Kategorie:
Nowiny
Ze Świata
Z Polski
Z Australii
Polonijne
Nauka
Religia
Wyszukiwarka 

Szukanie Rozszerzone
Konkurs Strzeleckiego:

Archiwum:

Reklama:

 
23 maja 2009
Zalipie – malowana wieś
Anna Hudyka

Zalipie jest jedną z najbardziej znanych polskich wsi. Stanowi część należącej do Powiatu Dąbrowskiego gminy Olesno. Leży 12 km na północny-zachód od Dąbrowy Tarnowskiej na trasie Tarnów- Kielce.

O miejscowości mówi się, że jest „malowaną wsią” i uważa za centrum etnograficznej sztuki ludowej Powiśla Dąbrowskiego. Charakteryzuje się tym, że domy, budynki gospodarcze, płoty a nawet studnie i psie budy ozdobione są barwnymi kwiecistymi wzorami wykonywanymi zwłaszcza kobiety i dzieci.


Tradycja ręcznego malowania zalipiańskich zabudowań praktykowana jest od lat 30 XX w. Wiadomo jednak, że już kilkadziesiąt lat wcześniej mieszkanki Zalipia zajmowały się wspomnianymi dekoracjami. Właśnie z tego okresu pochodzą pierwsze informacje na ten temat. Kobiety przystrajały wnętrza chałup kwiatami wykonanymi z bibułki, haftami, wycinankami, zawieszanymi u powały słomianymi pająkami a na ścianach malowały kwiaty.

Wszelkie dekoracyjne zajęcia łączono z nadejściem wiosny i Świętem Bożego Ciała. Do dziś wiąże się też także z bieleniem wapnem zniszczonych po zimie ścian. Jest to tzw. wiosenne zdobienie chat i do tradycji należy rok roczne ustrajanie ich w nowe wzory.


Dziś Zalipie kryje około 20 malowanych domów. Prace lokalnych artystek można podziwiać m.in. w zagrodzie miejscowej wybitnej malarki Felicji Curyłowej. To właśnie ona w dużym stopniu przyczyniła się do wskrzeszenia tradycji malowania zabudowań po okresie okupacji. Zagroda stanowi obecnie filię Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Drugim miejscem, gdzie można podziwiać etnograficzną kulturę jest Dom Malarek w Zalipiu.

Od 1948 r. rok rocznie dwa dni po Bożym Ciele w Zalipiu odbywa się konkurs pod nazwą „Malowana Chata”. To właśnie inicjatorką a zarazem jedną z jego z pierwszych uczestniczek była Felicja Curyłowa. Jej zagroda jeszcze za życia kobiety była najczęściej odwiedzaną przez turystów zarówno z kraju, jak i zagranicy. Przez lata uważano ją za najważniejsze miejsce dla zainteresowanych malowanymi domami. Po śmierci artystki w 1974 r. została zakupiona przez Związek Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Cepelia”, która w 1978 r. przekazała ją Muzeum Okręgowemu w Tarnowie. Następnie 3 lata później przeniesiono do niej inny budynek z XIX w. Dziś stanowi jeden z obiektów na małopolskim szlaku architektury drewnianej.