Herb Torunia |
Toruń, to miasto niezwykłości!
Do dziś zachowało architekturę gotycką i widnieje na liście UNESCO, jako skarb narodowy.
To także miasto, w którym urodził genialny astronom Mikołaj Kopernik - zwolennik teorii heliocentrycznej, w której to słońce jest w centrum układu słonecznego, a planety z Ziemią krążą dookoła niego.
I wreszcie to, co też jest bardzo, ale to bardzo niezwykłe i ciekawe, że Toruń z przemożnej woli głównie mieszczan niemieckich, z ich wyboru i za ich sprawą, co podkreślam - stał się miastem polskim!
Jak do tego doszło?
Tam musieliśmy pojechać.
Skierowaliśmy swoje kroki do kupieckiego domu z czerwonej cegły, w którym mieszkała rodzina Koperników.
Wewnątrz znajduje się muzeum, które zwiedzając można sobie wyobrazić, jak wyglądało ówczesne życie.
Dom Kopernika w Toruniu-z czerwonej cegły |
Wychodząc z domu Kopernika i przechadzając się po starym mieście, zauważyliśmy okazały fragment muru zamkowego.
Kiedy zajrzeliśmy do wnętrza murów, odkryliśmy, że znajdowały się tam fundamenty dawnego zamku.
Nam wydało się to dziwne, bo w Polsce obiekty historyczne chętnie są przywracane do stanu pierwotnego, a ten został nieodbudowany. Dlaczego? Był tego powód. I rzeczywiście, mur, fundamenty zamku mają osobliwą historię, a także niezwykłe znaczenie dla świetności Polski z tego okresu.
I o tym chcemy Państwu opowiedzieć.
Mur dawnego zamku krzyżackiego |
Otóż Polska Północna, gdzie leży Toruń, od dawna nazywana jest po polsku Prusami, a po niemiecku - Preussen.
Niegdyś teren ten zamieszkiwany był przez pruskie plemię, czyli rdzenną ludność pochodzenia bałtyckiego.
Oni to na pograniczu z Mazowszem rabowali zamki, kościoły i domy, paląc grody, powstające na początku XIII wieku.
Tak więc Konrad Mazowiecki miał poważny problem z pogańskimi Prusakami, którzy rośli w siłę i stanowili realne zagrożenie dla Polski!
Konrad I Mazowiecki, Wikipedia, RihoS |
Władca podjął więc decyzję i zaprosił Krzyżaków, by uporali się z poganami. Decyzja ta zaważyła dramatycznie na przyszłym losie Polski i z perspektywy czasu można powiedzieć, że ważne jest, kogo zaprasza się do swojego domu! Podbite przez Krzyżaków w XIII wieku Prusy stały się ich siedzibą, z której już nie chcieli się wyprowadzić. Doszło więc do sporu o ziemie pruskie i od tego czasu zaczął się długotrwały konflikt z Krzyżakami.
W 1308 roku Krzyżacy zaatakowali polski Gdańsk, zabili załogę grodu, zmasakrowali mieszczan i rodziny rycerzy, resztę wyrzucili z miasta, które podpalili.
Ówczesna Polska nie była w stanie wypędzić Krzyżaków, którzy posiadając przytłaczającą siłę militarną realizowali konsekwentnie politykę rozszerzania swoich wpływów i po nieustannych podbojach osiedlali się na terenach pruskich, zakładając nowe miasta. Zaludniali je, sprowadzając niemieckich osadników, traktując ich preferencyjnie.
Rozwijał się handel oraz rzemiosło, bowiem kupcy i rzemieślnicy z Niemiec przenosili się chętnie do powstałego z podbojów Państwa Krzyżackiego.
W tym okresie powstały miasta związane z Kopernikiem, takie jak Toruń i Frombork.
Pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu |
Jednak z biegiem czasu, pomiędzy Krzyżakami a mieszkańcami miast zaczął tworzyć się rozłam. Dla Krzyżaków, którzy wciąż prowadzili wojnę z Polską i Litwą, wojna była sposobem na życie w przeciwieństwie do zwykłych ludzi, których wojna niszczyła.
Po miażdżącej klęsce Krzyżaków w bitwie pod Grunwaldem, w której wzięły udział połączone siły litewsko-polskie, sytuacja mieszkańców w Państwie Krzyżackim pogorszyła się jeszcze bardziej. Znienawidzeni przez mieszkańców Krzyżacy dokonywali egzekucji na pruskiej szlachcie, którą uważali za zdrajców, naruszając tym samym traktat pokojowy.Mordowali także wpływowych ludzi w Gdańsku i sympatyków Jagiełły, którzy cieszyli się ze zwycięstwa Polski. W rezultacie, Krzyżacy zachowywali się bardzo opresyjnie i autorytarnie w stosunku do mieszkańców, więc antypatia do Krzyżaków rosła!
Bitwa pod Grunwaldem 1410, Jan Matejko, Wikipedia |
Ponadto Państwo Krzyżackie wpadło w trudności finansowe i nie mogąc sprostać nałożonym przez Królestwo Polskie ogromnym reparacjom wojennym, zwiększyło miastom i szlachcie wszystkie podatki. W dodatku nałożono jeszcze nowe, które miały służyć na dalsze podboje!
To spowodowało krach i dramatyczne wyczerpanie finansowe miast i mieszkańców, nie mających prawa głosu i nie mogących przeciwstawić się krzyżackim decyzjom. Podbite tereny i miasta Zakon traktował jak swoje kolonie, drenując je finansowo. Tak więc przed niezaspokojonymi apetytami Krzyżaków należało się bronić!
Ziarno opozycji zostało już zasiane przez powstanie Związku Jaszczurczego w 1397 roku, miał na celu ochronę praw rycerstwa przed przybierającym na sile uciskiem krzyżackim.
Tak więc w 1440 roku bogaci kupcy, przedstawiciele miast handlowych takich jak Toruń, Gdańsk i Elbląg, a także pruska szlachta utworzyli Związek Pruski, w którego szeregi weszli członkowie Związku Jaszczurczego.
Akt erekcyjny Związku Pruskiego, Wikipedia |
Federacja ta ostatecznie objęła wszystkie miasta handlowe i miasteczka Prus, i rozrosła się do organizacji, reprezentującej mieszkańców wszystkich stanów społecznych. Sytuacja dla Krzyżaków stawała się groźna!
Krzyżacy obawiając się rosnącej siły Związku przyciągnęli papieża do swojej strony i postanowili zniszczyć organizację „buntowników”.
W odpowiedzi na niemieckie zakusy, Związek Pruski zaapelował do króla Niemiec, cesarza rzymskiego, Fryderyka III o arbitraż, skarżąc się na złe zarządzanie Krzyżaków. Cesarz nie miał zamiary słuchać „głosu ludu” i 5 grudnia 1453 roku ostro skrytykował Związek Pruski oraz nakazał jego rozwiązanie.
Przestrzegł, że w przypadku niezastosowania się do jego zaleceń, przedstawiciele zostaną surowo ukarani. Krzyżacy z werdyktu cesarza byli usatysfakcjonowani, ale wypadki przybrały nagle nieoczekiwany obrót.
Zjednoczeni przedstawiciele Związku, znajdujący się w rozpaczliwej sytuacji, spotkali się potajemnie w Toruniu i postanowili podjąć bardzo ważną, ale i ryzykowną decyzję.
Link do odcinka 2
Zapraszam na stronę: https://andrzejsiedlecki.pl/
| 
