| 14 lutego obchodzi się "Walentynki". Ten dzień nazywany "świętem zakochanych" jest połączeniem tradycji pogańskiej i chrześcijańskiej. Można powiedzieć, że wywodzi się ze starożytnego Rzymu. 15 lutego celebrowano tam tzw. Luperkalia- święto ku czci pół człowieka pół kozła Fauna (w Grecji Pana) mitycznego bożka płodności, opiekuna trzód i zbiorów przed wilkami.
Święto obchodzono w jaskini na wzgórzu Palatyn, gdzie legendarnych założycieli miasta Romulusa i Remusa wykarmiła wilczyca. Faunowi składano ofiary a kapłani ubrani w skórę z zabitego wcześniej kozła obiegali wzgórze uderzając przechodniów rzemieniami ze skór ofiarnych zwierząt. Miało to gwarantować kobietom posiadanie dzieci. Panował zwyczaj, że młode dziewczyny wrzucały do skrzynki swoje imiona a chłopcy spośród nich losowali partnerkami do zabaw na czas trwania uroczystości. Panny wraz z imionami pisały też krótkie wiadomości miłosne.
Po upadku Rzymu i wkroczeniu chrześcijaństwa tradycja została zapomniana. W 496 roku wieku papież Galujesz I zniósł Luperkalia. Kościół wiedział, że ludziom będzie trudno zaniechać swoich tradycji kultywowanych przez stulecia. Postanowiono postąpić tak, jak w przypadku innych ważnych dla lokalnych kultur świąt nadając mu chrześcijańską interpretację. Właśnie obowiązująca dziś nazwa święta pochodzi od świętego Walentego. Problem jest tylko taki, że patronat nad nim przypisuje się różnym osobom.
"The World Book Encyclopedia" mówi: "W Dzień Świętego Walentego przypada w święto dwóch różnych męczenników chrześcijańskich o tym samym imieniu. Jednakże zwyczaje związane z tym dniem (...) prawdopodobnie nawiązują do starożytnego święta rzymskiego zwanego Luperkaliami, obchodzonego 15 lutego. Było to święto ku czci Junony, rzymskiej bogini kobiet i małżeństwa, jak również Pana, boga przyrody".
Jednym z wspomnianych świętych był rzymski kapłan a z wykształcenia lekarz żyjący w III wieku. Sprzeciwił się on cesarzowi Klaudiuszowi Gockiemu, który zabronił żołnierzom ożenku. Zrobił to, ponieważ uważał, że mężczyźni lepiej sprawdzają się na polu bitwy, jeśli są kawalerami. Święty Walenty udzielał też potajemnie ślubów. Kiedy wyszło to na jaw wtrącono go do więzienia. Tam zaprzyjaźnił się z niewidomą córka strażnika. Według legendy pod wpływem miłości dziewczyna odzyskała wzrok a jej rodzina się nawróciła. Gdy dowiedział się o tym cesarz kazał zabić przyszłego Świętego, który przed śmiercią miał wysłać ukochanej pożegnalny list w kształcie serca, w którym napisał "Od Twojego Walentego". Jego egzekucja miała miejsce właśnie 14 lutego.
Inny święty Walenty to żyjący za czasów cesarza Aureliana biskup Terni w Umbrii, który był krzewicielem wiary chrześcijańskiej. Jako pierwszy pobłogosławił związek poganina i chrześcijanki. Stracono go podczas prześladowań chrześcijan. Nad jego grobem w Termii powstała Bazylika Flamińska stając się miejscem licznych pielgrzymek. Kazał ją wznieść papież Juliusz I. Znajduje się w niej srebrny relikwiarz kryjący szczątki Świętego opatrzony napisem "Święty Walenty, patron miłości". Biskup zasłynął również z tego, że udzielał ślubu zakochanym niekoniecznie za zgodą rodziców. Po jego śmierci pojawiło się wiele legend wyjaśniających, dlaczego właśnie on patronuje zakochanym.
Św. Walenty uważany jest również za patrona chorych na epilepsję, która była nawet nazywana "chorobą świętego Walentego" oraz innych chorób nerwowych, które miał uzdrawiać. Oba patronaty- zakochanych i chorych połączono w ten sposób, że stan uczuciowy tych pierwszych jest zawsze i wszędzie taki sam: zapominają czasami o prawdziwym życiu.
