| Korespondentka Pulsu Polonii na wycieczce w Szydłowcu. Dom Pod Dębem, to budynek dawnej Szkoły Elementarnej. Pobudowany on został przez Annę Sapieżynę z Zamoyskich w roku 1819. Pełnił funkcję nowoczesnej jak na tamte czasy, dziewiętnastowiecznej szkoły szydłowieckiej.
Szkoła elementarna
Dom Pod Dębem, w swej historii kilkakrotnie pełnił funkcje oświatowe. Księżna Anna Sapieżyna powołała w Szydłowcu szkołę elementarną, w której zastosowano nowatorski system nauczania. Był on wzorowany na metodzie angielskiego współtwórcy Josepha Lancastra. To tzw. system Bella-Lancastra, a metoda nauczania polegała na organizowaniu masowego nauczania. Metoda ta, zwana systemem monitoralnym, polegała na nauczaniu przez nauczyciela pewnej grupy starszych dzieci czyli monitorów, które z kolei nauczały inne młodsze dzieci. Z tej też inicjatywy została zorganizowana jedna z nielicznych w tym regionie szkół elementarnych, oczywiście sukcesywnie stosująca system wspomnianej edukacji. System ten w ocenach ówczesnych, był najlepszą metodą upowszechniania edukacji podstawowej.
Księżna Sapieżyna jako fundator
W celu powołania szydłowieckiej szkoły, z funduszy księżnej Sapieżyny wybudowano murowany budynek szkoły elementarnej. W szkole tej uczyło się około stu uczniów. Księżna Anna przekazała nauczycielom szkoły bezpłatne mieszkania, które oprócz klas wykładowych, znajdowały się w budynku szkolnym. Kasjerem odpowiedzialnym za zbiórkę funduszy na szkołę elementarną został radca miasta Szydłowca Jan Rutkiewicz. Zajęcia w szkole trwały sześć dni w tygodniu. Obejmowały one naukę pisania, czytania, rachowania czyli tak zwanej buchalterii, ćwiczenia pamięci itp. Dwa razy w tygodniu (w środy i soboty) przeprowadzano zajęcia rekreacyjne, które miały wspomagać rozwój fizyczny dzieci. „Szkoła wzajemnego uczenia się" jak nazywano szkołę szydłowiecką, była placówką oświatową szczebla elementarnego, czyli o najniższym poziomie nauczania. Szkoła w Szydłowcu mimo wszystko, należała do największych osiągnięć oświatowych, jakie księżna Sapieżyna zainicjowała w dobrach szydłowieckich.
|
|
Kim była księżna Anna
Anna Jadwiga z hrabiów Zamoyskich księżna Aleksandrowa Sapieżyna urodziła się dnia 1 sierpnia 1772 roku w Zamościu. Ponieważ przyszła ona na świat w roku I rozbioru Polski, mawiała ona o sobie,"że chce swoim życiem przywrócić polskość w sercach Polaków". Zmarła natomiast w dniu 27 listopada 1859 w Paryżu. Była to polska księżna, hrabina szydłowiecka, córka Andrzeja Hieronima Zamoyskiego, żona Aleksandra Antoniego Sapiehy. Była związana z nurtem patriotyczno-niepodległościowym. To osoba niezwykle aktywna w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej mającej miejsce w roku 1794. Fundowała broń powstańcom i organizowała szpitale polowe. Potem utrzymywała bliskie kontakty z tworzącymi się we Włoszech Legionami. Po upadku powstania listopadowego znalazła się na emigracji i związała się z obozem zięcia Adama Czartoryskiego. Dbała o finanse obozu Czartoryskich z tak wielkim zaangażowaniem, że historycy nadali jej miano „ministra finansów Hôtelu Lambert”.
Korespondentka Pulsu Polonii miała okazję obejrzeć liczne pamiątki po księżnej Annie Sapieżynie, za co dziękuje Dyrekcji Muzeum Instrumentów w Szydłowcu.
Ewa Michałowska- Walkiewicz
Anna Jadwiga Sapieżyna i Wikipedia
Niedoszła żona Kościuszki
| 
