Kategorie:
Nowiny
Ze Świata
Z Polski
Z Australii
Polonijne
Nauka
Religia
Wyszukiwarka 

Szukanie Rozszerzone
Konkurs Strzeleckiego:

Archiwum:

Reklama:

 
20 stycznia 2022
Stanisław Brzóska - ostatni Powstaniec Styczniowy
Ewa Michałowska- Walkiewicz

Powstanie styczniowe, to polski odwet zbrojny Polaków uciemiężonych pod zaborem ruskim. Jednym z ostatnich powstańców, który nigdy nie złożył broni, był ksiądz Stanisław Brzóska. Korespondentka Pulsu Polonii udała się na mazowiecką mogiłę powstańców styczniowych w Kierzu Niedźwiedzim, aby tam zapalić symboliczny znicz i wspomnieć polskich bohaterów z 1863 roku na czele z księdzem z Podlasia, który jako polski bohater i patriota wpisał się w historię naszego narodu.

Stanisław Brzóska przyszedł na świat dnia 30 grudnia 1832 roku we wsi Dokudowa niedaleko Białej Podlaskiej. Zmarł natomiast dnia 23 maja 1865 roku w Sokołowie Podlaskiem. Był to polski duchowny, generał i kapelan regionu podlaskiego w okresie powstania styczniowego, które wybuchło w dniu 22 stycznia 1863 roku. W czasie zbrojnego zrywu narodowego ksiądz Brzóska był organizatorem i dowódcą oddziału powstańczego złożonego z regimentu chłopskiego.

Pochodzenie
Był synem szlachcica Marcelego Brzóski i Karoliny z rodu Enskajtów. Pochodził z podlaskiej rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem Nowina. Po ukończeniu szkół Stanisław Brzóska wstąpił na uniwersytet w Kijowie. Nauki tam nie ukończył, ponieważ wstąpił do seminarium duchownego znajdującego się w Janowie Podlaskim. Po otrzymaniu święceń kapłańskich w roku 1858 Brzóska został mianowany wikarym w Sokołowie Podlaskim. Posługę tę pełnił przez okres trzech lat. Po tym okresie przeniesiony został do Łukowa.

Aresztowanie
W dniu 10 marca 1861 roku ksiądz Stanisław został aresztowany przez władze rosyjskie za głoszenie kazań patriotycznych. Sąd wojenny skazał go na 2 lata zamojskiej twierdzy. Karę tę zmniejszono do jednego roku. Po powrocie z twierdzy Brzóska nawiązał kontakty z pijarem i agitatorem powstańczym Adamem Słotwińskim oraz Stanisławem Krzeczkowskim. Zaraz po tym spotkaniu Stanisław Brzóska wstąpił do obozu „czerwonych”, który to przygotowywał się do powstania zbrojnego. Nowo przybyły na Podlasie pułkownik Walenty Lewandowski mianował księdza Brzóskę naczelnikiem powiatu łukowskiego.

Drugi dzień powstania
W dniu 23 stycznia 1863 roku Stanisław Brzóska wraz ze swym oddziałem zaatakował rosyjski garnizon łukowski. Po tej udanej akcji został mianowany przez Rząd Narodowy naczelnym kapelanem wojsk powstańczych w stopniu generała. W roku 1865 po rozbiciu mniejszych oddziałów powstańczych, ksiądz Stanisław ukrywał się wraz ze swym adiutantem Franciszkiem Wilczyńskim, we wsi Krasnodęby w domu sołtysa Ksawerego Bielińskiego. Miejsce pobytu księdza wskazała w wyniku tortur Antonina Konarzewska, kurierka Rządu Narodowego.

Kwiecień 1865
W kwietniu 1865 roku wieś Krasnodęby została otoczona przez wojska rosyjskie. W czasie ucieczki ksiądz został ranny w rękę i wraz z adiutantem dostał się do niewoli. Wyrokiem sądu polowego został skazany na powieszenie. Wyrok zaakceptował namiestnik Królestwa Polskiego, Rosjanin narodowości niemieckiej, Fryderyk Wilhelm Rembert. Egzekucję na księdzu Stanisławie Brzósce i Franciszku Wilczyńskim wykonano w dniu 23 maja 1865 roku na rynku w Sokołowie Podlaskim przy dziesięciotysięcznym tłumie.

Stanisław Brzóska był ostatnim powstańcem, który utrzymał się walcząc w Królestwie Polskim aż do późnej wiosny 1865 roku.

Ewa Michałowska- Walkiewicz


Mogiła Powstańców Styczniowych w Kierzu Niedźwiedzim, foto E. Michałowska-Walkiewicz