych instytucji, organizacji lub stowarzyszeń o charakterze kulturalnym, oświatowym, religijnym;
• wyznawania i praktykowania swojej religii, w tym także prowadzenia oświatowej działalności religijnej w języku ojczystym;
• ustanawiania i utrzymywania niezakłóconych kontaktów zarówno w obrębie własnej grupy etnicznej w danym kraju, jak i poprzez granice, z obywatelami innych państw;
• dostępu do informacji w języku ojczystym, jej rozpowszechniania i wymiany;
• zakładania i utrzymywania organizacji lub stowarzyszeń w kraju ich zamieszkania, jak również uczestniczenia w międzynarodowych organizacjach pozarządowych.
Te prawa polskiej mniejszości na Białorusi gwarantuje przede wszystkim Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Białoruś o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, z dnia 23 czerwca 1992 r. który wprost powołuje się na przepisy prawa międzynarodowego.
Art. 13 mówi: „Umawiające się Strony zobowiązują się do respektowania międzynarodowych zasad i standardów dotyczących ochrony praw mniejszości narodowych, w szczególności zawartych w międzynarodowych paktach praw człowieka, Akcie końcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie , Dokumencie spotkania kopenhaskiego w sprawie ludzkiego wymiaru oraz Paryskiej Karcie dla Nowej Europy.”
Akt Końcowy Konferencji wprost mówi, że Państwa (..) na których terytorium znajdują się mniejszości narodowe, będą szanować prawo osób należących do takich mniejszości do równości wobec prawa, dadzą im pełną możliwość rzeczywistego korzystania z praw człowieka i podstawowych wolności, i w ten sposób będą chronić ich uzasadnione interesy w tej dziedzinie.
Zaś Dokument spotkania kopenhaskiego w którym za zasady podstawowe uznano m.in.: poszanowanie praw osób należących do mniejszości stanowi jako części powszechnie uznawanych praw człowieka, zaś korzystanie z praw człowieka i podstawowych wolności przez osoby należące do mniejszości winno przebiegać w warunkach pełnej równości i bez jakiejkolwiek dyskryminacji zaś osoby należące do mniejszości mają mieć prawo swobodnego wyrażania, kultywowania i rozwijania swej tożsamości etnicznej, kulturalnej, językowej lub religijnej.
Dokument ten wprost też określa zobowiązanie państwa w zakresie ochrony mniejszości narodowych do: ochrony tożsamości osób należących do mniejszości narodowych, dążenia państw do stwarzania możliwości nauczania osób należących do mniejszości narodowych ich języka ojczystego lub w ich języku ojczystym; szanowania praw osób należących do mniejszości w zakresie skutecznego uczestnictwa w sprawach publicznych czy uznania przez państwa szczególnego znaczenia konstruktywnej współpracy międzypaństwowej także w kwestiach dotyczących mniejszości.
(Materiały nadesłane).
| 
