Kategorie:
Nowiny
Ze Świata
Z Polski
Z Australii
Polonijne
Nauka
Religia
Wyszukiwarka 

Szukanie Rozszerzone
Konkurs Strzeleckiego:

Archiwum:

Reklama:

 
7 sierpnia 2024
Leon i Karol Sapieha : dwaj polscy książęta polegli za Francję
Jan Kisielewicz
Sobota 18 maja 2024 - stosując się dosłownie do przysłowia “kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje” – “Trzej Muszkieterowie” ze Stowarzyszenia Byłych Wojskowych RP we Francji koło w Nancy o imionach Jean-Pierre, Jan i Jacek wsiadają do samochodu marki Porsche czarnego jak węgiel i napędzanego 240 koniami mechanicznymi by wyruszyć w kierunku Szampanii. Jaki jest cel tej podróży ? Czy to pragnienie by skorzystać z oferty promocyjnej na słynne wino musujące ? Lub chęć “ zamiany” Lotaryngii polewanej nieustannymi deszczami od kilku miesięcy na dzielnice słynną z pięknej przyrody i bardziej nasłonecznioną?

Nic z tych rzeczy ! Udają się do Szampanii a dokładnie do wioski zatopionej w bezkresie pól zbożowych o nazwie Fromentières. Podróż ta ma miejsce w ramach statutowej misjii Stowarzyszenia , która polega na udawaniu się na miejsca pamięci, a szczególnie cmentarze na których spoczywają polscy żołnierze, i na opiece nad nimi. Po zgiełku i zamieszaniu wielkiej aglomeracji Nancy, kontrast jest uderzający gdyż w miarę zbliżania się do Fromentières uczestniczymy w “święcie wiosny” i jesteśmy zaproszeni do spędzenia kilku godzin w sercu “raju odnalezionego” : przyroda wdziała najpiekniejsze szaty, ze “starego kamienia”, drzew i krzewów typowych dla Szampanii sączy się dyskretny urok XIX wiecznej Francji oraz dojmująca nostalgia starego i “nowego” cmentarza wprost zaczerpniętych z powieści Emila Zoli.

To właśnie ten drugi cmentarz jest teatrem wzruszającej uroczystości, która upamiętnia i oddaje wreszcie honor 2 książetom Sapieha, dumnym potomkom litewskiej rodziny arystokratycznej, która w ciągu wieków dała Rzeczypospolitej Obojga Narodów wybitnych Ludzi Kościoła i Dowódców Wojskowych. Władze francuskie stanęły na wyskości zadania gdyż obecne są władze wojewódzkie i gminne, straż pożarna, dziennikarze, sztandarowi i publiczność.

Pierwszy Książę Leon, ur.w 1915r. i zmarły w 1940 r. właśnie we Fromentières, był żołnierzem w słynnej 10 Brygadzie Zmotoryzowanej dowodzonej przez Gen. Maczka, legendarnego polskiego oficera , który uczestniczył we wszystkich wojnach i kampaniach przeciw wrogom Polski w XX wieku. Zwolennik doktryny Gen. de Gaulle o ważności broni pancernej na polu walki, dowodził pierwszą polską jednostką pancerną – 10 Brygadą, która po kampanii wrześniowej 1939 roku, po wręcz niewarygodnej odysei przez Węgry i Rumunię dotarła morzem do Francji. Zreorganizowana w obozie wojskowym pamiętającym “Błękitną Armię” Gen. Hallera w Coëtquidan, jednostka ta dzielnie walczyła w czerwcu 1940 roku przeciw Niemcom w Szampanii i to właśnie w tym kontekście historycznym zginął na polu chwały Leon Sapieha.

Los jego brata Karola, ur. w 1920 roku, był nieco różny a jego smierć z pewnością bardziej okrutna. Po nieudanej próbie zaciągnięcia się do Armii Francuskiej, pojechał do Portugalii a stamtąd samolotem do Anglii gdzie wstąpił do RAF’u jako pilot. W czasie lotu patrolowego w 1941 roku nad kanałem La Manche jego samolot spadł do morza i 4-osobowa załoga zginęła przez utopienie. Po kilku dniach morze wyrzuciło 3 ciała ale nie było wśród nich ciała Karola; udało się tylko wyłowić kilka rzeczy osobistych. Tak więc , jego grób w Fromentières jest symboliczny. Ci dwaj młodzi ludzie, którzy oddali życie za “Wolność Naszą i Waszą” zasługują z pewnością na to by do ich “przypadku” zastosować słowa epitafium z pomnika na Monte Cassino: “Przechodniu, powiedz Polsce, ześmy polegli wierni w Jej służbie”.

19 maja 2024
Jan Kisielewicz