Dzisiejszą formę obchodzenia święta przypisuje się średniowiecznej kulturze francuskiej i anglosaskiej, gdzie zaczęły się przeplatać zwyczaje rycerskie, dworskie i antyczne. Rycerze składali śluby wierności swym wybrankom właśnie 14 lutego. Dzieci przebierały się za dorosłych, chodząc w małych grupach po domach i śpiewając piosenki o miłości z powtarzającym się motywem "Dzień dobry, Walenty". W Walii popularne były drewniane tzw. miłosne łyżeczki najczęściej dekorowane serduszkami, kluczami i kłódkami, którymi obdarowywali się tego dnia zakochani. Tam, gdzie obchodzono święto podkreślano to wystrojem wnętrz.
Wydrążone dynie, w których umieszczano świece zyskały nazwę "Love laterna", dekorowano suszonymi kwiatami, w powietrzu unosił się zapach ziół, a stoły zastawiano potrawami o symbolicznym znaczeniu, owocami i ciastkami w kształcie serduszek lub owalu. Dawano również drobne prezenty. Tradycje i symbole tego połączyły różne kultury. Wręczanie kwiatów narodziło się w XVI wieku na dworze króla Francji Henryka IV. Jedna z jego córek zorganizowała obchody święta, a każda z obecnych na nim dam otrzymała od swego kawalera bukiet kwiatów. Z biegiem czasu święto rozpowszechniło się na inne kraje docierając do Ameryki, gdzie zakorzeniło się wyjątkowo mocno stając się symbolem stylu życia.
Nieodłączną rzeczą związaną z tym dniem stały się tzw. "walentynki". W ten sposób określa się krótki wiersz z wyznaniem miłosnym lub dedykowany komplement przesyłany anonimowo w tym dniu. Za pierwszego nadawcę i ją samą uważa się wiersz wysłany z okazji dnia św. Walentego przez poetę i księcia Ossolińskiego do żony w 1415 roku z wiezienia w Tower. Kartka jest przechowywana w British Museum. Za pierwszą nadawczynię natomiast uznawana jest rycerska córka Margery Brews, która w lutym 1477 roku wraz z listem do narzeczonego dołączyła krótki wiersz miłosny własnego autorstwa.
Walentynkom zawsze starano się podkreślać ich wyjątkowość. Dawniej robiono je ręcznie i bogato ozdabiano. Jednak z rozwojem techniki sposób wykonywania zaczął się zmieniać. Kartki zaczęto drukować, aby były tańsze i dostępne każdemu produkowano maszynowo. Rozwój poczty sprawił, że łatwo można było je przesyłać.
Wysyłanie gotowych kartek walentynkowych zapoczątkowała w 1800 roku Amerykanka Esther Holland. Obecnie większość przesyła się przez Internet lub w formie SMS-ów. Dziś też do symboli święta należą: serduszek, Kupidynów (skrzydlate amorki z łukiem i strzałami), gołębi, łabędzi, słoników i innych zwierzątek, kłódek i kluczyków, podków i koniczynek dodano kwiaty a kolorami podarunków są złoto, czerwień a czasem też róż. Wiele osób drobne prezenciki zastąpiły ubraniami, dodatkami do nich oraz perfumami. Jednak te małe symboliczne ofiarowuje się zwykle anonimowo, na pamiątkę legendy podpisując "Twój Walenty" lub "Twoja Walentynka". Wyrażanie uczuć w tym dniu ma charakter świąteczny a zwyczaj, choć przypisywany zakochanym obejmuje okazywanie ich wszystkim.
W Polsce "walentynki" są obecne od lat 90-tych i stają się coraz bardziej popularne zwłaszcza wśród młodych. Tego dnia w niektórych miastach wyjeżdżają specjalne tramwaje, których zabytkowe wagony obwożą w turystyczne trasy po mieście zakochanych. Konkurują z rodzimym słowiańskim świętem zwanym Nocą Kupały lub Sobótką.
W ciekawy sposób walentynki są obchodzone w Japonii i w Korei Południowej. "White Day" jest festiwalem stworzonym przez skupisko sprzedawców w Japonii. Obchodzi się go 14 marca. W Walentynki kobiety dają prezenty- przeważnie czekoladki mężczyznom a w White Day odwdzięczając się dają oni w zamian prezenty dziewczynom.
Anna Hudyka
| 
