Potomkinie rodziny Piekarskich |
W niedzielę 1 maja 2022 r. w Bibliotece Tūranga w Christchurch odbyły się inauguracyjne
uroczystości upamiętniające 150-lecie przybycia pierwszych polskich osadników do Nowej
Zelandii (NZ). Obchody zorganizowały organizacje polonijne w Christchurch wraz z konsul
honorową RP, Winsome Dormer, przy współpracy z ambasadą RP w Wellington. Wydarzenia
rocznicowe 1 maja w Christchurch są pierwszymi z zaplanowanych na cały 2022 rok,
organizowanymi przez grupy polonijne w różnych miastach i ośrodkach polonijnych Nowej
Zelandii.
W części oficjalnej uroczystości w Christchurch, prowadzonej przez konsul honorową RP
Winsome Dormer, głos zabrali: Grzegorz Kowal - Ambasador RP w NZ, Megan Woods -
nowozelandzka minister ds. mieszkalnictwa, energii i zasobów oraz badań, nauki i innowacji
oraz finansów, Lianne Dalziel - burmistrz miasta Christchurch, Dorota Szymańska -
założycielka fundacji polskiego dziedzictwa narodowego w NZ „Between the Waters”, Jacek
Pawłowski - prezes Stowarzyszenia Polaków w Christchurch oraz Sir David Carter - były
przewodniczący Parlamentu NZ.
Otwarcie uroczystości przez konsul honorową W. Dormer |
Ambasador G. Kowal wznosi toast |
Przemówienia w formie wideo przesłali Dame Cindy Kiro -
Gubernator Generalna Nowej Zelandii i Szymon Szynkowski vel Sęk - wiceminister spraw
zagranicznych RP. Wśród gości znaleźli się ponadto przedstawiciele rządu NZ, Rady Miasta
Christchurch, lokalni posłowie do parlamentu, konsul honorowy RP z Auckland, p. Bogusław
Nowak oraz prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej, Małgorzata Kwiatkowska.
Obecnością licznie dopisała również Polonia nowozelandzka, w tym potomkowie rodzin
pierwszych polskich osadników.
W oficjalnych wystąpieniach podkreślano wkład przybyłych Polaków w rozwój Nowej Zelandii,
będącej w tamtym czasie we wczesnym etapie osadnictwa oraz rozwoju ekonomicznego.
Gubernator Generalna przypomniała bardzo trudne początki życia pierwszych polskich
osadników oraz doceniła ważną rolę społeczności polskiej w budowaniu etnicznej tożsamości
społecznej kraju. Zwrócił na to uwagę również m.in. Ambasador RP mówiąc o dzieleniu się
polską kulturą i długoletnimi tradycjami z kształtującą się wtedy społecznością etniczną NZ.
Minister Szymon Szynkowski vel Sęk zaznaczył, że „ ...pierwsi polscy osadnicy byli najlepszymi
pionierami. Dzięki doświadczeniu i sile charakteru wyniesionymi z ojczyzny byli bardzo
przydatni w lokalnej gospodarce”. Deklarowano, że Nowa Zelandia pozostaje nadal otwarta
dla Polaków oraz, że to właśnie świadectwo pracy i dzieło Polaków w Nowej Zelandii skłania
dzisiaj młodych Nowozelandczyków do podróży i podejmowania pracy również w Polsce.
Video Message by Governor General Hon. Dame Cindy Kiro |
Przemawia Dorota Szymańska |
Wydarzenie uświetniła Polonezem Ogińskiego skrzypaczka polskiego pochodzenia, Laura
Barton, a kolorem strojów i żywą choreografią tańców, zespół folklorystyczny „Polonus”.
Uroczystościom towarzyszyła wystawa o pierwszych polskich osadnikach przygotowana przez
Fundację „Between the Waters”. Nie zabrakło akcentu ukraińskiego - podczas występu pary
ukraińskich artystów, zebrani minutą ciszy oddali hołd ofiarom toczacej się w Ukrainie wojny.
W kulminacyjnym momencie uroczystości odsłonięto pamiątkową tablicę dedykowaną
pierwszym polskim osadnikom w Nowej Zelandii - zostanie umieszczona w parku w porcie
Lyttelton, gdzie 30 sierpnia 1872 roku zakotwiczył statek z pierwszymi Polakami na
pokładzie. Po trzęsieniach ziemi w Christchurch Polonia nowozelandzka zwróciła się do Rady
Miasta Christchurch, aby jedną z ulic miasta upamiętnić polską nazwą i w 2017 roku jedną z
ulic w dzielnicy Marshland, gdzie pierwsi polscy osadnicy uprawiali ziemię, nazwano ulicą
Polskich Osadników (Polish Settlers Place), zaznaczajac tym trwały ślad obecności Polaków w
Christchurch.
Laura Barton gra Poloneza Ogińskiegp |
Odsłonięcie tablicy pamiątkowej |
W imieniu Rady Naczelnej Polonii Australijskiej bardzo dziękuję organizatorom za zaproszenie
i możliwość udziału w tym rocznicowym wydarzeniu. W imieniu Prezydium Rady Naczelnej
życzę społeczności polskiej w Nowej Zelandii utrzymania polskości i zachowania pamięci o
pierwszych polskich osadnikach, pielęgnowania polskiego dziedzictwa kulturowego i polskiej
tożsamości oraz dzielenia się nimi ze społecznością, w której mieszkają i pracują.
Małgorzata Kwiatkowska
Prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej
Krótki rys historyczny o pierwszych polskich osadnikach, których potomkowie również byli
obecni na uroczystościach (rodziny Gierszewskich, Kotłowskich, Piekarskich, Bolowskich,
Schimanskich i Kiesanowskich).
Pierwsi osadnicy, Pomorzanie z regionu bałtyckiego Prus (etnicznie Kaszubi i Kociewianie),
przybyli na statku „Friedeburg” z Hamburga do portu Lyttelton 30 sierpnia 1872 roku. Podróż
trwala 102 dni. Wśród przybyłych 241 dorosłych osób, prawie 100 było Polakami. Dzielnica
Canterbury w Christchurch stała się ich nowym domem. Po krótkim pobycie w koszarach
Addington, znaleźli schronienie i pracę na farmie w Pigeon Bay. Niektórzy osiedlili się na stałe
w Akaroa, inni wybrali inne części kraju (m.in. Taranaki), a jeszcze inni uzdatnili bagna na
wschodzie Christchurch (Marshland) pod uprawy i ogrodnictwo. Zajmują się tym do dzisiaj.
Obszar Marshland przez wiele lat był nazywany „koszykiem żywności” Christchurch. To tam
Polacy zbudowali swój kościół, w Marshland Hall organizowali imprezy społeczne i rodzinne,
a dzieci polskie uczęszczały do szkoły.
Występuje Zespół Polonus |
Ukraińscy artyści Tanya Verynska i Oleksandr Lewartowsky |
Od lewej: A. McGreath Murno, W. Dormer, amb. Grzegorz Kowal i Małgorzata Kwiatkowska |
| 
