Ignacy Chmieleński |
Sztyletnicy to specjalny oddział w Powstaniu Styczniowym;
zbrojna i dywersyjna organizacja utworzona przez polskie państwo podziemne, w czasie trwającego powstania styczniowego. Została ona powołana przez Komitet Centralny Narodowy, w owym czasie pełniący rolę rządu powstańczego. Była to organizacja, na czele której stanął Ignacy Chmieleński syn carskiego generała, do którego ojciec nigdy nie chciał się przyznać. Składała się ona z sekcji żandarmerii stałej oraz sekcji żandarmerii tajnej.
Chroni polskie władze
Sztyletnicy z sekcji żandarmerii stałej chronili władze centralne w stolicy i na jej prowincjach. Oni to mieli za zadanie wykonywać wyroki śmierci na szpiegach, zdrajcach powstania oraz egzekwować wyroki orzeczone przez powstańcze sądy narodowe. Po przemianowaniu Komitetu Centralnego Narodowego w Rząd Narodowy, organizację sztyletników nazywano Strażą Bezpieczeństwa, czyli powstańczym kontrwywiadem.
Rozszerzona działalność
Sztyletnicy w toku powstania styczniowego rozszerzyli swoją działalność zbrojną o akcje o charakterze zastraszającym. W ten właśnie sposób chcieli oni złamać morale carskiej administracji i aparatu wojskowego. Stworzone przez Ignacego Chmieleńskiego tzw. roty sieczne, skierowały ostrze terroru w stronę najwyższych sfer rosyjskiej elity. Sztyletnicy dokonywali zamachów na przykład na: naczelnika kancelarii tajnej Pawła Felknera, margrabiego Aleksandra Wielopolskiego oraz wielkiego księcia Konstantego i Fiodora Trepowa.
Ogromna liczba ofiar sztyletników
Mimo, że większość tych zamachów była nieudana, to liczbę ofiar sztyletników szacuje się na 1007. W samej Warszawie przeprowadzili oni 47 zamachów. Na obszarach prowincji ograniczali się do pacyfikacji całych wsi, jeśli ich ludność na przykład sprzyjała Rosjanom. Sztyletnicy budzili głęboki strach pośród Rosjan, byli mistrzami kamuflażu. Używali oni podczas zamachów uniformów oficerów, urzędników, a także policjantów rosyjskich. Obmyślając swe akcje nigdy nie powtarzali dwa razy tego samego planu, by jakiś Rosjanin o czymś podobnym już nie wcześniej słyszał.
Znaczenie polityczne
Sztyletnicy zyskiwali w czasie powstania styczniowego na znaczeniu politycznym. Działalność sztyletników wpłynęła na kształtowanie się terroryzmu na Rosjanach jako naszych zaborcach. Mimo, że powstanie nie powiodło się, Polacy chętnie terroryzowali stanowiska kozackie i rządowe Rosjan.
Ewa Michałowska- Walkiewicz
Wikipedia - Chmieleńskiego biografia
| 
